หลวงอิศรางกูรเสนีย์ (หม่อมหลวงแช่ม อิศรางกูร)

หลวงอิศรางกูรเสนีย์ (หม่อมหลวงแช่ม อิศรางกูร)
เกิด	หม่อมหลวงแช่ม 11 มิถุนายน พ.ศ. 2440 จังหวัดนครนายก
เสียชีวิต	27 พฤษภาคม พ.ศ. 2518 (77 ปี)
สัญชาติ	ไทย
ชื่ออื่น	หม่อมหลวงอิสระ อิศรางกูร
อาชีพ	ทหารอากาศ
คู่สมรส	นางจินดา อิศรางกูร ณ อยุธยา
บุตร	นางศจี เจริญยิ่ง นายวีรเดช อิศรางกูร ณ อยุธยา
บิดามารดา	หม่อมราชวงศ์ลินลา อิศรางกูร นางหนู อิศรางกูร ณ อยุธยา

พลอากาศตรี หลวงอิศรางกูรเสนีย์ (หม่อมหลวงแช่ม อิศรางกูร) (11 มิถุนายน พ.ศ. 2440 - 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2518) อดีตรองเสนาธิการทหารอากาศ

ประวัติ

พลอากาศตรี หลวงอิศรางกูรเสนีย์ เป็นบุตรหม่อมราชวงศ์ลินลา อิศรางกูร กับนางหนู อิศรางกูร ณ อยุธยา เกิดเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2440 ตรงกับวันศุกร์ ขึ้น 12 คํ่า เดือน 7 ปีระกา ณ หมู่บ้านหนองนางวัว ตำบลทองหลาง อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก

การศึกษา

• โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย เมื่อ พ.ศ. 2454
• โรงเรียนนายร้อยทหารบก เมื่อ พ.ศ. 2456

ครอบครัว

ได้ทำการสมรสกับนางสาวจินดา วิชัยมนูสาร ธิดาหลวงวิชัยมนูสาร กับนางเงิน วิชัยมนูสาร เมื่อ พ.ศ. 2474 พลอากาศตรี หลวงอิศรางกูรเสนีย์มีบุตรธิดา รวม 2 คน

• นางศจี เจริญยิ่ง ได้ทำการสมรสกับ นายสนั่น เจริญยิ่ง
• นายวีรเดช อิศรางกูร ณ อยุธยา

พลอากาศตรี หลวงอิศรางกูรเสนีย์ มีหลานตา 2 คน

• ด.ญ.ลัศนันท์ เจริญยิ่ง
• ด.ญ.มนไศล เจริญยิ่ง

ยศทหารและบรรดาศักดิ์

ยศทหาร

• 1 สิงหาคม พ.ศ. 2462 เป็น สิบตรี
• 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2463 เป็น นักเรียนทำการนายร้อย
• 10 ธันวาคม พ.ศ. 2463 เป็น ร้อยตรี
• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2470 เป็น ร้อยโท
• 24 เมษายน พ.ศ. 2474 เป็น ร้อยเอก
• 1 ธันวาคม พ.ศ. 2479 เป็น เรืออากาศเอก
• 1 เมษายน พ.ศ. 2480 เป็น นาวาอากาศตรี
• 19 มิถุนายน พ.ศ. 2485 เป็น นาวาอากาศโท
• 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2485 เป็น นาวาอากาศเอก
• 1 มกราคม พ.ศ. 2492 เป็น พลอากาศตรี

บรรดาศักดิ์

• 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2475 เป็น หลวงอิศรางกูรเสนีย์
• 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2485 ออกจากบรรดาศักดิ์
• 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2488 กลับใช้บรรดาศักดิ์เดิม

การทำงาน

การรับราชการ

• 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2456 นักเรียนนายร้อย
• 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2465 ศิษย์การบิน
• กันยายน พ.ศ. 2466 ประจำกองบินใหญ่ที่ 3
• 11 กันยายน พ.ศ. 2466 ผู้บังคับหมวดบินในกองบินใหญ่ที่ 3
• เมษายน พ.ศ. 2466 ผู้บังคับหมวดสถานีการบิน จังหวัดอุดรธานี
• เมษายน พ.ศ. 2468 ผู้บังคับฝูงบินที่ 19 กองบินใหญ่ที่ 3
• 3 มีนาคม พ.ศ. 2468 ผู้บังคับฝูงบินที่ 11 กองบินใหญ่ที่ 2
• มีนาคม พ.ศ. 2469 ประจำฝูงศึกษาและฝึกหัด กองบินน้อยที่ 1 ของกองบินใหญ่ที่ 2
• 1 เมษายน พ.ศ. 2470 ผู้บังคับหมวดฝูงบินที่ 12 กองบินน้อยที่ 2 ของกองบินใหญ่ที่ 2
• เมษายน พ.ศ. 2472 ประจำกองบินน้อยที่ 2 ของกองบินใหญ่ที่ 2
• มิถุนายน พ.ศ. 2472 ผู้ช่วยผู้บังคับฝูงบินที่ 15 กองบินน้อยที่ 2 ของกองบินใหญ่ที่ 2
• 3 มีนาคม พ.ศ. 2473 ผู้บังคับฝูงบินที่ 15 ใน บ.2 กองบินน้อยที่ 2
• 12 มกราคม พ.ศ. 2476 ผู้รักษาการแทน ผบ.กบ. น้อย อีกตำแหน่งหนึ่ง
• 1 สิงหาคม พ.ศ. 2476 ผบ. ฝูง 2 ใน บ. น้อย 3
• 30 มิถุนายน พ.ศ. 2477 ผบ. กองบินน้อย 3 แต่ตำแหน่งเดียว
• 1 เมษายน พ.ศ. 2481 ผู้บังคับกองบินน้อยที่ 13
• 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2484 หัวหน้าแผนก โรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศ
• 7 เมษายน พ.ศ. 2485 ประจำกรมเสนาธิการทหาร
• 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2485 หัวหน้าแผนกทหารอากาศ เสนาธิการทหาร
• 4 กันยายน พ.ศ. 2487 หัวหน้าแผนกที่ 1 กรมเสนาธิการทหาร
• 1 มกราคม พ.ศ. 2489 หัวหน้าแผนกที่ 4 กรมเสนาธิการทหาร
• 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491 หัวหน้าแผนกที่ 1 กรมเสนาธิการทหารอากาศ
• 16 มิถุนายน พ.ศ. 2491 รักษาราชการหัวหน้าเสนาธิการทหารอากาศ 4
• 27 ธันวาคม พ.ศ. 2491 รองเสนาธิการทหารอากาศ และรักษาราชการหัวหน้าเสนาธิการทหารอากาศ 1
• 7 กันยายน พ.ศ. 2492 รองเสนาธิการทหารอากาศ

หลวงอิศรางกูรเสนีย์ออกจากราชการ เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2492

ตำแหน่งพิเศษ

• 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2481 เป็นราชองครักษ์เวร
• 21 เมษายน พ.ศ. 2485 เข้าประจำ บก. ทหารสูงสุด
• 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2485 เป็นกรรมการปราบปรามไข้จับสั่น
• 14 ตุลาคม พ.ศ. 2490 เป็นผู้ช่วยผู้อำนวยการทหารผ่านศึก
• 12 ตุลาคม พ.ศ. 2491 เป็นราชองครักษ์เวร
• 12 - 18 มีนาคม พ.ศ. 2492 เป็นนายทหารติดตามคณะผู้แทนทหารอากาศ ไปเยี่ยมฐานทัพอากาศสิงคโปร์
• 1 มกราคม พ.ศ. 2493 เป็นนายทหารกองหนุนเบี้ยหวัด
• 29 ตุลาคม พ.ศ. 2495 เป็นกรรมการพิจารณาการปฏิบัติราชการตามมติประชาชน
• 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2496 เป็นกรรมการพิจารณาอัตรากำลังของกระทรวง ทบวง กรมต่างๆ ฝ่ายพลเรือน

นอกจากนี้หลวงอิศรางกูรเสนีย์ ดำรงตำแหน่งเป็นผู้พิพากษาสมทบศาลคดีเด็กและเยาวชนกลาง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2495 จนถึงแก่อนิจกรรม รวมเป็นระยะเวลาดำรงตำแหน่งนี้ถึง 23 ปี

ราชการทัพ

• คราวกรณีพิพาทกับอินโดจีนฝรั่งเศส 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2483 - 30 เมษายน พ.ศ. 2484
• คราวกรณีฉุกเฉินสงครามมหาเอเชียบูรพา 25 มกราคม พ.ศ. 2485 - 7 เมษายน พ.ศ. 2485 และ 21 เมษายน พ.ศ. 2485 - 1 มกราคม พ.ศ. 2489

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2512 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
• พ.ศ. 2496 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน (ช.ส.)
• พ.ศ. 2505 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)
• พ.ศ. 2478 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)
• พ.ศ. 2486 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)
• พ.ศ. 2479 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2481 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 4 (อ.ป.ร.4)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)

ถึงแก่อนิจกรรม

พลอากาศตรี หลวงอิศรางกูรเสนีย์ ได้เริ่มป่วยด้วยโรคมะเร็งปอด เมื่อปลายปี พ.ศ. 2517 และได้ถึงแก่อนิจกรรมในวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2518 เวลา 21.45 น. ณ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

สายสกุล

พงศาวลีของหลวงอิศรางกูรเสนีย์ (หม่อมหลวงแช่ม อิศรางกูร)

16. เงิน แซ่ตัน               8. สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศรานุรักษ์                       17. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์               4. หม่อมเจ้าพรหมเมศร์ (ถึก) อิศรางกูร                             18. สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี               9. สมเด็จเจ้าฟ้าปัญจปาปี                       19. กรมบริจาภักดีศรีสุดารักษ์               2. หม่อมราชวงศ์ลินลา อิศรางกูร                                   5. หม่อมอรุณ อิศรางกูร ณ อยุธยา                             1. หลวงอิศรางกูรเสนีย์ (หม่อมหลวงแช่ม อิศรางกูร)                                         3. หนู อิศรางกูร ณ อยุธยา