เขตการปกครองของประเทศกัมพูชา

เขตการปกครองของราชอาณาจักรกัมพูชา มีหลายระดับ กัมพูชาแบ่งออกเป็น 24 จังหวัด (เขตฺต; เขมร: ខេត្ត) และหน่วยบริหารพิเศษและเมืองหลวงคือพนมเปญ แม้ว่าจะเป็นหน่วยการบริหารที่แตกต่างกัน แต่พนมเปญอยู่ในระดับจังหวัด ดังนั้นโดยพฤตินัยแล้วกัมพูชาจึงมี 25 จังหวัดและเทศบาล

แต่ละจังหวัดจะแบ่งออกเป็นอำเภอต่าง ๆ ณ ปี พ.ศ. 2566 มี 162 อำเภอในจังหวัดทั่วประเทศ รวมทั้งพนมเปญด้วย แต่ละจังหวัดมีอำเภอเมืองหรือเทศบาลเมือง 1 อำเภอ/เทศบาล (เรียกว่าเมืองหรือนคร, กฺรุง; ក្រុង) เช่น สำหรับเสียมราฐก็คือ กรุงเสียมราฐ (เทศบาลเมืองเสียมราฐ) เป็นชื่อเดียวกันกับจังหวัด ข้อยกเว้น ได้แก่ จังหวัดบันทายมีชัย, กำปงสปือ, กันดาล, เกาะกง, มณฑลคีรี, อุดรมีชัย, รัตนคีรี, ตาแก้ว และตะโบงคมุม ซึ่งชื่อจังหวัดและอำเภอหลักไม่ตรงกัน

อำเภอ (สฺรุก, ស្រុក) แบ่งออกเป็นตำบล (คุ้ม, ឃុំ) ตำบลยังแบ่งออกเพิ่มเติมเป็นหมู่บ้าน (ภูมิ, ភូមិ)

พนมเปญมี 14 อำเภอ เรียกว่า เขต (ขณฺฑ, khan, ខណ្ឌ) และตำบลเรียกว่า สังกัด (sangkat, សង្កាត់) ซึ่งมีขนาดเล็กกว่าในจังหวัดอื่น ๆ สังกัดยังแบ่งย่อยออกไปอีกเป็น แขวง (ภูมิ, phum) ซึ่งโดยปกติแปลว่าหมู่บ้าน แม้ว่าจะไม่ได้ครอบคลุมถึงชุมชนเพียงแห่งเดียวก็ตาม

หน่วยการปกครอง

กัมพูชาแบ่งออกเป็น 5 ระดับการบริหารอย่างเป็นทางการ โดยแต่ละระดับมีหน่วยการบริหารประเภทต่าง ๆ ดังต่อไปนี้:

ระดับ	ระดับที่ 1	ระดับที่ 2	ระดับที่ 3	ระดับที่ 4	ระดับที่ 5
ประเภท	เขตการปกครองพิเศษ (រាជធានី réachthéani; lit. 'ราชธานี')	เขต (ខណ្ឌ khând)	แขวง (សង្កាត់ sângkéat)	หมู่บ้าน (ភូមិ phum)	กลุ่ม (ក្រុម krŏm)
	จังหวัด (ខេត្ត khétt)	นคร (ក្រុង krŏng)
		อำเภอ (ស្រុក srŏk)	ตำบล (ឃុំ khŭm)

การบริหารส่วนท้องถิ่น

นอกจากเขตการปกครองเหล่านี้แล้ว ยังมีนครและเมือง (citie และ town) ซึ่งรับผิดชอบบางส่วนของอำเภอและตำบลในพื้นที่ที่อยู่ภายใต้เขตเทศบาล เมืองเหล่านี้ล้วนมีคณะกรรมการที่มาจากการเลือกตั้งและนายกเทศมนตรีที่มาจากการเลือกตั้ง

เทศบาลมี 3 ระดับที่แตกต่างกัน (กรุง, เขมร: ក្រុង) :

• นคร (city) : ประชาชนมากกว่า 50,000 คน
• เมือง (town) : ประชาชนมากกว่า 10,000 คน หรือเมืองหลักของจังหวัด

นอกเหนือจากจำนวนประชากรแล้ว เทศบาลยังต้องมีรายได้จากภาษีเพียงพอเพื่อให้ฝ่ายบริหารสามารถดำเนินการบริหารสำนักงานของฝ่ายบริหารได้

เมืองและนครแบ่งออกเป็นแขวง (sangkat) ซึ่งเทียบเท่ากับตำบล (khum) ในพื้นที่ชนบท

เทศบาล และเทศบาลนคร

ในจังหวัดพระสีหนุ (ในภาพ) เทศบาลพระสีหนุจะมีพื้นที่ทั้งหมดเน้นสีแดง และ สีเหลือง แต่เมืองหลักจะอยู่แค่ในพื้นที่ สีเหลือง เป็นเทศบาลทั่วไป

เทศบาล (Municipality) ในกัมพูชามีระดับเทียบเท่ากับอำเภอในจังหวัด โดยจะมีเมืองหลักอยู่ภายในเนื้อที่ของเทศบาลอีกชั้นหนึ่ง เช่น เทศบาลเขมรภูมินทร์ จะมีเมืองเขมรภูมินทร์อยู่ภายในเขตเทศบาล

ในขณะที่ เทศบาลนคร (City Municipality) นั้นจะผนวกตัวอำเภอหลักของจังหวัดและเทศบาลเป็นส่วนเดียวกัน ได้แก่

• เทศบาลนครตาเขมา
• เทศบาลนครอริยะกษัตริย์
• เทศบาลนครสัมปอฟพูน
• เทศบาลไพลิน
• เทศบาลนครบาเวต

ซึ่งทั้งหมดที่กล่าวมามีสถานะเป็นทั้งเมืองหลักและเทศบาลในตัวเอง

ดูเพิ่ม: รายชื่อนครในประเทศกัมพูชา

สำหรับพื้นที่ที่ไม่เข้าข่ายเงื่อนไขบังคับนั้น จะมีการบริหารส่วนท้องถิ่นระดับล่างอีกระดับหนึ่ง ซึ่งโดยปกติจะครอบคลุมทั้งตำบล (khum) แต่ก็อาจครอบคลุมมากกว่าหนึ่งตำบลหรือแบ่งตำบลร่วมกับเทศบาลได้

การแบ่งอย่างไม่เป็นทางการ

จังหวัดกันดาลถูกรวมไว้เป็นส่วนหนึ่งของกรุงพนมเปญอย่างไม่เป็นทางการ เนื่องจากการขยายตัวของเขตเมืองของเมืองหลวงได้ขยายไปสู่พื้นที่เหล่านี้แล้ว

มีคำจำกัดความของภูมิภาคของกัมพูชาหลายประการ

ดูเพิ่ม

• รายชื่ออำเภอ เทศบาล และเขตของประเทศกัมพูชา
• รายชื่อตำบลของประเทศกัมพูชา
• จังหวัดของประเทศกัมพูชา
• รายชื่อนครในประเทศกัมพูชา
• ISO 3166-2:KH

แหล่งข้อมูลอื่น

• Statoid site