วิทยา มีวุฒิสม

ศาสตราจารย์ วิทยา มีวุฒิสม (22 กันยายน 2492 - ) เกิดที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นนักวิทยาศาสตร์ชาวไทย ที่มีผลงานการวิจัยทางด้านจุลชีววิทยาและเทคโนโลยีชีวภาพโดยเฉพาะการสร้างองค์ความรู้ใหม่และนำไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ในภาคอุตสาหกรรม เป็นที่ปรึกษาหลายบริษัทและนักจัดรายการวิทยุ ร่วมดำเนินรายการ "ตอบปัญหาสุขภาพ" ที่สถานีวิทยุ วพท. AM Stereo 792 MHz เพื่อให้ความรู้ด้านสมุนไพร และการดูแลสุขภาพสำหรับประชาชน ปัจจุบันศาสตราจารย์ วิทยา มีวุฒิสม หรือ ศาสตราจารย์ ดร.วิทยา มีวุฒิสม ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ระดับ 10 ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล สมรสกับนางณัฐฐิฌา มีวุฒิสม มีบุตรและธิดา 2 คน

การศึกษา

พ.ศ. 2514 - จบปริญญาตรี สาขาเทคนิคการแพทย์ (เกียรตินิยม) จากมหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2516 - จบปริญญาโท สาขาจุลชีววิทยา มหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2521 - จบปริญญาเอก สาขาจุลชีววิทยา จาก มหาวิทยาลัยอินดีแอนา สหรัฐอเมริกา ด้วยทุนของมูลนิธิร็อกกี้เฟลเลอร์
พ.ศ. 2527-2528 - ศึกษาหลังปริญญาเอก (Post Doctoral) จากมหาวิทยาลัยลิเวอร์พูล สหราชอาณาจักร ด้วยทุน The Royal Society, Developing Country Fellowships Scheme

การทำงาน

พ.ศ. 2516-2523 - อาจารย์ประจำภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2523-2526 - ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2526-2539 - รองศาสตราจารย์ ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2534-2538 - ผู้อำนวยการ โครงการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ สถาบันวิจัยและพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2539-ปัจจุบัน - ศาสตราจารย์ ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2548-2554 - หัวหน้าภาควิชาจุลชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ที่ปรึกษาหน่วยงานของรัฐและเอกชน

พ.ศ. 2530-2545 - ที่ปรึกษาบริษัท Medegloves Ltd.
พ.ศ. 2532 - ที่ปรึกษาองค์การ UNESCO เป็น Short-term consultant เรื่องเทคโนโลยีชีวภาพ ที่ประเทศมาเลเซีย
พ.ศ. 2534-2535 - ที่ปรึกษาบริษัท Hydrodyne Biotechnology
พ.ศ. 2535-2536 - ที่ปรึกษาปริษัท T.C. Union Agrotech ในโครงการวิจัยการผลิตจุลชีพเพื่อใช้บำบัดน้ำเสีย
พ.ศ. 2545-2547 - ที่ปรึกษาปริษัท V.C.N. Manufacturing Co.Ltd.
พ.ศ. 2548-2549 - ที่ปรึกษาบริษัท Thai Hospital Products Co.Ltd.
พ.ศ. 2541-ปัจจุบัน - ที่ปรึกษาบริษัท กรีนการ์เดียน จำกัด เป็นผู้ร่วมดำเนินรายการ "ตอบปัญหาสุขภาพ" ที่สถานีวิทยุ วพท. AM Stereo 792 MHz เพื่อให้ความรู้ด้านสมุนไพร และการดูแลสุขภาพสำหรับประชาชน

ผลงานวิจัย

ศ.ดร.วิทยา มีวุฒิสม มีผลงานวิจัยที่ตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติ จำนวน 54 เรื่อง และสิทธิบัตร จำนวน 4 เรื่อง เป็นผลงานด้านเทคโนโลยีชีวภาพที่สร้างองค์ความรู้ใหม่และนำไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ในภาคอุตสาหกรรมได้ เช่น การค้นพบเอนไซม์ D-phenylglycine aminotransferase ซึ่งเป็นเอนไซม์สำคัญในการเปลี่ยนโครงสร้างทาง stereo-isomer ของกรดอะมิโนแบบใหม่ ซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตสาร side chains เพื่อใช้ผลิตยาปฏิชีวนะกึ่งสังเคราะห์ในกลุ่ม beta-lactam ได้ นับได้ว่า ศ.ดร. วิทยา มีวุฒิสม เป็นผู้บุกเบิกงานด้านนี้เป็นคนแรก และได้ทำการศึกษาตั้งแต่ต้น คือการหาเอนไซม์พิเศษนี้ ไปจนถึงการศึกษายีน ตลอดจนโครงสร้างสามมิติของเอนไซม์ตัวนี้ การปรับปรุงสายพันธุ์เชื้อจุลินทรีย์ Bacillus megaterium โดยใช้เทคนิคพันธุวิศวกรรมเพื่อผลิตเอนไซม์ penicillin acylase ให้ได้ในปริมาณที่สูงกว่าเดิม และการตรึงเอนไซม์ที่เหมาะสมยังเป็นผลงานที่มีคุณค่ายิ่งต่ออุตสาหกรรมการผลิตยาของประเทศ เนื่องจาก penicilline acylase เป็นเอนไซม์สำคัญในการผลิตสารตัวกลางสำหรับการผลิตยา penicillin กึ่งสังเคราะห์ ซึ่งจะช่วยลดต้นทุนการผลิตยาในกลุ่มเพนนิซิลิน และลดการนำเข้ายาจากต่างประเทศได้ในอนาคต การวิจัยและพัฒนาการผลิต probiotics และเอนไซม์ช่วยย่อย เพื่อใช้เสริมในอาหารสัตว์ทดแทนการใช้ยาปฏิชีวนะ อันจะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่สำคัญมากในการแก้ปัญหาการตกค้างของยาปฏิชีวนะในอาหารสัตว์ของประเทศได้เป็นอย่างดี

โครงการวิจัยของ ศ.ดร.วิทยา มีวุฒิสม ที่ได้รับการสนับสนุนจากแหล่งสนับสนุนทุนวิจัยต่างๆทั้งในและต่างประเทศ ได้แก่

การนำวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร มาเพิ่มคุณค่าของโปรตีนเพื่อใช้เป็นอาหารสัตว์
การค้นหายาปฏิชีวนะใหม่จากเชื้อ Streptomyces ที่แยกได้จากดิน
การวิจัยและพัฒนาการผลิต 6-aminopenicillanic acid โดยการใช้เอนไซม์เทคโนโลยี
งานวิจัยด้านพัฒนาการใช้ยีสต์ และ lactic acid bacteria ในอาหารสัตว์
การวิจัยและพัฒนาการผลิต 7-ACA และ 7-ADCA โดยขบวนการทางเทคโนโลยีชีวภาพ
การศึกษาเอนไซม์ที่พบใหม่ ซึ่งแสดงคุณสมบัติ D-phenylglycine-L-glutamate aminotransferase
งานวิจัยและพัฒนาการผลิต probiotics และเอนไซม์ไฟเทสเพื่อใช้เสริมในอาหารไก่
การศึกษาวิจัยและพัฒนาการใช้ microbial 3-phytase และ 6-phytase ร่วมกันในอุตสาหกรรมสัตว์ปีกในประเทศไทย
ไฟเทสและพอลิแซกคาไรด์ ไฮโดรเลส จากเมตาจีโนม

เกียรติคุณและรางวัล

พ.ศ. 2527-2528 - Research Fellow of the University of Liverpool
พ.ศ. 2531 - รับพระราชทานรางวัลมหาวิทยาลัยมหิดล สาขาการวิจัย
พ.ศ. 2539 - รางวัลปาฐกถาอายิโน๊ะโม๊ะโต๊ะ
พ.ศ. 2540 - รางวัลศิษย์เก่าดีเด่น ของคณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล
พ.ศ. 2546 - รางวัลวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ของมูลนิธิโทเรเพื่อการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ประเทศไทย
พ.ศ. 2547 - รางวัลศิษย์เก่าดีเด่น โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย