อำเภอเชียงม่วน
(เปลี่ยนทางจาก อ.เชียงม่วน)
อำเภอเชียงม่วน | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Chiang Muan |
 แม่น้ำยมบริเวณแก่งหลวงของวนอุทยานไดโนเสาร์แก่งหลวง | |
| คำขวัญ: ไดโนเสาร์แก่งหลวง บวงสรวงพระธาตุภูปอ บ่อแร่ถ่านหิน ภูเขาดินฝั่งต้า ท่าฟ้าโบราณสถาน ธารสวรรค์บ่อเบี้ย | |
 แผนที่จังหวัดพะเยา เน้นอำเภอเชียงม่วน | |
| พิกัด: 18°53′12″N 100°18′12″E / 18.88667°N 100.30333°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | พะเยา |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 722.860 ตร.กม. (279.098 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 18,328 คน |
| • ความหนาแน่น | 25.36 คน/ตร.กม. (65.7 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 56160 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 5604 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอเชียงม่วน หมู่ที่ 10 ตำบลเชียงม่วน อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา 56160 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
เชียงม่วน (ไทยถิ่นเหนือ: 
) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดพะเยา
_-_img_01.jpg)
ที่ตั้งและอาณาเขต
[แก้]อำเภอเชียงม่วน มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอปง
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองน่านและอำเภอบ้านหลวง (จังหวัดน่าน)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสอง (จังหวัดแพร่)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอดอกคำใต้
ประวัติ
[แก้]เชียงม่วน ได้ชื่อว่าเป็นอำเภอ 3 จังหวัด เพราะเคยเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดน่านและจังหวัดเชียงราย มีตำนานเล่าว่า พระยานุ่น (พญาขุนฟอง) เจ้าเมืองน่าน ได้นำข้าราชบริวารเดินทางรอนแรม ณ ที่แห่งนี้หลังกลับจากภารกิจได้สั่งให้ไพร่พล จัดงานเฉลิมฉลองรื่นเริงสนุกสนานหลายอย่างซึ่งไม่เคยมีมาก่อนในแถบนี้ ประชาชนต่างรู้สึกพึงพอใจจึงได้ให้ชื่อว่าเชียงม่วน หรือ เวียงม่วน คำว่า ม่วน เป็นภาษาพื้นเมืองจึงมีความหมายว่าความสนุกสนาน
อำเภอเชียงม่วนเดิมมีฐานะเป็นกิ่งอำเภอขึ้นอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอเชียงคำ จังหวัดเชียงราย ต่อมา พ.ศ. 2455 ได้รับประกาศยกฐานะเป็นอำเภอ โดยรวมกิ่งอำเภอเมืองปงและกิ่งอำเภอเชียงม่วน รวมเข้าเป็น "อำเภอเมืองปง"[1] แต่โอนไปอยู่ในเขตการปกครองของจังหวัดน่าน จนกระทั่งปี พ.ศ. 2495 กระทรวงมหาดไทยได้โอนพื้นที่เขตการปกครองของอำเภอปงจากจังหวัดน่าน กลับขึ้นอยู่ในเขตการปกครองของจังหวัดเชียงราย[2] จนถึง พ.ศ. 2512 ได้ยกฐานะเป็นกิ่งอำเภอ[3] และเมื่อวันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2517 ได้ยกฐานะเป็นอำเภออีกครั้ง[4] จนถึงปัจจุบัน
- วันที่ 12 กรกฎาคม 2451 แยกพื้นที่ตำบลเชียงม่วน ตำบลเมืองสวด ตำบลเมืองสระ ตำบลเมืองสะเอียบ จากอำเภอเมืองน่าน มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอเชียงม่วน[5] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองน่าน
- วันที่ 8 ธันวาคม 2455 รวมกิ่งอำเภอเมืองปง แขวงเมืองเชียงคำ จังหวัดเชียงราย และกิ่งอำเภอเชียงม่วน อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ขึ้นเป็น อำเภอเมืองปง[6] และให้โอนอำเภอเมืองปง เมืองเชียงราย ไปขึ้นการปกครองกับเมืองน่าน (จังหวัดน่าน)
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลสระ และตั้งตำบลสะเอียบ แยกออกจากตำบลเชียงม่วน[7]
- วันที่ 30 ธันวาคม 2495 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดน่าน จังหวัดเชียงราย จังหวัดแพร่ โดยโอนพื้นที่อำเภอปง (ยกเว้นตำบลสะเอียบและตำบลสวด) จังหวัดน่าน มาขึ้นการปกครองกับจังหวัดเชียงราย และโอนพื้นที่ตำบลสะเอียบ อำเภอปง จังหวัดน่าน ไปขึ้นกับอำเภอสอง จังหวัดแพร่[2]
- วันที่ 20 พฤษภาคม 2512 แยกพื้นที่ตำบลสระ และตำบลเชียงม่วน จากอำเภอปง ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอเชียงม่วน[3] และกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอปง
- วันที่ 1 กันยายน 2513 ตั้งตำบลบ้านมาง แยกออกจากตำบลเชียงม่วน[8]
- วันที่ 28 มีนาคม 2517 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอเชียงม่วน อำเภอปง เป็น อำเภอเชียงม่วน[4]
- วันที่ 28 กรกฎาคม 2520 แยกพื้นที่อำเภอพะเยา อำเภอจุน อำเภอเชียงคำ อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอกคำใต้ อำเภอปง และอำเภอแม่ใจ ออกจากการปกครองจังหวัดเชียงราย รวมตั้งขึ้นเป็น จังหวัดพะเยา[9]
- วันที่ 11 มีนาคม 2529 จัดตั้งสุขาภิบาลเชียงม่วน ในท้องที่หมู่ 1-2,4,7-8 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านมาง และท้องที่หมู่ 1-3, 5-6 (ในขณะนั้น) ของตำบลเชียงม่วน[10]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลเชียงม่วน เป็นเทศบาลตำบลเชียงม่วน[11] ด้วยผลของกฎหมาย
- วันที่ 29 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลเชียงม่วน รวมเข้ากับเทศบาลตำบลเชียงม่วน[12]
- วันที่ 17 กันยายน 2558 เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่ 6 บ้านหล่าย ตำบลสระ เป็น หมู่ 6 บ้านท่าฟ้าหล่าย[13]
การแบ่งเขตการปกครอง
[แก้]การปกครองส่วนภูมิภาค
[แก้]อำเภอเชียงม่วนแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 3 ตำบล 34 หมู่บ้าน ได้แก่
| ที่ | ชื่อตำบล | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนครัวเรือน | จำนวนประชากร[14] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | เชียงม่วน |  |
Chiang Muan | 10 | 2,622 | 7,139 |
| 2. | บ้านมาง |  |
Ban Mang | 11 | 2,205 | 5,849 |
| 3. | สระ |  |
Sa | 13 | 2,193 | 6,222 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
[แก้]ท้องที่อำเภอเชียงม่วนประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 3 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลเชียงม่วน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงม่วนทั้งตำบล และบางส่วนของตำบลบ้านมาง
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านมาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านมาง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลเชียงม่วน)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระทั้งตำบล
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและรวมกิ่งอำเภอขึ้นเป็นอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 29 (0 ง): 2041. December 8, 1912.
- ↑ 2.0 2.1 "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดน่าน จังหวัดเชียงราย และจังหวัดแพร่ พ.ศ. ๒๔๙๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 69 (77 ก): 1440–1441. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-06-12. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18. วันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2595
- ↑ 3.0 3.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 86 (44 ง): 1729. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-24. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18. วันที่ 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2512
- ↑ 4.0 4.1 "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเขาวง อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอนตาล อำเภอชาติตระการ อำเภอภูเรือ อำเภอเคียนซา อำเภอน้ำโสม อำเภอหนองวัวซอ และอำเภอน้ำยืน พ.ศ. ๒๕๑๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (54 ง): (ฉบับพิเศษ) 30-33. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-18. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18. วันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2517
- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (15): 447–448. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-16. สืบค้นเมื่อ 2022-04-05. วันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2451
- ↑ "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและรวมกิ่งอำเภอขึ้นเป็นอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 29 (0 ง): 2041. วันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2455
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18. วันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2490
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเชียงคำ อำเภอพาน กิ่งอำเภอป่าแดด และกิ่งอำเภอเชียงม่วน จังหวัดเชียงราย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (83 ง): 2451–2463. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18. วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2513
- ↑ "พระราชบัญญัติตั้งจังหวัดพะเยา พ.ศ. ๒๕๒๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (69 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-06-12. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18. วันที่ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2520
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเชียงม่วน อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 103 (39 ง): 1022–1024. วันที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2529
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2022-03-18 – โดยทาง ให้บรรดาสุขาภิบาลตามกฎหมายว่าด้วยสุขาภิบาลที่มีอยู่ในวันที่พระราชบัญญัตินี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีฐานะเป็นเทศบาลตำบลตามกฎหมายว่าด้วยเทศบาลในพระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ. วันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับเทศบาล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 108 ง): 4–6. วันที่ 29 กันยายน พ.ศ. 2547
- ↑ "ประกาศจังหวัดพะเยา เรื่อง เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่บ้าน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 132 (98 ง): 141. วันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2558
- ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดพะเยา ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2553, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
| อำเภอ |  | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||||
| ภูมิศาสตร์ | |||||||||||
| เศรษฐกิจ |
| ||||||||||
| สังคม |
| ||||||||||
 | บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |