ผู้ใช้:Sirivadhanawaravachara/เจ้าราชภาคินัย

เจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่)

เจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่) เกิดเมื่อปี พ.ศ.๒๔๒๒ ที่จังหวัดลำพูน เป็นบุตรของเจ้าราชภาติกวงศ์ (เจ้าน้อยบัววงค์)  ตอนเด็กได้บรรพชาเป็นสามเณรที่สำนักวัดทุงยู อำเภอเมืองเชียงใหม่   ต่อมาเข้าเรียนที่โรงเรียนปรินส์รอแยลวิทยาลัย และไปศึกษาต่อที่กรุงเทพฯ ทางด้านกฎระเบียบกฎหมายต่างๆ และฝึกราชการในกระทรวงมหาดไทยโดยอยู่ในความปกครองของสมเด็จ ฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และได้ต้องเดินทางกลับเมืองเชียงใหม่ในปี  พ.ศ.๒๔๔๒

หลังจากนั้นเข้ารับราชการและก้าวหน้าตามลำดับ เคยเป็นรองแขวงเชียงใหม่ และเป็นนายแขวง (นายอำเภอ) ดอยสะเก็ด ต่อมาเปลี่ยนมารับราชการเป็นผู้พิพากษา ตำแหน่งเสนายุติธรรม ประจำศาลเชียงใหม่ ในปี พ.ศ.๒๔๔๗ ขณะนั้นอายุ ๒๕ ปี และต่อมาได้รับบรรดาศักดิ์เป็น  เจ้าทักษิณนิเกตน์  เมื่ออายุ ๔๑ ปี  และได้รับเลื่อนเป็นเจ้าราชภาคินัย เมื่อปี พ.ศ.๒๔๗๔ ขณะอายุ ๕๑ ปี อีก ๒ ปีต่อมาได้ลาออกจากราชการมาประกอบธุรกิจส่วนตัว ลงทุนทำเหมืองฝายทดน้ำเข้านาที่อำเภอจอมทอง

อนึ่ง เจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่) สมรสกับเจ้าหญิงบัวทิพย์ ธิดาของเจ้าแก้วนรัฐ ผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ ๙ แต่ไม่มีทายาท จึงสู่ขอสาวงามคนหนึ่งมาเป็นหม่อม ชื่อ “หม่อมเทพ” มีทายาทรวม ๔ คน คือ เจ้าอาทิตย์ ณ เชียงใหม่, เจ้านิภาพันธุ์ ณ เชียงใหม่, เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ และเจ้าประเวส ณ เชียงใหม่ (จากสารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ เล่ม ๔ มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทยธนาคารไทยพาณิชย์จัดพิมพ์, ๒๕๔๒, น.๒๑๐๑-๓)

เมื่อออกจากราชการแล้วยังชอบขีดเขียนตำรายารักษาโรค การใช้สมุนไพรพื้นเมือง ตำราเหมืองฝายชลประท่าน และเป็นเจ้านายฝ่ายเหนือที่ได้รวบรวมเชื้อสายราชวงศ์ฝ่ายเหนือไว้เป็นหมวดหมู่ โดยได้ดำเนินการสืบต่อจากพระราชชายาเจ้าดารารัศมี เจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่) เสียชีวิตเมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๓ ขณะอายุ ๗๒ ปี

หนังสือเพชรลานนา ของ คุณปราณี ศิริธร ณ พัทลุง ยกย่องว่าเป็น เพชรของนครพิงค์ ตลอดชีวิตได้อุทิศตนให้แก่ทางราชการ อีกทั้งเป็นผู้โอบอุ้มญาติพี่น้องในราชวงศ์ฝ่ายเหนือตลอดอายุขัย

http://www.konlannanews.com/archives/14728