หมวดหมู่:พระเจ้าประเทศราช

 พระเจ้าประเทศราช หรือ พระเจ้าผู้ครองนคร ถือศักดินา 15,000 ไร่ เทียบชั้น “นายพลเอก” บรรดาศักดิ์ฝ่ายทหาร เป็นตำแหน่งอิสริยยศพิเศษของเจ้าผู้ครองนคร หรือ เจ้าหลวงในบรรดาหัวเมืองล้านนาประเทศราชในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น กล่าวคือ เมื่อปี พ.ศ. 2399 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 4 แห่งราชวงศ์จักรี ทรงมีพระราชดำริว่าวงศ์สกุลเจ้าเจ็ดตน ที่ได้ครองนครเชียงใหม่ นครลำปาง และนครลำพูน กับทั้งวงศ์สกุลเจ้าเมืองน่าน ที่ได้ช่วยรบพุ่งข้าศึกเป็นกำลังอย่างสำคัญมาในอดีตและมีความสามิภักดิ์ยั่งยืนมา ที่ให้มียศเป็นแต่เพียงพระยา ต่ำกว่าเจ้าที่ครองเมืองหลวงพระบางและประเทศราชที่ขึ้นพม่าหาสมควรไม่ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาวงศ์สกุลเจ้าเจ็ดตนและวงศ์สกุลเจ้าเมืองน่าน ให้มีอิสริยยศโดยปกติเป็น "เจ้า" ถ้าเจ้าผู้ครองนครองค์ใดที่ความชอบในราชการมากเป็นพิเศษก็จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนพระเกียรติยศขึ้นเป็น "พระเจ้า" (เฉพาะองค์) เช่น พระเจ้าเชียงใหม่กาวิละ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 1 (พ.ศ. 2345 - พ.ศ. 2358) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 1 แห่งราชวงศ์จักรี , พระเจ้านครลำปางดวงทิพย์ เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 5 (พ.ศ. 2366 - พ.ศ. 2369) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 2 แห่งราชวงศ์จักรี และ พระเจ้าลำพูนไชยบุญมา เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 2 (พ.ศ. 2369 - พ.ศ. 2370) ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์ไทย รัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์จักรี เป็นระเบียบสืบมา

 • หมายเหตุ : โดยพฤตินัยพระอิสริยยศ "พระเจ้าประเทศราช" นั้นจะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนพระอิสริยยศเจ้าประเทศราช ที่ทรงมีพระชนมายุอาวุโสสูงสุดในบรรดา 5 หัวเมืองล้านนาประเทศราช ได้แก่ (นครเชียงใหม่, นครน่าน, นครลำปาง, นครลำพูน, นครแพร่) ขึ้นดำรงพระอิสริยยศเป็น "พระเจ้าประเทศราช" ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรสยาม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาเลื่อนพระเกียรติยศเจ้าผู้ครองนครขึ้นดำรงพระอิสริยยศเป็น "พระเจ้าประเทศราช" รวมทั้งสิ้น 7 พระองค์