รองปลัดกระทรวง

รองปลัดกระทรวง (อังกฤษ: Deputy Permanent Secretary หรือ Deputy Permanent Under-Secretary of State) เป็นตำแหน่งประเภทบริหารระดับสูงของข้าราชการประจำ โดยเป็นตำแหน่งรองหัวหน้าส่วนราชการระดับกระทรวง ของทั้งข้าราชการพลเรือนสามัญและข้าราชการทหาร โดยเป็นตำแหน่งบริหารมีอำนาจบังคับบัญชาข้าราชการรองจากปลัดกระทรวง รับผิดชอบการปฏิบัติงาน สั่ง และปฏิบัติราชการแทนปลัดกระทรวง ซึ่งเป็นผู้บังคับบัญชาในสำนักงานปลัดกระทรวง

รองปลัดกระทรวงฝ่ายพลเรือน (หมายความรวมถึงสำนักนายกรัฐมนตรีและทบวง)

ในส่วนของข้าราชการฝ่ายพลเรือน หรือข้าราชการในกระทรวงฝ่ายพลเรือน พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนสามัญ พ.ศ. 2535 กำหนดให้ตำแหน่งรองปลัดกระทรวง เป็นตำแหน่งระดับ 10 ประเภทนักบริหาร หรือนักบริหาร 10 การบรรจุและแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งรองปลัดกระทรวงนั้น ให้ปลัดกระทรวงผู้บังคับบัญชาเสนอรัฐมนตรีเจ้าสังกัดเพื่อนำเสนอคณะรัฐมนตรี พิจารณาอนุมัติเมื่อได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรีแล้ว ให้ปลัดกระทรวงผู้บังคับบัญชาเป็นผู้สั่งบรรจุและให้นายกรัฐมนตรีนำความกราบบังคมทูลเพื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง ทั้งนี้ภายหลังจากมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือนสามัญ พ.ศ. 2551 ยกเลิกระบบ C ส่งผลให้ตำแหน่งรองปลัดกระทรวงเป็นตำแหน่งประเภทบริหารระดับสูง

รองปลัดกระทรวงกลาโหม

ในส่วนของข้าราชการทหาร หรือกระทรวงกลาโหม ตำแหน่งรองปลัดกระทรวงกลาโหม เป็นตำแหน่งข้าราชการทหารสัญญาบัตรชั้นยศพลเอก พลเรือเอก หรือพลอากาศเอก อัตราจอมพล จอมพลเรือ หรือจอมพลอากาศ

อำนาจหน้าที่ของผู้ดำรงตำแหน่งรองปลัดกระทรวงฝ่ายพลเรือน

อำนาจหน้าที่ในฐานะผู้ช่วยสั่งและปฏิบัติราชการตามที่ปลัดกระทรวงมอบหมาย

ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2545 นั้น กำหนดให้ในการปฏิบัติราชการของปลัดกระทรวง มี 3 ข้อคือ (1) รับผิดชอบควบคุมราชการประจำในกระทรวง แปลงนโยบายเป็นแนวทางและแผนการปฏิบัติราชการ กำกับการทำงานของส่วนราชการในกระทรวงให้เกิดผลสัมฤทธิ์ และประสานการปฏิบัติงานของส่วนราชการในกระทรวงให้มีเอกภาพสอดคล้องกัน รวมทั้งเร่งรัด ติดตาม และประเมินผลการปฏิบัติราชการของส่วนราชการในกระทรวง (2) เป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการของส่วนราชการในกระทรวงรองจากรัฐมนตรี (3) เป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการในสำนักงานปลัดกระทรวง และรับผิดชอบในการปฏิบัติราชการของสำนักงานปลัดกระทรวง

อำนาจหน้าที่ในฐานะหัวหน้ากลุ่มภารกิจ

ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2545 นั้น กำหนดให้ภายในกระทรวงจะออกกฎกระทรวงกำหนดให้ส่วนราชการระดับกรมตั้งแต่สองส่วนราชการขึ้นไปอยู่ภายใต้กลุ่มภารกิจเดียวกันก็ได้ โดยให้แต่ละกลุ่มภารกิจมีรองปลัดกระทรวงคนหนึ่งเป็นหัวหน้ากลุ่มภารกิจรับผิดชอบราชการและบังคับบัญชาข้าราชการของส่วนราชการในกลุ่มภารกิจนั้น โดยปฏิบัติราชการขึ้นตรงต่อปลัดกระทรวงหรือขึ้นตรงต่อรัฐมนตรีตามที่กำหนดโดยกฎกระทรวง และในกรณีที่ขึ้นตรงต่อรัฐมนตรีต้องรายงานผลการดำเนินงานต่อปลัดกระทรวงตามที่กำหนดโดยกฎกระทรวง โดยในกลุ่มภารกิจเดียวกัน รองปลัดกระทรวงหัวหน้ากลุ่มภารกิจมีอำนาจให้ส่วนราชการของส่วนราชการระดับกรมแห่งหนึ่งปฏิบัติงานที่เกี่ยวกับสารบรรณ บุคลากร การเงิน การพัสดุ หรือการบริหารงาน ทั่วไปให้แก่ส่วนราชการแห่งอื่นภายใต้กลุ่มภารกิจเดียวกันก็ได้