วัดเขาชะโงก

วัดเขาชะโงก
ชื่อสามัญ	วัดเขาชะโงก, วัดพระพุทธฉาย
ที่ตั้ง	ตำบลพรหมณี อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

วัดเขาชะโงก เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลพรหมณี อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก อยู่ในเขตพื้นที่ของโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า

วัดเขาชะโงก หรือ วัดพระพุทธฉาย เป็นวัดเก่าแก่สร้างตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว แต่ข้อมูลกรมการศาสนาระบุว่าตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 2478 สร้างขึ้นบนเขาชะโงก ซึ่งเป็นภูเขาเตี้ย ๆ ที่สามารถมองเห็นวิวเมืองนครนายกได้อย่างชัดเจน ทางด้านหลังวัดจะพบน้ำตกพระฉาย เป็นน้ำตกเล็ก ๆ ตกลงมาเป็นสายจากผาสูงประมาณ 30 เมตร มายังแอ่งน้ำเบื้องล่างจะมีน้ำมากในช่วงฤดูฝน

วัดเขาชะโงกนั้นมีภาพเขียนสีพระพุทธฉายสมัยอยุธยา ซึ่งในครั้งแรกที่พบนั้นมีน้ำหนักลายเส้นเลือนลาง สันนิษฐานไม่ได้ว่าผู้ใดเป็นผู้เขียนขึ้น ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2485 กรมแผนที่ทหารบกได้เข้าไปตั้งโรงงานหินอ่อนที่เชิงเขานี้และได้เขียนตามรอยพระพุทธรูปเดิมให้ชัดเจนขึ้น พร้อมสร้างศาลาครอบไว้ให้ผู้มีจิตศรัทธาได้เข้าไปสักการบูชา

บนผาของเขาชะโงกมีวิหารบรรจุรอยพระพุทธบาท ตั้งอยู่บนผาของเขาชะโงกห่างจากวัดพระพุทธฉายไปประมาณ 1 กิโลเมตร เป็นเส้นทางขึ้นเขา ด้านบนสุดมีวิหารบรรจุรอยพระพุทธบาท สิ่งสำคัญภายในวัดได้แก่ พระพุทธฉายสร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รูปหล่อสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี) และรูปหล่อพระพรหม