ฮิฟีสตัส

ฮิฟีสตัส
เทพเจ้าแห่งไฟ งานโลหะ สิ่งก่อสร้างหิน โรงตีโลหะและประติมากรรมศิลป์
Hephaestus at the Forge โดย Guillaume Coustou the Younger (พิพิธภัณฑ์ลูฟร์)
ที่ประทับ	ยอดเขาโอลิมปัส
สัญลักษณ์	ค้อน, ทั่ง, คีม และ/หรือ นกกระทา
ข้อมูลส่วนบุคคล
คู่ครอง	แอโฟรไดที, อะกลีอา
บุตร - ธิดา	ธาเลีย, Eucleia, Eupheme, Philophrosyne, คาวีรี และ Euthenia
บิดา-มารดา	ฮีราและซูส, หรือเฉพาะฮีรา
พี่น้อง	แอรีส, Eileithyia, เอนีโอ, อะธีนา, อะพอลโล, อาร์ทิมิส, แอโฟรไดที, ไดอะไนซัส, ฮีบี, เฮอร์มีส, เฮราคลีส, เฮเลนแห่งทรอย, เพอร์ซิอัส, ไมนอส, มิวส์, คาริทีส
เทพที่เทียบเท่าในความเชื่ออื่น
เทียบเท่าในโรมัน	วัลแคน

ฮิฟีสตัส (กรีก: Ἥφαιστος, ออกเสียง: /อี-เฟส-ตอส/) (อังกฤษ: Hephaestus, ออกเสียง: /hɪˈfiːstəs/) เป็นเทพเจ้าแห่งช่างตีเหล็ก (blacksmith) ช่างฝีมือ ช่างศิลป์ ประติมากร โลหะ โลหะวิทยา (metallurgy) ไฟและภูเขาไฟ ภาคโรมัน คือ วัลแคน ในเทพปกรณัมกรีก ฮีฟีสตัสเป็นพระโอรสของซูสกับพระนางฮีรา หรือบางตำราก็ว่าท่านเกิดมาแต่เฉพาะเทวีฮีรา และมีแอโฟรไดทีเป็นชายา

ฮิฟีสตัสเป็นเทพช่างตีเหล็ก ทรงประดิษฐ์อาวุธทั้งหมดของพระเจ้าบนโอลิมปัส พระองค์เป็นช่างตีเหล็กของเหล่าทวยเทพ และทรงได้รับการบูชาในศูนย์การผลิตและอุตสาหกรรมของกรีซ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรุงเอเธนส์ ลัทธิบูชาฮีฟีสตัสมีศูนย์กลางในเลมนอส ฮิฟีสตัสมีลักษณะเด่นคือเป็นเทพพิการ มีขาไม่สมประกอบ มีกริยาอาการเหมือนคนทุพพลภาพ และถือเครื่องมือช่างตลอดเวลา ท่านจึงได้รับฉายาเรียกหลายอย่างที่แสดงถึงลักษณะทางกายภาพ เช่น

• (กรีก: Ἀμφιγύεις) "ผู้ง่อยเปลี้ย" (ความหมายตรงตัวว่า "ง่อยทั้งสองขา")
• (กรีก: Κυλλοποδίων) "ผู้มีเท้าคด"
• (กรีก: Χαλκεύς) "ช่างทองแดง"
• (กรีก: Κλυτοτέχνης) "ผู้มีทักษะศิลป์เป็นที่เลื่องลือ"
• (กรีก: Πολύμητις) "ผู้มีแผนมาก" หรือ "ผู้มากปัญญา"

สัญลักษณ์ของฮิฟีสตัสมีค้อน ทั่งและคีมคู่ของช่างตีเหล็ก