วัดภูเขาแก้ว
วัดภูเขาแก้ว , วัดภูเขาแก้ว พิบูลมังสาหาร , วัดภูเขาแก้ว อุบลราชธานี | |
---|---|
![]() พระอุโบสถ วัดภูเขาแก้ว อ.พิบูลมังสาหาร จ.อุบลราชธานี | |
![]() | |
ชื่อสามัญ | วัดภูเขาแก้ว, วัดป่าภูเขาแก้ว, วัดภูเขาแก้ว พิบูลมังสาหาร |
ที่ตั้ง | ถนนสถิตนิมานการ ตำบลพิบูล อำเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี ประเทศไทย 34110 |
ประเภท | วัดป่าฝ่ายอรัญวาสี |
นิกาย | เถรวาท ธรรมยุติกนิกาย |
ผู้ก่อตั้ง | หลวงปู่ดี ฉนฺโน |
เจ้าอาวาส | พระครูไพโรจน์วโรบล |
![]() |
วัดภูเขาแก้ว หรือ วัดป่าภูเขาแก้ว เป็นวัดป่าอรัญวาสี สังกัดนิกายเถรวาท คณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย ก่อตั้งวัดเมื่อปี พ.ศ. 2480 โดย พระอาจารย์ดี ฉนฺโน ซึ่งเป็นลูกศิษย์องค์สำคัญของ พระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) และ พระครูวินัยธรมั่น ภูริทตฺโต วัดตั้งอยู่บนเนินเขาในเขตเทศบาลเมืองพิบูลมังสาหาร ติดกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 217 ห่างจากตัวจังหวัดอุบลราชธานี ประมาณ 44 กิโลเมตร
ประวัติ[แก้]
วัดภูเขาแก้ว เดิมเป็นพื้นที่ ป่าช้าโคกภูดิน ซึ่งเรียกตามลักษณะพื้นที่ที่เป็นเนินภูเขา มีป่ารกชัฎ มีต้นไม้ใหญ่หนาแน่นปกคลุม ในอดีตนั้นมีพื้นที่กว้างใหญ่
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A74.jpg/220px-%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A74.jpg)
ปี พ.ศ. 2480 สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) ในขณะดำรงสมณศักดิ์ที่ พระพรหมมุนี และดำรงตำแหน่ง เจ้าอาวาสวัดสุปัฏนารามวรวิหาร และ เจ้าคณะมณฑลนครราชสีมา ด้วยนั้น ได้ขอให้ พระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) พิจารณาสร้างวัดป่ากรรมฐานขึ้นที่อำเภอพิบูลมังสาหาร ด้วยปรากฏว่า ญาติพี่น้องของสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส)ได้อพยพมาจากบ้านแคน ดอนมดแดง มาปักหลักตั้งถิ่นฐานที่บ้านโพธิ์ตาก อำเภอพิบูลมังสาหาร เป็นจำนวนมาก จึงต้องการให้พระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) ไปตั้งสำนักวัดป่าอบรมจิตภาวนาให้ลูกหลานชาวอำเภอพิบูลมังสาหาร เพื่อจะได้มีความรู้แลความเข้าใจในธรรมปฏิบัติด้านสมถะและวิปัสสนากรรมฐาน
สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญด้านวิปัสสนาธุระและเพื่อส่งเสริมสายพระกรรมฐานของพระบูรพาจารย์คือ ท่านพนฺธุโล (ดี) พระมหาเถระผู้สถาปนาคณะธรรมยุติกนิกายขึ้นในภาคอีสาน ซึ่งท่านพนฺธุโล (ดี) นั้นเป็น ปุราณสหธรรมิก พระภิกษุรวมสำนักกับพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในขณะที่พระองค์ทรงผนวชและได้ทรงตั้งคณะสงฆ์ธรรมยุตติกาวงศ์หรือธรรมยุติกนิกายขึ้นในประเทศไทย ต่อมาท่านพนฺธุโล (ดี) ได้นำธรรมเนียมประพฤติปฏิบัติของคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายมาเผยแผ่ที่จังหวัดอุบลราชธานี โดยมี พระพรหมราชวงศา (กุทอง) เจ้าเมืองอุบลราชธานี คนที่ 3 ได้มีความเลื่อมใสศรัทธาในพระสงฆ์ คณะธรรมยุต จึงได้สร้างวัดสุปัฏนารามวรวิหารให้เป็นสำนักของ ท่านพนฺธุโล (ดี) และคณะ จึงถือได้ว่า วัดสุปัฏนารามวรวิหาร จังหวัดอุบลราชธานี เป็นวัดแรกของคณะสงฆ์ธรรมยุตหรือธรรมยุติกนิกายในภาคอีสาน และเป็นการเริ่มต้นของคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายในภาคอีสานอีกด้วย หลังจากนั้นคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายจึงได้แพร่หลายในจังหวัดอุบลราชธานีและภาคอีสาน
พระบำรุงราษฎร์ (จูมมณี) เจ้าเมืองพิบูลมังสาหาร ได้สร้างวัดสระแก้วขึ้น เมื่อ ปี พ.ศ. 2406 ซึ่งเป็นวัดคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายแห่งที่ 5 ของจังหวัดอุบลราชธานีและภาคอีสาน และได้อาราธนานิมนต์ ท่านพนฺธุโล (ดี) ไปเป็นผู้ปกครองวัด ซึ่งท่านก็รับเป็นเจ้าอาวาสรูปแรกอีกด้วย และในปัจฉิมวัยของ ท่านพนฺธุโล (ดี) ได้มรณภาพที่วัดสระแก้วแห่งนี้ ดังนั้น สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) จึงให้ความสำคัญในการส่งเสริมสร้างวัดปฏิบัติกรรมฐานในอำเภอพิบูลมังสาหาร ตามรอยพระบูรพาจารย์คือ ท่านพนฺธุโล (ดี)
ปี พ.ศ. 2480 พระครูวิเวกพุทธกิจ (เสาร์ กนฺตสีโล) จึงได้มอบหมายให้ พระอาจารย์ดี ฉนฺโน และ พระอาจารย์เสงี่ยม -ไม่ทราบฉายา- มาตั้งสำนักปฏิบัติธรรมอบรมจิตภาวนาที่อำเภอพิบูลมังสาหาร บริเวณ ป่าช้าโคกภูดิน ซึ่งเป็นเนินภูเขาสูง โดยมีสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสฺโส) และชาวอำเภอพิบูลมังสาหารได้ให้การอุปถัมภ์สนับสนุน ชาวบ้านเรียกสำนักแห่งนี้ว่า วัดป่าภูดิน หรือ วัดป่าภูเขาแก้ว โดยมี พระอาจารย์ดี ฉนฺโน เป็นเจ้าอาวาสรูปแรก และอยู่จำพรรษาที่วัดแห่งนี้เป็นเวลานานหลายปี
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%94%E0%B8%B52.jpg/220px-%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%94%E0%B8%B52.jpg)
ปี พ.ศ. 2492 ได้รับพระราชทาน วิสุงคามสีมา มีสถานะเป็นวัดอย่างถูกต้องตามกฎหมาย ใช้ชื่อว่า วัดภูเขาแก้ว และ พระอาจารย์ดี ฉนฺโน ได้เริ่มก่อสร้าง ศาลาการเปรียญกว้าง 15 เมตร ยาว 30 เมตร ในเขตที่ดินได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเพื่อประกอบพิธีทำสังฆกรรม ซึ่งศาลาการเปรียญได้สร้างเสร็จเรียบร้อยในปี พ.ศ. 2496 สิ้นเงินค่าก่อสร้างประมาณ 3 แสนบาทเศษในสมัยนั้น หลังจากนั้น พระอาจารย์ดี ฉนฺโนจึงไปจำพรรษาที่วัดดอนธาตุและวัดภูถ้ำพระ
ปี พ.ศ. 2494 ได้มีแบ่งแยกการปกครองคณะสงฆ์ใหม่ เจ้าคณะจังหวัดอุบลราชธานีในขณะนั้น จึงแต่งตั้งให้ พระอาจารย์เพชร สุภโร เป็นเจ้าอาวาส
ปี พ.ศ. 2516 ศาลาการเปรียญที่พระอาจารย์ดี ฉนฺโน ก่อสร้างไว้ด้วยไม้ตะเคียน 2 ชั้นนั้น ได้ถูกเพลิงไหม้ พระครูพิบูลธรรมภาณ (โชติ อาภคฺโค) ซึ่งได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส และเจ้าคณะอำเภอพิบูลมังสาหาร (ธ) ในขณะนั้น จึงจำเป็นต้องสร้างอุโบสถศาลาการเปรียญหลังใหม่ขึ้นแทน เพื่อให้พระสงฆ์ได้ใช้ทำสังฆกรรรมและปฏิบัติธรรมกรรมฐาน
ด้วยเหตุนี้ พระครูพิบูลธรรมภาณ (โชติ อาภคฺโค) จึงได้ออกแบบพระอุโบสถหลังใหม่ ซึ่งเป็นพระอุโบสถ 2 ชั้น ชั้นล่างเป็นศาลาการเปรียญใช้ในการนั่งปฏิบัติธรรมวิปัสสนากรรมฐาน ชั้นบนเป็นพระอุโบสถสังฆกรรม ตั้งอยู่ในเรือท้ายกริ่งเรียกว่า พุทธนาวา ตัวพระอุโบสถประดับด้วยกระเบื้องเคลือบทั้งหลัง เป็นรูปแบบศิลปะไทย หลังคาเป็นโครงสร้างไม่มีมุขลดหลั่นกันสี่ชั้นทั้งด้านหน้าและด้านหลังมุงด้วยกระเบื้องเคลือบดินเผา ประดับด้วยช่อฟ้าใบระกาหางหงส์ โดยมีคันทวยรองรับชายคาเป็นรูปนาคอยู่โดยรอบ ส่วนบริเวณกลางหลังคาตกแต่งเป็นยอดปราสาททอง หน้าบันจำหลักลายปูนปั้นลายก้านขดที่ยังคงความอ่อนช้อย และเข้ากันได้ดีกับบัวเสาที่ทำตามศิลปะอินเดีย ในขณะที่ส่วนล่างของบัวหัวเสาลงมาตกแต่งแบบศิลปะขอม ภายในพระอุโบสถจะตกแต่งด้วยภาพนูนสูง อยู่เหนือบานประตู และหน้าต่างขึ้นไปเป็นเรื่องรา และภาพจำลองเกี่ยวกับพระธาตุที่สำคัญของประเทศไทย พร้อมทั้งเล่าเรื่องราวประวัติของพระธาตุแต่ละองค์โดยสังเขป และโดยรอบอาคารชั้นล่างจัดทำเป็นโต๊ะตั้งเครื่องปั้นดินเผา ซึ่งพระอุโบสถศาลาอันวิจิตรงดงามตระการตานี้ก็คือ พระอุโบสถวัดภูเขาแก้ว ในปัจจุบัน
นอกจากนี วัดภูเขาแก้วยังตั้งอยู่บนเนินเขาสูง สามารถมองเห็นวิวทิวทัศน์อันงดงาม ภายในวัดยังมีต้นไม้ใหญ่ปกคลุมร่มรื่นเย็นสบาย เหมาะแก่การปฏิบัติธรรมกรรมฐาน มีห้องน้ำสะอาด และยังได้จัดสถานที่ไว้ให้ทำบุญตามจิตศรัทธาตามสะดวกอีกด้วย
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A77.jpg/220px-%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A77.jpg)
ลำดับเจ้าอาวาส[แก้]
นับตั้งก่อตั้งวัดภูเขาแก้ว สำนักวิปัสสนากรรมฐานแห่งนี้ มีเจ้าอาวาสดังรายนามต่อไปนี้
ลำดับที่ | รายนาม | เริ่ม | สิ้นสุด | ตำแหน่ง |
1 | พระอาจารย์ดี ฉนฺโน | พ.ศ. 2481 | พ.ศ. 2494 | เจ้าอาวาส |
2 | พระอาจารย์เพชร สุภโร | พ.ศ. 2494 | พ.ศ. - | เจ้าอาวาส |
3 | พระครูพิบูลธรรมภาณ (โชติ อาภคฺโค) | พ.ศ. - | พ.ศ. - | เจ้าอาวาส |
4 | พระครูไพโรจน์วโรบล (รพีพล ปณฺฑิโต) | พ.ศ. - | ปัจจุบัน | เจ้าอาวาส |
อ้างอิง[แก้]
- ปรมินทร์ แสงศักดิ์สิทธารถ. พระอาจารย์ดี ฉนฺโน. [ม.ป.ท.] : [ม.ป.พ.], [ม.ป.ป.]. 75 หน้า.
- รศ.ดร.ปฐม-รศ.ภัทรา นิคมานนท์. พระครูวิเวกพุทธกิจ หลวงปู่ใหญ่เสาร์ กนตสีโล พระปรมาจารย์ใหญ่ฝ่ายพระกรรมฐาน โครงการหนังสือบูรพาจารย์ เล่ม 5. กรุงเทพฯ : บริษัท พี.เอ.ลีพวิ่ง จำกัด, 2546. ุ610 หน้า.
- รศ.ดร.ปฐม-รศ.ภัทรา นิคมานนท์. พระญาณวิศิษฏ์สมิทธิวีราจารย์ (หลวงปู่สิงห์ ขนฺตยาคโม) วันป่าสาลวัน อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา โครงการหนังสือบูรพาจารย์อิสานใต้ เล่ม 2. กรุงเทพฯ : บริษัท พี.เอ.ลีพวิ่ง จำกัด, 2554. 657 หน้า.
- Ruchaphum Yuktapreecha. (2554). วัดภูเขาแก้ว, 18 กรกฎาคม 2560. http://www.addsiam.com เก็บถาวร 2018-03-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ภาพพระอุโบสถวัดภูเขาแก้ว : @ubtba.ubon. https://plus.google.com/photos/photo/111837442742494349769/6025430732237331346
- ภาพพระอุโบสถกระเบื้องเคลือบอันวิจิตรงดงาม : งานข้อมูลท้องถิ่น สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 2560. http://www.lib2.ubu.ac.th/isaninfo/?p=2951[ลิงก์เสีย]