พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส
| พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลการ์วึช | |||||
| ครองราชย์ | 31 กรกฎาคม 1750 – 24 กุมภาพันธ์ 1777 | ||||
| พิธีอวยองค์ | 8 กันยายน 1750 , ลิสบอน | ||||
| ก่อนหน้า | พระเจ้าฌูเอาที่ 5 | ||||
| ถัดไป | สมเด็จพระราชินีนาถมารีอาที่ 1 และพระเจ้าเปดรูที่ 3 | ||||
| พระราชสมภพ | 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 ณ พระราชวังริเบย์รา ลิสบอน ประเทศโปรตุเกส | ||||
| สวรรคต | 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 ณ พระราชวังหลวงซินทรา ซินทรา ประเทศโปรตุเกส (พระชนมายุ 62 พรรษา) | ||||
| พระราชบุตร | สมเด็จพระราชินีนาถมารีอาที่ 1 แห่งโปรตุเกส อิงฟังตามารีอา อานาแห่งบรากังซา อิงฟังตาโดโรเตเอียแห่งบรากังซา อิงฟังตาเบเนดิตาแห่งบรากังซา | ||||
| |||||
| ราชวงศ์ | บรากังซา | ||||
| พระราชบิดา | พระเจ้าฌูเอาที่ 5 แห่งโปรตุเกส | ||||
| พระราชมารดา | อาร์ชดัสเชสมาเรีย อันนาแห่งออสเตรีย | ||||
| ลายพระอภิไธย |  | ||||
พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส ผู้ปฏิรูป (6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777; โปรตุเกส: José Francisco António Inácio Norberto Agostinho de Bragança, ฌูเซ ฟรานซิสกู อันโตเนียว อินาซิอู นอร์แบร์ตู อะโกสทินโญ เดอ บรากังซา) เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 25 แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ
ช่วงต้นพระชนม์ชีพ
[แก้]
พระเจ้าฌูเซพระราชสมภพในวันที่ 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 ณ พระราชวังริไบรา กรุงลิสบอน ประเทศโปรตุเกส เป็นพระราชบุตรพระองค์ที่สามในพระเจ้าฌูเอาที่ 5 แห่งโปรตุเกสกับพระมเหสี อาร์ชดัสเชสมาเรีย อันนาแห่งออสเตรีย พระเจ้าฌูเซมีพระเชษฐา 1 พระองค์ คือ เจ้าชายเปโดร แต่สิ้นพระชนม์ขณะมีพระชนมายุเพียง 2 ชันษา มีพระเชษฐภคินี 1 พระองค์ คือ อิงฟังตาบาร์บาราแห่งโปรตุเกส และมีพระอนุชาอีก 3 พระองค์ ได้แก่ อิงฟังตึการ์ลุช,อิงฟังตึเปดรูและอิงฟังตึอาเลชชันดรึ อิงฟังตึการ์ลุชและอาเลชชันดรึนั้นต่อมาสิ้นพระชนม์ขณะทรงพระเยาว์
หลังจากการสิ้นพระชนม์ของเจ้าชายเปโดร ผู้เป็นพระเชษฐา ทำให้อิงฟังตึฌูเซได้รับการสถาปนาเป็นเจ้าชายแห่งบราซิล ดยุกแห่งบรากังซาองค์ที่ 15 ถือว่าเป็นรัชทายาทโดยชอบธรรมแห่งราชบัลลังก์โปรตุเกส
การอภิเษกสมรสและรัชทายาท
[แก้]ในปีค.ศ. 1729 ขณะมีพระชนมายุ 15 พรรษา เจ้าชายฌูเซอภิเษกสมรสกับอินฟันตาสเปน พระนามว่า อินฟันตามาเรียนา บิกโตเรียแห่งสเปน พระราชธิดาในพระเจ้าเฟลีเปที่ 5 แห่งสเปนกับเอลิซาเบธ ฟาร์เนเซ พระราชินีแห่งสเปน และ อิงฟังตาบาร์บาราแห่งโปรตุเกส พระเชษฐภคินีของพระองค์ได้อภิเษกสมรสกับเจ้าชายเฟร์นันโดแห่งสเปน ซึ่งต่อไปคือพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 6 แห่งสเปน
เจ้าหญิงมาเรียนา บิกโตเรียสนพระทัยด้านดนตรีและการล่าสัตว์แต่ทรงจริงจังและไม่โปรดเรื่องอื้อฉาวต่าง ๆ ของเจ้าชายฌูเซและไม่ทรงลังเลที่จะเปิดเผยความเป็นตัวของพระองค์เอง เจ้าชายฌูเซและเจ้าหญิงมาเรียนา บิกโตเรียมีพระราชธิดาที่ดำรงพระชนมชีพจนเจริญพระชันษา 4 พระองค์ และมีพระราชโอรสที่สิ้นพระชนม์เมื่อประสูติ 2 พระองค์ พระราชธิดาที่สิ้นพระชนม์เมื่อประสูติ 1 พระองค์และทรงแท้ง 1 ครั้งในปีค.ศ. 1750
พระราชธิดาที่ดำรงพระชนมชีพจนเจริญพระชันษาทั้ง 4 พระองค์ มีพระนามดังนี้
| พระนาม | ประสูติ | สิ้นพระชนม์ | คู่สมรส และพระโอรส-ธิดา | |
|
สมเด็จพระราชินีนาถมาเรียที่ 1 แห่งโปรตุเกส | 17 ธันวาคม ค.ศ. 1734 |
20 มีนาคม ค.ศ. 1856 |
อภิเษกสมรส 6 มิถุนายน ค.ศ. 1760 อิงฟังตึเปดรูแห่งบรากังซา ผู้เป็นพระปิตุลา มีรัชทายาท 6 พระองค์ ได้แก่ อิงฟังตึฌูเซแห่งบรากังซา อิงฟังตึฌูเอา ฟรังซิชกูแห่งบรากังซา อิงฟังตามารีอา อิซาเบลแห่งบรากังซา พระเจ้าฌูเอาที่ 6 แห่งโปรตุเกส อิงฟังตามาเรียนา วิกตอเรียแห่งบรากังซา อิงฟังตามารีอา คลีเมนทีนาแห่งบรากังซา |
|
อิงฟังตามารีอา อานาแห่งบรากังซา | 7 ตุลาคม ค.ศ. 1736 |
6 พฤษภาคม ค.ศ. 1813 |
เตรียมเพื่ออภิเษกสมรสกับเจ้าชายหลุยส์ ดอแฟงแห่งฝรั่งเศส แต่พระมารดาของพระนางปฏิเสธแผนการนี้ สิ้นพระชนม์โดยไม่ได้อภิเษกสมรส |
|
อิงฟังตาโดโรเตเอียแห่งบรากังซา | 21 กันยายน ค.ศ. 1739 |
14 มกราคม ค.ศ. 1771 |
เตรียมเพื่ออภิเษกสมรสกับหลุยส์ ฟิลิปป์ที่ 2 ดยุกแห่งออร์เลอองส์ แต่พระนางทรงปฏิเสธที่จะอภิเษกสมรสกับดยุก สิ้นพระชนม์โดยไม่ได้อภิเษกสมรส |
|
อิงฟังตาเบเนดิตาแห่งบรากังซา | 25 กรกฎาคม ค.ศ. 1746 |
18 สิงหาคม ค.ศ. 1829 |
อภิเษกสมรส 21 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 เจ้าชายฌูเซ เจ้าชายแห่งบราซิล ผู้เป็นพระภาติยะ ไม่มีรัชทายาท |
เจ้าชายฌูเซทรงอุทิศพระองค์เพื่อคริสต์ศาสนาและวงการโอเปรา พระองค์ทรงเป็นหนึ่งในผู้ที่สะสมบทละครโอเปราเป็นจำนาวนมากที่สุดในยุโรป
พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและสวรรคต
[แก้]
เจ้าชายฌูเซเสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลการ์วึในปีค.ศ. 1750 ขณะมีพระชนมายุ 35 พรรษา หลังจากการเสด็จสวรรคตของพระเจ้าฌูเอาที่ 5 แห่งโปรตุเกส พระราชบิดา เฉลิมพระนาม "พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส" และในทันทีเมื่อครองราชย์ พระราชอำนาจของพระองค์กลับไปอยู่ในมือของเซบาสเตียว ฌูเซ เดอ คาร์วาลโฮ อี เมโล ซึ่งเป็นที่รู้จักในนาม "มาควิสแห่งพอมบาล" พระเจ้าฌูเซฟทรงสถาปนาอิงฟังตามารีอา ฟรังซิชกา พระราชธิดาพระองค์ใหญ่เป็นรัชทายาท ในพระอิสริยยศเจ้าหญิงแห่งบราซิล เนื่องมาจากไม่มีพระราชโอรส
มาควิสแห่งพอมบาลซึ่งมีอำนาจมากได้ปรับปรุงระบบเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและอาณานิคมของโปรตุเกส เพื่อให้สามารถเจริญทัดเทียมชาติตะวันตกชาติอื่น ๆ และเพื่อรักษาอำนาจของเขาให้ยืนยงตลอดกาล ต่อมาได้เกิดเหตุการณ์ "เรื่องอื้อฉาวทาวอรา" ซึ่งเป็นเหตุการณ์ลอบปลงพระชนม์พระเจ้าฌูเซฟระหว่างเสด็จตามถนนในกรุงลิสบอน พระองค์ทรงถูกยิงที่พระพาหาและผู้บังคับพาหนะได้รับบาดเจ็บ แต่พระองค์ก็ทรงรอดพระชนม์ชีพมาได้ มาควิสแห่งพอมบาลได้สั่งจับกุมคนตระกูลทาวอราซึ่งมีอิทธิพลทางการเมืองที่เป็นปริปักษ์กับรัฐบาลของมาควิสในตอนนั้นและตกเป็นผู้ต้องสงสัย และเขาได้สั่งขับไล่บาทหลวงคณะเยซูอิต ที่ต้องสงสัยว่ารู้เห็นกับการลอบปลงพระชนม์ในเดือนค.ศ. 1759 ซึ่งทั้งตระกูลทาวอราและคณะเยซูอิตล้วนยเป็นปริปักษ์กับมาควิสทั้งสิ้น ทำให้มาควิสไร้ซึ่งผู้ต่อต้านและเขาได้ควบคุมองค์กรสาธารณะต่าง ๆ และองค์การทางศาสนา ทำให้ประเทศเดินหน้าเข้าสู่ยุคภูมิธรรม
ในรัชสมัยของพระเจ้าฌูเซได้เกิดมหันตภัยร้ายแรงคือ แผ่นดินไหวในลิสบอน ค.ศ. 1755 ในวันที่ 1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1755 ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 100,000 คน แผ่นดินไหวครั้งนี้ส่งผลกระทบต่อพระองค์ทำให้ประชวรด้วยโรคกลัวที่ปิดทึบ(Claustrophobia) ไม่สามารถประทับใกล้ผนังอาคารได้ หลังจากพระราชวังริเบย์ราถูกทำลายจากแผ่นดินไหว พระองค์ได้แปรพระราชฐานไปยังเมืองอาจูดา และทรงสร้างพระตำหนักเล็ก ๆ ที่อาจูดา ทางเมืองหลวงได้รับการฟื้นฟูและพระบรมราชานุสาวรีย์ของพระองค์ไม่พังทลาย ยังคงอยู่ที่จัตุรัสกลางกรุงลิสบอน
พระเจ้าฌูเซเสด็จสวรรคตในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 ขณะมีพระชนมายุ 62 พรรษา เจ้าหญิงมารีอา ฟรังซิชกา เจ้าหญิงแห่งบราซิล ครองราชสมบัติสืบต่อ พระนาม พระราชินีนาถมารีอาที่ 1 แห่งโปรตุเกส และเป็นจุดสิ้นสุดอำนาจของมาควิสแห่งพอมบาล เขาถูกพระราชินีมารีอาปลดออกจากตำแหน่ง เนื่องจากพระนางทรงเกลียดชังเขา เพราะเขาเป็นคนเย่อหยิ่ง ยโสและมีพฤติกรรมรุนแรง และทรงประกาศไม่ให้เขาเข้าใกล้พระนางเป็นระยะ 20 ไมล์
พระบรมราชอิสริยยศ
[แก้]
- 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 – 29 ตุลาคม ค.ศ. 1714: อิงฟังตึฌูเซแห่งบรากังซา
- 29 ตุลาคม ค.ศ. 1714 – 31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750: เจ้าชายแห่งบราซิล ,ดยุกแห่งบรากังซา
- 31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777: พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลการ์วึช
พระราชตระกูล
[แก้]อ้างอิง
[แก้]| ก่อนหน้า | พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าจอห์นที่ 5 | 
|
 พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ (31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777) |
|
พระราชินีนาถมาเรียที่ 1 และ พระเจ้าเปโดรที่ 3 |