ภาษาทัวเร็ก

ภาษาทัวเร็ก
กลุ่มเชื้อชาติ:	ชาวทัวเร็ก
ภูมิภาค:	ทะเลทรายสะฮาราและซาเฮล
การจําแนก; ทางภาษาศาสตร์:	แอโฟรเอชีแอติก เบอร์เบอร์ ภาษาทัวเร็ก; ;
กลุ่มย่อย:	; Tamahaq; Tamasheq; Air Tamajeq; Tawellemet; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ;
ISO 639-2 / 5:	tmh
ISO 639-3:	tmh
กลอตโตลอก:	tuar1240

ภาษาทัวเร็ก (อักษรโรมัน: Tuareg, ภาษาอังกฤษ: /ˈtwɑːrɛɡ/}) หรือภาษาทามาเช็ก (Tamasheq, /ˈtæməʃɛk/, Tamajaq, ⵜⴰⵎⴰⵌⴰⵆ Tamahaq) เป็นภาษาที่มีความใกล้ชิดกับภาษาและภาษาย่อยในกลุ่มภาษาเบอร์เบอร์ พูดโดยชาวเบอร์เบอร์ทัวเร็กในมาลี ไนเจอร์ แอลจีเรีย ลิเบีย และ บูร์กินาฟาโซ และมีผู้พูดเล็กน้อยในชาด^[2]

อักขรวิธี

ภาษาทัวเร็กอาจเขียนด้วยอักษรทิฟินาคโบราณ (ลิเบีย-เบอร์เบอร์), อักษรละติน หรืออักษรอาหรับ ระบบ DNAFLA เป็นระบบมาตรฐานสำหรับการเขียนด้วยอักษรละตินในมาลีและบูร์กินาฟาโซ ในขณะที่ในไนเจอร์มีระบบที่ต่างออกไป มีความผันแปรในการใช้อักษรอาหรับและอักษรทิฟินาค^[3]

อักษรทิฟินาคมีการใช้ที่จำกัด ใช้ในการเขียนมนต์คาถาลงบนใบปาล์ม และใช้ในการเขียนข้อความ^[4] อักษรอาหรับส่วนใหญ่ใช้งานโดยชาวเผ่าที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเรียนรู้ศาสนาอิสลาม และไม่ค่อยมีใครทราบถึงขนบธรรมเนียมในเรื่องนี้^[5]

ตัวแทนอักษรสำหรับภาษาทัวเร็ก^[6]^[7]^[8]^[9]
DNAFLA (มาลี)^[10]	ไนเจอร์^[11]	อักษรทิฟินาค (ยูนิโคด)	อักษรเปอร์เซีย-อาหรับ
a	a
	â
ă	ă
ǝ	ǝ
b	b	ⵀ	ب
(ḅ)
	c
d	d	ⴷ	د
ḍ	ḍ	ⴹ	ض
e	e
	ê
f	f	ⴼ	ف
g	g	ⴳ	گ ݣ‎
i	i
	î
j	j	ⴶ	چ
	ǰ
ɣ	ɣ	ⵗ	غ
h	h	ⵂ	ه
k	k	ⴾ	ک
l	l	ⵍ	ل
ḷ	ḷ
m	m	ⵎ	م
n	n	ⵏ	ن
ŋ	ŋ
o	o
	ô
q	q	ⵆ, ⵈ	ق
r	r	ⵔ	ر
s	s	ⵙ	س
ṣ	ṣ	ⵚ	ص
š (ʃ)	š	ⵛ	ش
t	t	ⵜ	ت
ṭ	ṭ	ⵟ	ط
u	u
	û
w	w	ⵓ	و
x	x	ⵅ	خ
y	y	ⵢ, ⵉ	ي
z	z	ⵌ, ⵣ	ز
ẓ	ẓ	ⵥ	ظ
ž (ʒ)	ǧ	ⵊ	ج
ḥ		ⵆ	ح
(ʕ)		ⵄ	ع

ระบบ DNAFLA ไม่แสดงสระเสียงสั้นที่เริ่มต้นคำ แต่ใช้เครื่องหมาย < dd⟩ (เช่น ⟨Tămašăɣt⟩ สำหรับ [tămašăq])^[12]

ในบูร์กินาฟาโซมีแนวโน้มจะใช้อักษรห่วงแบบที่ใช้เขียน ภาษาฟูลา เช่น ⟨ɗ ƭ⟩^[13]

อ้างอิง

↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, บ.ก. (2013). "Tuareg". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
↑ Monique Jay, “Quelques éléments sur les Kinnin d’Abbéché (Tchad)". Études et Documents Berbères 14 (1996), 199-212 (ISSN 0295-5245 ISBN 2-85744-972-0).
↑ Sudlow (2001:33–36)
↑ Penchoen, Thomas G. (1973). Tamazight of the Ayt Ndhir. Los Angeles: Undena Publications. p. 3.
↑ "Orthography in a plurigraphic society: the case of Tuareg in Niger (https://www.narcis.nl)". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-03. สืบค้นเมื่อ 2012-04-20.
↑ Sudlow (2001:28, 35–36)
↑ Ridouane Ziri, Rachid. "Les différents systèmes d'écriture amazighe" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-15. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.
↑ Bizari, Brahim. "Ecriture amazigh" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 5, 2001. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.
↑ Fukui, Yusuf Yoshinori; Walett Mahmoud, Khadijatou. "Alphabets of Tamashek in Mali: Alphabetization and Tifinagh". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 1, 2004. สืบค้นเมื่อ August 18, 2012.
↑ Osborn, Don (2002). "Base extended-Latin characters and combinations for languages of Mali". สืบค้นเมื่อ August 18, 2012.
↑ Enguehard, Chantal (2007). "alphabet tamajaq (arrété 214-99 de la République du Niger)" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-11. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.
↑ Sudlow (2001:34)
↑ Sudlow (2001:33)

บรรณานุกรม

Christiansen, Niels; Christiansen, Regula (2002). "Some verb morphology features of Tadaksahak". SIL Electronic Working Papers. Dallas: SIL International.
Heath, Jeffrey (2005). A grammar of Tamashek (Tuareg of Mali). Walter de Gruyter. p. 745. ISBN 3-11-018484-2.
Sudlow, David (2001). The Tamasheq of North-East Burkina Faso. Köln: Rüdiger Köppe Verlag. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-06-07. สืบค้นเมื่อ 2012-04-20.

แหล่งข้อมูลอื่น

Souag, L.: Writing Berber Languages

[Glottolog-1] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, บ.ก. (2013). "Tuareg". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[2] Monique Jay, “Quelques éléments sur les Kinnin d’Abbéché (Tchad)". Études et Documents Berbères 14 (1996), 199-212 (ISSN 0295-5245 ISBN 2-85744-972-0).

[3] Sudlow (2001:33–36)

[4] Penchoen, Thomas G. (1973). Tamazight of the Ayt Ndhir. Los Angeles: Undena Publications. p. 3.

[5] "Orthography in a plurigraphic society: the case of Tuareg in Niger (https://www.narcis.nl)". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-03. สืบค้นเมื่อ 2012-04-20.

[6] Sudlow (2001:28, 35–36)

[7] Ridouane Ziri, Rachid. "Les différents systèmes d'écriture amazighe" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-15. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.

[8] Bizari, Brahim. "Ecriture amazigh" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ April 5, 2001. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.

[9] Fukui, Yusuf Yoshinori; Walett Mahmoud, Khadijatou. "Alphabets of Tamashek in Mali: Alphabetization and Tifinagh". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ February 1, 2004. สืบค้นเมื่อ August 18, 2012.

[10] Osborn, Don (2002). "Base extended-Latin characters and combinations for languages of Mali". สืบค้นเมื่อ August 18, 2012.

[11] Enguehard, Chantal (2007). "alphabet tamajaq (arrété 214-99 de la République du Niger)" (ภาษาฝรั่งเศส). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-07-11. สืบค้นเมื่อ August 19, 2012.

[12] Sudlow (2001:34)

[13] Sudlow (2001:33)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]