หลวงสุขุมนัยประดิษฐ (ประดิษฐ์ สุขุม)

หลวงสุขุมนัยประดิษฐ
หลวงสุขุมนัยประดิษฐ
เกิด	1 พฤษภาคม พ.ศ. 2447; จังหวัดสงขลา ประเทศสยาม
เสียชีวิต	17 พฤษภาคม พ.ศ. 2510 (63 ปี); จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
สัญชาติ	ไทย
อาชีพ	อาจารย์ นักวิจัย
คู่สมรส	ประจวบ สุขุมนัยประดิษฐ
บุตร	2 คน

หลวงสุขุมนัยประดิษฐ^[1] นามเดิม ประดิษฐ์ สุขุม (1 พฤษภาคม พ.ศ. 2447 – 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2510) เป็นเลขาธิการคนแรกของสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) อดีตอธิบดีกรมโฆษณาการ เป็นผู้ก่อตั้ง การกีฬาแห่งประเทศไทย และการแข่งขันกีฬาแหลมทอง ซึ่งปัจจุบันคือกีฬาซีเกมส์ นอกจากนี้เป็นผู้ร่วมก่อตั้งวงดนตรีสุนทราภรณ์

ประวัติ

หลวงสุขุมนัยประดิษฐ เกิดเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2447 ที่จังหวัดสงขลา เป็นบุตรคนที่ 7 ของมหาอำมาตย์นายกเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) และท่านผู้หญิงตลับ (สกุลเดิม "ณ ป้อมเพชร") ชื่อเดิมของหลวงสุขุมนัยประดิษฐ คือ “ประดิษฐ์” นั้น สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเป็นผู้ประทานให้ โดยตั้งให้คล้องกับพระนามเดิมของพระองค์ คือ “ดิศวรกุมาร” สมรสกับนางประจวบ สุขุมนัยประดิษฐ มีบุตร-ธิดาด้วยกัน 2 คน^[2]

หลวงสุขุมนัยประดิษฐ สำเร็จการศึกษาสาขาบริหารธุรกิจ จากมหาวิทยาลัยบอสตัน ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นหลวงสุขุมนัยประดิษฐ ในเดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2470 ขณะอายุได้ 23 ปี ในการทำงานราชการ หลวงสุขุมนัยประดิษฐเป็นผู้วางรากฐานสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) โดยดำรงตำแหน่งเป็นเลขาธิการ ก.พ. คนแรก ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2471 และได้ดำรงตำแหน่งนี้อย่างยาวนาน จนกระทั่งเกษียณอายุราชการเมื่อปี พ.ศ. 2507 รวมเป็นระยะเวลาถึงกว่า 35 ปี

หลวงสุขุมนัยประดิษฐเป็นหนึ่งในผู้ปฏิบัติงานเสรีไทย อยู่ในสหรัฐอเมริการะหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยดูแลเกี่ยวกับด้านการโฆษณาและการกระจายเสียงทางวิทยุ และต่อมาได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเป็นอธิบดีกรมโฆษณาการเมื่อปี พ.ศ. 2488

หลวงสุขุมนัยประดิษฐถึงแก่อนิจกรรมที่โรงพยาบาลศิริราช เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2510 สิริอายุได้ 63 ปี^[3]

หลวงสุขุมนัยประดิษฐ มีพี่น้องร่วมมารดาดังนี้

พระยาสุขุมนัยวินิต ( สวาสดิ์ สุขุม )
คุณไสว สุขุม
คุณแปลก สุขุม
หลวงพิสิษฐ์สุขุมการ ( ประพาส สุขุม )
พระพิศาลสุขุมวิท ( ประสบ สุขุม )
นายประสาท สุขุม
หลวงสุขุมนัยประดิษฐ์
นายประวัติ สุขุม
คุณเล็ก สุขุม
คุณหญิงประจวบ รามราฆพ(2453-2540:87 ปี) ภริยา เจ้าพระยารามราฆพ

นอกจากนี้ยังมีพี่น้องต่างมารดาดังนี้

หม่อมประยูร โสณกุล ณ อยุธยา ใน พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัต กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร
คุณประยงค์ สุขุม
คุณประนอม ณ นคร
พลตำรวจตรีนิตย์ สุขุม
คุณปอง นิติพน
คุณประณีต ณ นคร

ท่านได้ทำการสมรสครั้งแรกกับคุณล้วน ( รัตนา ) สุขุม และต่อมากับคุณเพิ่มศิริ มีบุตร-ธิดา ดังรายนามต่อไปนี้

นางสุมน กรรณสูต
นางประจง สารกิจปรีชา
นายประเดิม สุขุม
นางประพาฬ รัตนกนก
นางสาวสำเนา สุขุม
นางสินี ช่วงสุวนิช
นางประดิษฐา พรรธนะแพทย์
นางสาวประดับ สุขุม
นางปราณี การ์เนียร์
นางสาวปาริชาติ สุขุม
นางนฤพร เกรซ
นางกิตติมา สังข์เกษม

การศึกษา

หลวงสุขุมนัยประดิษฐเข้าศึกษาครั้งแรกที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง จนถึงชั้นมัธยมปีที่ 4 ขณะอายุได้ 13 ปี จึงไปศึกษาต่อที่ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยเดินทางด้วยเรือชื่อ “กัวลา” พร้อมกับพี่ชายซึ่งต่อมาคือพระพิศาลสุขุมวิท ในครั้งนั้นมีผู้ร่วมเดินทางเที่ยวเดียวกันที่สำคัญคือ น.ส.สังวาลย์ ตะละภัฏ ซึ่งต่อมาคือสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

หลวงสุขุมนัยประดิษฐได้เข้าศึกษาที่โรงเรียนกันเนอรี (Gunnery School) ซึ่งเป็นโรงเรียนประจำที่มีชื่อเสียงของรัฐคอนเนคติกัต สหรัฐอเมริกา และได้เป็นนักกีฬาตัวแทนโรงเรียนหลายประเภทจนถึงนายกสภานักเรียน และได้รับเลือกให้เป็นหัวหน้าใหญ่ของโรงเรียน หลังจากนั้นได้เข้าศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยบอสตันจนสำเร็จการศึกษาด้านบริหารธุรกิจ

สำเร็จการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนมหาดเล็กหลวง (โรงเรียนวชิราวุธ)
สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนกันเนอรี (Gunnery School) รัฐคอนเนคติกัต ประเทศสหรัฐอเมริกา
สำเร็จการศึกษาสูงสุด สาขา Business Administration จาก มหาวิทยาลัยบอสตัน ประเทศสหรัฐอเมริกา

การทำงาน

เลขานุการสภาการฝิ่น
เลขานุการส่วนพระองค์ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ เสนาบดีกระทรวงพาณิชย์ (15 ธันวาคม พ.ศ. 2468 - 27 เมษายน พ.ศ. 2474)
เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) คนแรก
อธิบดีกรมโฆษณาการ
รองประธานการกีฬาแห่งชาติ
ผู้ก่อตั้งองค์การกีฬาแห่งประเทศไทย (อ.ส.ก.ท.) และดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการคนแรก
ผู้ริเริ่มจัดการแข่งขันกีฬาแหลมทอง ซึ่งต่อมาคือกีฬาซีเกมส์
ผู้ดำเนินการให้ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพ กีฬาเอเชี่ยนเกมส์ ครั้งที่ 5 ในปี พ.ศ. 2509

ผลงานด้านการกีฬา

หลวงสุขุมนัยประดิษฐเป็นอดีตนักกีฬาอเมริกันฟุตบอล บาสเกตบอล และเบสบอลชั้นแนวหน้าของสถาบัน ตั้งแต่ยังศึกษาที่โรงเรียน Gunnery เคยได้รับเสื้อสามารถ และได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งบริหารองค์กรกีฬา

เมื่อสำเร็จการศึกษากลับมารับราชการที่ประเทศไทย หลวงสุขุมนัยประดิษฐได้มีส่วนสำคัญในการพัฒนาวงการกีฬาสากลของประเทศไทย โดยเป็นผู้ริเริ่มให้มีการจัดการแข่งขันกีฬาแหลมทอง หรือเซียพเกมส์ (South East Asian Peninsula Games - SEAP Games) ขึ้นเป็นครั้งแรก ซึ่งประเทศไทยได้เป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันเมื่อวันที่ 12–17 ธันวาคม พ.ศ. 2502 และมีการจัดการแข่งขันต่อมาจนกระทั่งเป็นกีฬาซีเกมส์ในปัจจุบัน

หลวงสุขุมนัยประดิษฐได้รับการเสนอชื่อเข้าเป็นกรรมการโอลิมปิกสากล และต่อมาเป็นผู้ดำเนินการให้ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 5 ที่กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 9–16 ธันวาคม พ.ศ. 2509

นอกจากนี้ยังเป็นผู้ก่อตั้งองค์การส่งเสริมกีฬาแห่งประเทศไทย (อ.ส.ก.ท.) ขึ้นเมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2507 และได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการคนแรก ซึ่งปัจจุบันคือการกีฬาแห่งประเทศไทย (กกท.)

ผลงานด้านดนตรี

หลวงสุขุมนัยประดิษฐเป็นประธานชมรมดนตรีแห่งประเทศไทย ซึ่งต่อมาได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นสมาคม เป็นผู้ก่อตั้งวงดนตรีกรมโฆษณาการ และเป็นผู้ร่วมก่อตั้งวงดนตรีสุนทราภรณ์ นอกจากนี้ยังมีผลงานประพันธ์ทำนองเพลงร่วมกับครูแก้ว อัจฉริยะกุล ซึ่งเป็นผู้ประพันธ์คำร้อง นำมาบรรเลงโดยวงสุนทราภรณ์ จำนวน 7 เพลง ได้แก่^[4]

การดำรงตำแหน่งอื่นๆ

เป็นกัปตันทีมฟุตบอลโรงเรียน Gunnery ชนะเลิศการแข่งขันกีฬาฟุตบอลระหว่างโรงเรียน
เป็นกัปตันทีมบาสเก็ตบอลและเบสบอลของโรงเรียน Gunnery
ได้รับโหวตจากนักศึกษาให้ดำรงตำแหน่งเกียรติยศของโรงเรียน Gunnery หลายตำแหน่ง คือ
- เป็น President student Council , President Senior Class
- เป็น Vice President ของ Athletic Association หรือ นายกองค์กรกีฬา
- เป็น Business Manager of Dramatic Association
- เป็น President of Daita Beta Society
- เป็น Assistant Business Manager of Stray Shot
เป็นนักกีฬาอเมริกันฟุตบอล ทีมมหาวิทยาลัยบอสตัน
ได้รับเลือกเป็น Editor-in-Chiet (บรรณาธิการ) ของหนังสือ Syllabus หนังสือพิมพ์ Year Book ของมหาวิทยาลัยบอสตัน
ประธานกรรมการสภาบริหารมูลนิธิการศึกษาฟุลไบร์ท
ประธานกรรมการทุนการศึกษาเพื่อเป็นอนุสรณ์แด่ ฯพณฯ จอห์น อี พิวรีฟอย