ข้ามไปเนื้อหา

มวน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

มวน
ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: MoscovianHolocene, 307–0Ma[1]
ชนิดจากแต่ละอันดับย่อยของ Hemiptera ตามเข็มนาฬิกาจากซ้ายบน: Acanthosoma labiduroides (Heteroptera), Xenophyes forsteri (Coleorrhyncha), Magicicada septendecim (Auchenorrhyncha), และ Aphids (Sternorrhyncha).
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ แก้ไขการจำแนกนี้
โดเมน: ยูแคริโอตา
Eukaryota
อาณาจักร: สัตว์
Animalia
ไฟลัม: สัตว์ขาปล้อง
Arthropod
ชั้น: แมลง
Insecta
อันดับใหญ่: Condylognatha
อันดับ: มวน

Linnaeus, 1758
สปีชีส์: Hemiptera
ชื่อทวินาม
Hemiptera
Linnaeus, 1758
อันดับย่อย[2]

Hemiptera (/hɛˈmɪptərə/; จาก ภาษากรีกโบราณ hemipterus 'ปีกครึ่ง') เป็นอันดับของแมลง ซึ่งมักเรียกว่า แมลงแท้ ประกอบด้วยมากกว่า 80,000 สปีชีส์ ในกลุ่มต่าง ๆ เช่น จักจั่น, เพลี้ย (aphid), ตั๊กแตน (planthopper), เพลี้ยไฟ (leafhopper), แมลงสาบ (assassin bugs), เตียง (bed bug) และ กะแท้ พวกมันมีขนาดตั้งแต่ 1 mm (0.04 in) ถึงประมาณ 15 ซm (6 in) และมีอวัยวะปากที่มีลักษณะเจาะดูดที่เหมือนกัน[3] ชื่อ "แมลงจริง" มักจะถูกจำกัดให้หมายถึงอันดับย่อย Heteroptera[4]

นักกีฏวิทยาจะใช้คำว่า แมลง สำหรับ Hemiptera หรือ Heteroptera[5] ซึ่งไม่รวมสัตว์ขาปล้องหรือแมลงชนิดอื่นจากอันดับอื่น ๆ เช่น มด, ผึ้ง, อันดับด้วง หรือ ผีเสื้อ ในบางรูปแบบของภาษาอังกฤษ สัตว์ขาปล้องทุกชนิดที่อาศัยอยู่บนบก (รวมถึง แมงและ myriapod) ก็รวมอยู่ในความเข้าใจทั่วไปของคำว่า แมลง[a]

มวน ถือเป็นชื่อของแมลงชนิดหนึ่งซึ่งประกอบ 50,000 ถึง 80,000 ชนิด[8]เช่นกลุ่มของจักจั่น โดยมักมีขนาดตั้งแต่ 1 มิลลิเมตร (0.04 นิ้ว) ถึง 15 เซนติเมตร (6 นิ้ว) และมีปากที่สามารถดูดของเหลวได้[9]และชื่อของมวนยังเอาไวเรียกกลุ่มของหน่วยย่อย Heteroptera ด้วย[10]

โดยปกติคนเราจะเรียกว่าพวกแมลง, ด้วง, มวน รวมกันเป็นแมลงอย่างเดี่ยว เช่นการเรียกเต่าทองที่อยู่กลุ่มเดียวกับด้วงว่าเป็นแมลง[11][12]

โดยปกติพวกมันจะกินอาหารโดยใช้ปากดูดของเหลวจากต้นไม้หรือสัตว์และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก มวนนั้นไม่ได้อาศัยอยู่บนบกอย่างเดียวแต่พวกมันก็อาศัยอยู่ในน้ำด้วย

มนุษย์มีปฏิสัมพันธุ์กับพวกมันมานานเพราะพวกมันหลายชนิดเป็นศัตรูพืชที่สำคัญโดยพวกมันจะทำลายพืชผลทางการเกษตรโดยการดูดน้ำเลี้ยงของต้นไม้และพวกมันยังเป็นพาหะของโรคร้ายแรงและไวรัสอีกด้วย

ลักษณะ

[แก้]

มวนเป็นชื่อของแมลงหลายชนิดในหลายวงศ์ เมื่อโตเต็มที่มีปีก 2 คู่ ปีกคู่หน้าค่อนข้างยาว แคบ เนื้อปีกบริเวณโคนแข็ง ปลายเป็นแผ่นบางอ่อน ปีกคู่หลังอ่อนเป็นแผ่นบางตลอด เมื่อพับปีกจะแบนราบไปตามสันหลัง แต่บางชนิดก็ไม่มีปีก ปากเป็นท่อยาวคล้ายเข็ม โผล่ทางด้านล่างบริเวณปลายหัว หลายชนิดปล่อยกลิ่นเหม็นได้และเป็นศัตรูพืช

การเคลือนที่

[แก้]

พวกมันมีการเคลื่อนที่หลายรูปแบบเช่นเดิน,บิน,เดินบนน้ำ,ว่ายน้ำ เป็นต้น

ว่ายน้ำและเดินบนน้ำ

[แก้]
จิงโจ้น้ำที่เดินบนน้ำด้วยแรงตึงผิว

หลายสายพันธุ์ของมวนมีการปรับตัวให้มีการใช้ชีวิตอยู่ใต้น้ำเช่น แมลงป่องน้ำ, จิงโจ้น้ำ, แมลงดา มวนที่อยู่ใต้น้ำส่วนใหญ่เป็นสัตว์กินเนื้อ พวกมันมีขาที่คล้ายใบพายทำให้พวกมันว่ายน้ำได้ดี[8] ส่วนจิงโจ่น้ำที่สามารถเดินบนน้ำได้ก็เพราะพวกมันอาศัยแรงตึงผิวของน้ำ[13]และพวกมันเป็นมวนชนิดเดียวที่เคลื่อนที่ด้วยการเดินบนน้ำ

บิน

[แก้]

มวนส่วนใหญ่สามารถบินได้แต่เป็นแค่ระยะทางสั้นๆและบินได้ไม่นาน แต่ถ้าพวกมันบินในขณะที่มีลมพัดพวกมันก็สามารถร่อนได้นานและไกลกว่าเดิมได้[14]

ความหลากหลาย

[แก้]

พวกมันเป็นลำดับที่ใหญ่ที่สุดของแมลงและแมลงที่ยังไม่โตเต็มวัยที่มีชนิดมากกว่า 75,000 ชนิด เช่น ผีเสื้อมี 160,000 ชนิด, แมลงมี 100,000 ชนิด และแตนมี 100,000 ชนิด[15] ซึ่งกลุ่มนี้มีความหลากหลายมากส่วนใหญ่มักจะอยู่บนและเป็นศัตรูพืชที่ร้ายกาจหลายชนิด แต่บางชนิดพบในแหล่งน้ำจืด เช่น จิงโจ้น้ำ, แมลงดา, แมลงดาสวน เป็นต้น[16]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. พิพิธภัณฑ์แห่งนิวซีแลนด์ระบุว่า "ในการสนทนาทั่วไป" แมลง "หมายถึงสัตว์ขาปล้องที่มีขาอย่างน้อยหกขา" เช่น แมลง, แมงมุม, และตะขาบ[6] ในบทที่กล่าวว่า "แมลงที่ไม่ใช่แมลง" นักกีฏวิทยา Gilbert Walbauer ระบุว่าแมลงที่ไม่มีขา เช่น หนอน, ทาก, และหอย เป็นแมลงที่ใช้คำนี้เกินขอบเขต[5] คำว่า แมลง ยังถูกใช้เรียกจุลินทรีย์ที่ก่อโรค โดยเฉพาะแบคทีเรีย[7]

อ้างอิง

[แก้]
  1. Wang, Yan-hui; Engel, Michael S.; Rafael, José A.; Wu, Hao-yang; Rédei, Dávid; และคณะ (2016). "Fossil record of stem groups employed in evaluating the chronogram of insects (Arthropoda: Hexapoda)". Scientific Reports. 6: 38939. Bibcode:2016NatSR...638939W. doi:10.1038/srep38939. PMC 5154178. PMID 27958352.
  2. "Hemiptera". ระบบข้อมูลการจำแนกพันธุ์แบบบูรณาการ.
  3. "Hemiptera: bugs, aphids and cicadas". Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation. สืบค้นเมื่อ 8 พฤษภาคม 2007.
  4. "Suborder Heteroptera – True Bugs". Bug guide. Iowa State University Entomology. n.d.
  5. 5.0 5.1 Gilbert Waldbauer. The Handy Bug Answer Book. Visible Ink, 1998. p. 1. ISBN 9781578590490
  6. "What is a bug? Insects, arachnids, and myriapods" ที่เว็บไซต์พิพิธภัณฑ์แห่งนิวซีแลนด์ Te Papa Tongarewa. เข้าถึง 10 มีนาคม 2022.
  7. "BUG | ความหมาย & คำจำกัดความสำหรับภาษาอังกฤษของสหราชอาณาจักร". Lexico.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 ธันวาคม 2019. สืบค้นเมื่อ 2022-08-03.
  8. 8.0 8.1 Jon Martin; Mick Webb. "Hemiptera...It's a Bug's Life" (PDF). Natural History Museum. สืบค้นเมื่อ July 26, 2010.
  9. "Hemiptera: bugs, aphids and cicadas". Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-07-09. สืบค้นเมื่อ May 8, 2007.
  10. "Suborder Heteroptera – True Bugs". Bug guide. Iowa State University Entomology. n.d.
  11. Denmark, Harold; Mead, Frank; Fasulo, Thomas (April 2010). "Lovebug, Plecia nearctica Hardy". Featured Creatures. University of Florida/IFAS. สืบค้นเมื่อ 22 September 2010.
  12. "Melolontha melolontha (cockchafer or May bug)". Natural History Museum. สืบค้นเมื่อ 12 July 2015.
  13. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Bush
  14. Loxdale, H. D.; Hardie, J.; Halbert, S.; Foottit, R.; Kidd, N. A. C.; Carter, C. I. (1993). "The relative importance of short- and long-range movement of flying aphids". Biological Reviews. 68: 291–311. doi:10.1111/j.1469-185X.1993.tb00998.x.
  15. "Insect groups (Orders)". Amateur Entomologists' Society. สืบค้นเมื่อ 16 July 2015.
  16. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Coulson

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]