ผู้ใช้:JohnnyRayder/ทดลองเขียน/หลักคณิตศาสตร์ของปรัชญาธรรมชาติ

สำหรับงานเขียนเกี่ยวกับตรรกะทางคณิตศาสตร์โดย ไวต์เฮด และ รัสเซลล์ ดูที่ หลักคณิตศาสตร์

หลักคณิตศาสตร์ของปรัชญาธรรมชาติ

หน้าปกของ ปรินซิเปีย ฉบับพิมพ์ครั้งแรก (1687)
ผู้ประพันธ์	เซอร์ ไอแซก นิวตัน
ชื่อเรื่องต้นฉบับ	Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica
ประเทศ	ประเทศอังกฤษ
ภาษา	ภาษาละตินใหม่
วันที่พิมพ์	1687 (1687) (ฉบับพิมพ์ครั้งแรก)
พิมพ์ในภาษาอังกฤษ	ค.ศ. 1728
LC Class	QA803 .A53
ข้อความ	หลักคณิตศาสตร์ของปรัชญาธรรมชาติ ที่ วิกิซอร์ซ

หลักคณิตศาสตร์ของปรัชญาธรรมชาติ (ละติน: Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica) หรือมักเรียกย่อ ๆ ว่า พรินซิเพีย (อังกฤษ: Principia; /prɪnˈsɪpiə, prɪnˈkɪpiə/) เป็นงานเขียนโดย ไอแซก นิวตัน ที่อธิบายถึงกฎการเคลื่อนที่และกฎความโน้มถ่วงสากลของนิวตัน พรินซิเพีย เป็นงานเขียนภาษาละตินสามเล่ม ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม ค.ศ. 1687

พรินซิเพีย ถือเป็นงานที่มีความสำคัญที่สุดชิ้นหนึ่งในประวัติศาสตร์วิชาวิทยาศาสตร์ อาแล็กซี แกลโร (Alexis Clairaut) นักฟิสิกส์คณิตศาสตร์ชาวฝรั่งเศสประเมินเรื่องนี้ในปี 1747 ว่า "หนังสือหลักคณิตศาสตร์แห่งปรัชญาธรรมชาติที่มีชื่อเสียงถือเป็นยุคแห่งการปฏิวัติครั้งยิ่งใหญ่ในวิชาฟิสิกส์ วิธีการดังกล่าวตามมาด้วยนักเขียนชื่อดังอย่างเซอร์นิวตัน ... เผยแพร่ความรู้ทางคณิตศาสตร์บน วิทยาศาสตร์ซึ่งจนถึงเวลานั้นยังคงอยู่ในความมืดมนของการคาดเดาและสมมติฐาน"[5] โจเซฟ-หลุยส์ ลากรองจ์ อธิบายว่ามันเป็น "การผลิตที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของจิตใจมนุษย์"[6]

การประเมินล่าสุดคือ แม้ว่าการยอมรับกฎของนิวตันจะยังไม่เกิดขึ้นทันที แต่เมื่อถึงปลายศตวรรษหลังจากการตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1687 "ไม่มีใครสามารถปฏิเสธได้ว่า [จากปรินซิเปีย] มีวิทยาศาสตร์ปรากฏว่า อย่างน้อยก็ในบางประการบางประการ มากเกินกว่าสิ่งใดๆ ที่เคยเกิดขึ้นมาก่อนจนยืนหยัดได้เพียงลำพังในฐานะตัวอย่างขั้นสูงสุดของวิทยาศาสตร์โดยทั่วไป" [7]

ปรินซิเปียเป็นรากฐานทางคณิตศาสตร์สำหรับทฤษฎีกลศาสตร์คลาสสิก ในบรรดาความสำเร็จอื่นๆ บทความนี้อธิบายถึงกฎการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ของโยฮันเนส เคปเลอร์ ซึ่งเคปเลอร์ได้รับจากการทดลองครั้งแรก ในการกำหนดกฎฟิสิกส์ นิวตันได้พัฒนาและใช้วิธีการทางคณิตศาสตร์ซึ่งปัจจุบันรวมอยู่ในสาขาแคลคูลัส โดยแสดงไว้ในรูปแบบของข้อเสนอทางเรขาคณิตเกี่ยวกับรูปร่างที่ "เล็กจนแทบจะมองไม่เห็น" ในบทสรุปที่ได้รับการแก้ไขของหลักการ (ดู § General Scholium) นิวตันเน้นย้ำถึงลักษณะเชิงประจักษ์ของงานด้วยสำนวน Hypotheses non fingo ("ฉันตีกรอบ/แสร้งทำเป็นว่าไม่มีสมมุติฐาน")[9]

หลังจากอธิบายและแก้ไขสำเนาฉบับพิมพ์ครั้งแรกส่วนตัวของเขาแล้ว นิวตันได้ตีพิมพ์ฉบับพิมพ์เพิ่มเติมอีกสองฉบับ ระหว่างปี ค.ศ. 1713[11] โดยมีการแก้ไขข้อผิดพลาดในปี ค.ศ. 1687 และฉบับปรับปรุง[12] ในปี ค.ศ. 1726[11]