ระย่อมน้อย
| ระย่อมน้อย | |
|---|---|
| |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Asterids |
| อันดับ: | Gentianales |
| วงศ์: | Apocynaceae |
| วงศ์ย่อย: | Rauvolfioideae |
| สกุล: | Rauvolfia |
| สปีชีส์: | R. serpentina |
| ชื่อทวินาม | |
| Rauvolfia serpentina (L.) Benth. ex Kurz[1] | |
| ชื่อพ้อง[2] | |
| |
ระย่อมน้อย เป็นพืชพื้นบ้านภาคใต้และมีสรรพคุณทางยาหลายประการ ระย่อมน้อยมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Rauvolfia serpentina Benth. ex Kurz หรือชื่ออื่น ๆ ได้แก่ ปลายข้าวสาร (กระบี่) ระย่อมน้อย กะย่อม (ใต้) ย่อมตีนหมา เข็มแดง (เหนือ) คลาน ตูมคลาน มะโอ่งที สะมอดู (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี) กอเหม่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
[แก้]ระย่อมน้อยเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 30-70 เซนติเมตร มียางสีขาว ใบเป็นใบรูปหอกใหญ่ ปลายโตแหลม โคนสอบเรียบแหลม ขอบใบเรียบพริ้วเล็กน้อย ผิวเป็นร่องตามแนวเส้นใบ เรียบมันสีเขียวเข้ม กว้าง 4-8 เซนติเมตร ยาว 7-20 เซนติเมตร ดอกออกเป็นกระจุกที่ปลายกิ่งคล้ายปะการัง โคนดอกเป็นหลอดสีชมพู ปลายดอกสีขาว มีกระเปาะเล็ก ๆ ตรงกลางหลอด ก้านดอกสีเขียว ผลเป็นผลกลมสีเขียว สุกจะเป็นสีดำ ขยายพันธุ์โดยการใช้เมล็ดสามารถเก็บเมล็ดและขยายพันธุ์ได้ตลอดทั้งปี
การใช้ประโยชน์
[แก้]ยอดอ่อน ดอกอ่อน ผลอ่อนนำไปทำแกงเลียง แกงส้ม ทางยาระย่อมน้อยใช้แก้พิษกาฬ แก้ป้างเพื่อดีและโลหิต ระงับประสาท แก้จุกเสียด บำรุงน้ำนม บดเป็นผง ปั้นเม็ดหรือคั่วให้กรอบ ชงต้มน้ำรับประทาน ช่วยย่อยอาหาร แก้นอนไม่หลับ แก้ปวดศีรษะเนื่องจากความดันโลหิตสูง ช่วยเจริญอาหาร ขับพยาธิ ขับระดู แก้บิด ขับปัสสาวะ
สรรพคุณ
[แก้]รากสดเป็นยารักษาหิด รากแห้งเป็นยาลดความดันโลหิตสูง เป็นยากล่อมประสาททำให้ง่วงนอนและอยากอาหาร ดอกแก้โรคตาแดง น้ำจากใบใช้รักษาโรคตามัว เปลือกแก้พิษไข้ กระพี้บำรุงโลหิต
องค์ประกอบทางเคมี
[แก้]Rauvolfia serpentina ถูกเรียกกันว่า รากงูอินเดีย (Indian Snakeroot) หรือ "Sarpagandha" มีสารเคมีที่ออกฤทธิ์ทางชีวภาพ ได้แก่ ajmaline, aricine, corynanthine, rauwolscine lankanescine deserpidine, rescinnamine, reserpine, reserpiline, isoreserpine, isoreserpiline, serpentinine และ yohimbine
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "Module 11: Ayurvedic". สืบค้นเมื่อ 2008-02-11.
- ↑ "The Plant List: A Working List of All Plant Species". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-10-02. สืบค้นเมื่อ 12 April 2015.
- เพ็ญนภา ทรัพย์เจริญ และคณะ. 2547. ผักพื้นบ้านภาคใต้. พิมพ์ครั้งที่ 2. ศูนย์พัฒนาตำราการแพทย์แผนไทย. นนทบุรี. ISBN 974-92580-5-3
- iWisdom corporation. 2551. สมุนไพรไทย ระย่อมน้อย เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. 1 กุมภาพันธ์ 2554.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ระย่อมน้อย
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Rauvolfia serpentina ที่วิกิสปีชีส์
 | บทความพีชนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |