ผัง จี๋ (ราชวงศ์ซ่ง)

ผัง จี๋ (จีน: 龐籍; พินอิน: Páng Jí; เกิด ค.ศ. 988 เฉิงอู่; ตาย ค.ศ. 1063 ไคเฟิง) เป็นข้าราชการชาวจีนในราชวงศ์ซ่งเหนือ ดำรงตำแหน่งอัครมหาเสนาบดี ตั้งแต่ ค.ศ. 1051 ถึง ค.ศ. 1053 ตรงกับรัชสมัยพระเจ้าเหรินจง

ในประวัติศาสตร์

ผัง จี๋ เกิดในครอบครัวข้าราชการ สอบเป็นบัณฑิตชั้นหนึ่งได้ใน ค.ศ. 1015 เวลานั้น อาณาจักรเซี่ยตะวันตกเข้าชิงเมืองหลายเมืองจากแผ่นดินซ่ง ผัง จี๋ ได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองหยั่นโจว (Yanzhou) ซึ่งปัจจุบันอยู่ในมณฑลซานซี ผัง จี๋ สร้างชื่อเสียงจากการอบรมบ่มเพาะวินัยในกองทัพ และลงโทษผู้ละเมิดวินัยโดยไม่ไว้หน้า ครั้น ค.ศ. 1045 ผัง จี๋ ได้รับการเรียกตัวจากแนวหน้าเข้าสู่เมืองไคเฟิงซึ่งเป็นพระนครในขณะนั้นเพื่อดำรงตำแหน่งหลายตำแหน่ง จนได้เลื่อนเป็นอัครมหาเสนาบดีใน ค.ศ. 1051

ใน ค.ศ. 1053 หวงฝู่ ยวน (皇甫淵) ข้าราชการชั้นผู้น้อยในเมืองฉีโจว ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเมืองจี๋หนาน ให้สินบนแก่จ้าว ชิงก้วง (趙清貺) หลานชายของผัง จี๋ เพื่อแลกกับตำแหน่ง ภายหลังมีการทอดบัตรสนเท่ห์ ผัง จี๋ จึงสั่งให้จับกุมหลานตนเองแล้วนำตัวมาชำระที่ศาลไคเฟิง ตุลาการศาลไคเฟิงพิพากษาเนรเทศจ้าว ชิงก้วง ไปชายแดน จ้าว ชิงก้วง ตายกลางทาง และหาน เจี้ยง (韓絳) หนึ่งในตุลาการศาลไคเฟิง ถวายฎีกากล่าวหาผัง จี๋ ว่า สั่งฆ่าตัดตอน ผัง จี๋ จึงหลุดจากตำแหน่งในพระนคร แล้วถูกย้ายไปประจำต่างเมือง ครั้น ค.ศ. 1060 พระเจ้าเหรินจงรับสั่งให้ผัง จี๋ กลับมาดำรงตำแหน่งในพระนคร แต่เวลานั้น ผัง จี๋ ชราเกินกว่าจะปฏิบัติราชการใด ๆ ได้อีก สามปีต่อมา ผัง จี๋ ถึงแก่อสัญกรรม

ในตำนานและวรรณกรรม

แม้ในประวัติศาสตร์ไม่ปรากฏว่า ผัง จี๋ เป็นขุนนางฉ้อฉล แต่ในตำนานและวรรณกรรมนั้น ผัง จี๋ กลายเป็นข้าราชการทุจริตสับปลับ คอยรังควานข้าราชการใจซื่อมือสะอาด เช่น เปา เจิ่ง (包拯), ตี๋ ชิง (狄青), และขุนศึกตระกูลหยาง

ในวรรณกรรมเรื่อง เจ็ดผู้กล้าห้าผู้ทรงธรรม (七俠五義) ผัง จี๋ ดำรงตำแหน่งราชครู (太師; Grand Tutor) ธิดาได้เป็นพระสนมพระเจ้าเหรินจง ผัง จี๋ จึงมีอิทธิพลมากในวงราชการ ผัง อฺวี้ (龐昱) บุตรชายผัง จี๋ ได้รับฐานันดรศักดิ์ "อันเล่อโหว" (安樂侯) และได้รับแต่งตั้งเป็นข้าหลวงไปรับมืออุทกภัยที่เมืองเฉินโจว ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเมืองโจวโข่ว แต่ผัง อฺวี้ กลับคุกคามราษฎรและยักยอกทรัพย์สินราชการ พระเจ้าเหรินจงจึงโปรดให้เปา เจิ่ง ไปตรวจสอบ เปา เจิ่ง ประหารชีวิตผัง อฺวี้ เป็นเหตุให้ผัง จี๋ โกรธเคืองและคอยกลั่นแกล้งเปา เจิ่ง เสมอมา

อ้างอิง

• (จีน) Toktoghan et al., History of Song, vol. 311 (Pang Ji).