ฤๅสิ้นสุดมนุษยภาพ
| ผู้ประพันธ์ | โซโลมอน นอร์ธัป |
|---|---|
| ชื่อเรื่องต้นฉบับ | 'Twelve Years a Slave' |
| ผู้แปล | โฆษิต ทิพย์เทียมพงษ์ |
| ประเทศ | สหรัฐอเมริกา |
| ภาษา | อังกฤษ |
| ประเภท | อัตชีวประวัติ |
| สำนักพิมพ์ | Derby & Miller, Auburn, New York (สหรัฐอเมริกา) Classact Publishing (ไทย) |
| วันที่พิมพ์ | พ.ศ. 2396 (สหรัฐอเมริกา) พ.ศ. 2556 (ไทย) |
| ชนิดสื่อ | สิ่งพิมพ์ |
ฤๅสิ้นสุดมนุษยภาพ (อังกฤษ: Twelve Years a Slave) เป็นบันทึกเขียนโดยโซโลมอน นอร์ธัป มีเนื้อหาเกี่ยวกับประสบการณ์ชีวิตของนอร์ธัประหว่างตกเป็นทาสนาน 12 ปี หนังสือเรื่องนี้ได้รับความร่วมมือจากเดวิด วิลสัน
โซโลมอน นอร์ธัปเป็นชนผิวสีที่เกิดเป็นอิสรชน เป็นพลเมืองของรัฐนิวยอร์ก แต่ถูกหลอกไปที่กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ถูกลักพาตัวที่นั่นและถูกนำไปขายเป็นทาส ต่อมาถูกขายทอดตลาดทาสทางใต้ของสหรัฐ โดยตกไปอยู่ในมือนายทาสในลุยเซียนาก่อนช่วงสงครามกลางเมืองของสหรัฐ นอร์ธัปบรรยายรายละเอียดเกี่ยวกับตลาดทาสในวอชิงตัน ดี.ซี. และ นิวออร์ลีนส์ ตลอดจนลักษณะการทำไร่ฝ้ายและไร่อ้อยในไร่ขนาดใหญ่ที่รัฐลุยเซียนา
บทประพันธ์นี้ตีพิมพ์หลังจากนวนิยายเรื่อง กระท่อมน้อยของลุงทอม (Uncle Tom's Cabin) ของแฮเรียต บีเชอร์ สโตว์ไม่นาน และขายได้ 30,000 เล่ม ซึ่งถือว่าเป็นหนังสือขายดี และในช่วงศตวรรษที่ 19 นั้นก็มีการพิมพ์ต่อมาอีกหลายครั้ง ฉบับภาษาไทยแปลโดยโฆษิต ทิพย์เทียมพงษ์ ตีพิมพ์โดยสำนักพิมพ์คลาสแอคท์ เริ่มเผยแพร่ในประเทศไทยเดือนธันวาคม 2013 โดยใช้ชื่อไทยว่า ฤๅสิ้นสุดมนุษยภาพ
มีการสร้างภาพยนตร์เรื่อง ปลดแอก คนย่ำคน จากบทประพันธ์นี้ โดยเริ่มออกฉายในสหรัฐอเมริกาแบบจำกัดจำนวนโรงภาพยนตร์ก่อน ในวันที่ 18 ตุลาคม 2013 ก่อนจะเพิ่มจำนวนโรงขึ้นเรื่อย ๆ ผู้กำกับการแสดงคือสตีฟ แม็คควีน นำแสดงโดยชีวิเทล เอดจิโอฟอร์ ในบทโซโลมอน นอร์ธัป ทั้งหนังสือและภาพยนตร์ได้รับความสนใจอย่างสูง หนังสือฉบับอิเล็กทรอนิกส์ขึ้นไปติดอันดับ 1 ในชาร์ตหนังสือขายดีที่สุดของเดอะนิวยอร์กไทมส์ช่วงปลายปี 2013 ส่วนภาพยนตร์ก็ได้รับคำวิจารณ์ดีมากและได้รับรางวัลจากหลายสถาบัน
หลังจากตีพิมพ์หลายครั้งในศตวรรษที่ 19 หนังสือเล่มนี้ห่างหายไปจากสายตาสาธารณชนเกือบร้อยปี จนกระทั่งนักประวัติศาสตร์ชาวรัฐลุยเซียนา 2 คนบังเอิญเจอหนังสือเล่มนี้อีกครั้งในโอกาสที่ต่างกัน นักประวัติศาสตร์ 2 คนดังกล่าวคือซู อีคิน (มหาวิทยาลัยลุยเซียนาสเตทที่อะเล็กซานเดรีย) และโจเซฟ ล็อกส์ดอน (มหาวิทยาลัยนิวออร์ลีนส์) ต่อมาในช่วงต้นทศวรรษ 1960 ทั้งสองได้ศึกษาวิจัยและสืบย้อนการเดินทางของโซโลมอน นอร์ธัปและได้ร่วมกันบรรณาธิกรณ์หนังสือเล่มนี้ ตีพิมพ์โดย LSU Press (สำนักพิมพ์แห่งมหาวิทยาลัยลุยเซียนา) ออกมาในรูปแบบที่เพิ่มคำอธิบายเชิงประวัติศาสตร์ลงในเชิงอรรถ