ปลากดหมูสาละวิน

ปลากดหมูสาละวิน
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ  (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Siluriformes
วงศ์:	Bagridae
สกุล:	Rita
สปีชีส์:	R.  sacerdotum
ชื่อทวินาม
Rita sacerdotum Anderson, 1879

ปลากดหมูสาละวิน (อังกฤษ: Salween rita; ชื่อวิทยาศาสตร์: Rita sacerdotum) เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง จัดเป็นปลาหนังในวงศ์ปลากด (Bagaridae) มีรูปร่างอ้วนป้อมคล้ายหมู จึงเป็นที่มาของชื่อสามัญ มีหนวดสั้น ๆ 4 คู่ และลักษณะที่สะดุดตา คือ แผ่นกระดูกบริเวณท้ายทอยและบริเวณเหนือครีบอก เป็นแผ่นหนาและแข็งมาก สีพื้นของลำตัวมีสีเทาคล้ำส่วนท้องจะมีสีอ่อนกว่าส่วนหลังเล็กน้อย มักอาศัยอยู่ตามพื้นน้ำ กินสัตว์น้ำขนาดเล็กเป็นอาหาร

พบเฉพาะแม่น้ำสาละวินบริเวณพรมแดนไทย–พม่า เท่านั้น เช่น ประจวบคีรีขันธ์, กาญจนบุรี, อุทัยธานี, กำแพงเพชร, ตาก เป็นต้น โดยเฉพาะในแม่น้ำเมยที่เขตอำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก นับเป็นปลาที่หาได้ยากมาก โดยเป็นปลาที่พบได้เฉพาะบางฤดูกาลเท่านั้น มีสถานภาพใกล้สูญพันธุ์ในธรรมชาติ มีขนาดความยาวได้ถึง 2 เมตร น้ำหนักกว่า 150 กิโลกรัม (แต่ขนาดโดยเฉลี่ยประมาณ 1.50–1.80 เมตร) นับเป็นปลาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในวงศ์นี้ และใหญ่ที่สุดในบรรดาปลากดหมูทั้งหมด และด้วยความใหญ่ในรูปร่าง ทำให้ได้ชื่อเรียกของคนท้องถิ่นว่า "ปลาบึกสาละวิน"

เป็นปลาน้ำจืดอีกชนิดหนึ่ง ที่นิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงามสำหรับผู้ที่นิยมเลี้ยงปลาสวยงาม โดยเฉพาะปลาแปลก หายาก หรือปลาแม่น้ำขนาดใหญ่ ซึ่งทว่าหาได้ยากยิ่ง ทั้งการค้นหาในพื้นที่ธรรมชาติที่อยู่อาศัย กอรปกับเป็นปลาที่ขนส่งเคลื่อนย้ายลำบาก เนื่องจากส่วนใหญ่ ชาวพื้นเมืองที่เป็นผู้หาปลา ซึ่งได้แก่ชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่ จะไม่มีอุปกรณ์ในการดูแลปลาให้มีชีวิตรอดเมื่อถูกจับ ดังนั้นปลาขนาดใหญ่ที่ถูกจับมักจะตาย อีกทั้งยังมักมีพฤติกรรมดุร้าย ชอบกัดหัวทรายซึ่งพ่นออกซิเจนให้แตกขณะทำการเคลื่อนย้ายอีกด้วย

แหล่งข้อมูลอื่น

• รูปและข้อมูลปลากดหมูสาละวิน (อังกฤษ) เก็บถาวร 2009-01-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน