พระยาดำรงแพทยาคุณ (ชื่น พุทธิแพทย์)
พระยาดำรงแพทยาคุณ (ชื่น พุทธิแพทย์) | |
---|---|
![]() | |
เกิด | 31 ธันวาคม พ.ศ. 2424 |
ถึงแก่กรรม | 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2496 (71 ปี) |
บิดามารดา |
|
ศาสตราจารย์อุปการคุณ พลตรี พระยาดำรงแพทยาคุณ (ชื่น พุทธิแพทย์) (31 ธันวาคม พ.ศ. 2424 – 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2496) เป็นนายทหารบกและแพทย์ชาวไทย
พระยาดำรงแพทยาคุณเป็นบุตรของจมื่นศรีโภคา (ฟัก) กับนางศรีโภคา (พอก) สำเร็จการศึกษาแพทย์ประกาศนียบัตรจากประเทศอังกฤษ สมาชิกแห่งราชวิทยาลัยศัลยแพทย์ และอนุสมาชิกแห่งราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ ประเทศอังกฤษ[1] สมรสกับคุณหญิงเพิ่ม (วัชราภัย) เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2458 โดยมีสมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ เสด็จมาเป็นประธานในพิธีมงคลสมรส พระยาดำรงแพทยาคุณได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ตั้งแต่หลวงศักดาพลรักษ์ พระยาศักดาพลรักษ์ และพระยาดำรงแพทยาคุณเมื่อ พ.ศ. 2466 มีบุตร 7 คน และสมรสครั้งที่สองกับคุณหญิงสมานใจ มีบุตร-ธิดา 6 คน[2]
พระยาดำรงแพทยาคุณเป็นคณบดีคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์คนแรก
ประวัติการทำงาน
[แก้]- นายแพทย์ผู้ถวายการรักษาพระอาการประชวร พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวก่อนสวรรคต [3]
- นายแพทย์ผู้ถวายพระประสูติกาลสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระราชธิดาพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว [4]
- ผู้ร่วมก่อตั้งแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย และสภานายกแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2468-2472[5]
- ผู้ก่อตั้งสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยฯ [6]
- ริเริ่มออก "จดหมายเหตุทางแพทย์ของสภากาชาดสยาม" ซึ่งเป็นวารสารการแพทย์ของไทยเล่มแรกเมื่อปี พ.ศ. 2461 ปัจจุบันคือ วารสารจดหมายเหตุทางการแพทย์ แพทยสมาคมแห่งประเทศไทย (จพสท)[7]
- ผู้สอนและบัญญัติศัพท์ นิติเวชวิทยาคนแรกของประเทศ[8]
- ผู้อำนวยการกองบรรเทาทุกข์ สภากาชาดสยาม คนแรก เมื่อปี พ.ศ. 2463 (ปัจจุบันคือ สำนักงานบรรเทาทุกข์และประชานามัยพิทักษ์ สภากาชาดไทย)[9]
- ร่วมก่อตั้งและเป็นคณบดี คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ท่านแรก และรักษาการหัวหน้าแผนกศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
- กรรมการสภากาชาดไทย [10]
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์[11]
ยศ
[แก้]- – นายร้อยโท
- 28 เมษายน 2458 – นายร้อยเอก[12]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
[แก้]- พ.ศ. 2493 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)[13]
- พ.ศ. 2468 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)[14]
- พ.ศ. 2474 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)[15]
- พ.ศ. 2468 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา (ว.ม.ล.)[16]
- พ.ศ. 2478 –
เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)[17]
- พ.ศ. 2459 –
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))[18]
- พ.ศ. 2484 –
เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน (ช.ร.)[19]
- พ.ศ. 2487 –
เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)[20]
- พ.ศ. 2469 –
เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)[21]
- พ.ศ. 2461 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 4 (ว.ป.ร.4)[22]
- พ.ศ. 2469 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)[23]
- พ.ศ. 2496 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)[24]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ "ทะเบียนนามสกุลพระราชทานในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-07-02. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ เกิดวังปารุสก์ ประพันธ์โดยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ สำนักพิมพ์ River Books, ISBN 974-8225-22-4[ระบุข้อมูลทางบรรณานุกรมไม่ครบ]
- ↑ "บันทึกเรื่องพระราชพินัยกรรมรัชกาลที่ ๖". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-09-30. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ "www.lib.ru.ac.th/journal/royal_pet.html". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-12. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ "แพทยสมาคมแห่งประเทศไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-21. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ "สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยฯ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-06-26. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ "แพทยสมาคมแห่งประเทศไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-21. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ "สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เล่มที่9 บทที่ 11". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-09-29. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ "Relief and Public Health Bureau, TRCS". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-19. สืบค้นเมื่อ 2007-07-19.
- ↑ แจ้งความสภากาชาดไทย เรื่อง ตั้งกรรมการและรายนามกรรมการเจ้าหน้าที่สภากาชาดไทย
- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์
- ↑ พระราชทานยศนายทหารบก
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๖๘ ตอนที่ ๒ ง หน้า ๒๑, ๑ มกราคม ๒๔๙๔
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญ, เล่ม ๔๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๗๑๖, ๖ ธันวาคม ๒๔๖๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2019-05-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๔๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๙๕, ๑๕ พฤศจิกายน ๒๔๗๔
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตราวชิรมาลา, เล่ม ๔๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๒๗, ๒๐ กันยายน ๒๔๖๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความ พระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ, เล่ม ๕๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๑๘๖, ๑๔ กรกฎาคม ๒๔๗๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๐๒, ๒๘ มกราคม ๒๔๕๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน, เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๕๖, ๒๓ มิถุนายน ๒๔๘๔
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน, เล่ม ๖๑ ตอนที่ ๓๓ ง หน้า ๙๕๓, ๓๐ พฤษภาคม ๒๔๘๗
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ส่งเหรียญจักรมาลาไปพระราชทาน, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๕๓๐, ๒ มกราคม ๒๔๖๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๐๙๑, ๑๑ สิงหาคม ๒๔๖๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๒๑๙, ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๔๖๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๑๔ ง หน้า ๖๙๐, ๑๗ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๖