นักบัญชี

นักบัญชี เป็นผู้ประกอบกิจในด้านการบัญชี ซึ่งเป็นการวัด การเปิดเผยและการจัดเตรียมข้อมูลทางการเงินซึ่งช่วยให้ผู้บริหาร นักลงทุน และเจ้าหน้าที่ภาษี ตลอดจนผู้ทำการตัดสินใจอื่น ๆ ในการที่จะตัดสินใจแบ่งส่วนทรัพยากร

ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการบัญชีหรือการทำบัญชี ในประเทศไทย นักบัญชีที่ผ่านการทดสอบและได้รับการรับรองจากสภาวิชาชีพบัญชี จะได้รับสิทธิ์ใช้คำนำหน้าชื่อ เช่น ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) หรือผู้ทำบัญชี นักบัญชีเหล่านี้มีความรับผิดชอบตามพระราชบัญญัติวิชาชีพบัญชี พ.ศ. 2547 เช่น การรับรองงบการเงินของนิติบุคคล และอาจต้องรับผิดชอบต่อการประพฤติผิดจรรยาบรรณวิชาชีพ

นักบัญชีในประเทศไทยมีบทบาทสำคัญในการจัดทำและนำเสนอข้อมูลทางการเงินตามมาตรฐานการบัญชีไทย (TFRS) ซึ่งสอดคล้องกับมาตรฐานการรายงานทางการเงินระหว่างประเทศ (IFRS) ข้อมูลเหล่านี้มีความสำคัญต่อผู้บริหาร นักลงทุน กรมสรรพากร และหน่วยงานกำกับดูแลอื่นๆ เช่น สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.)

ในประเทศไทย นักบัญชีอาจทำงานในหลากหลายรูปแบบ เช่น เป็นพนักงานประจำในบริษัทเอกชน หน่วยงานราชการ หรือรัฐวิสาหกิจ หรืออาจทำงานในสำนักงานบัญชีที่ให้บริการรับทำบัญชีและตรวจสอบบัญชี นอกจากนี้ ยังมีบริษัทตรวจสอบบัญชีขนาดใหญ่ที่เรียกว่า "บิกโฟร์" ที่มีสาขาในประเทศไทย ซึ่งเป็นนายจ้างรายใหญ่ของนักบัญชีมืออาชีพ

ลักษณะงาน

       งานของนักบัญชีคือรวบรวมรายรับรายจ่ายขององค์กรธุรกิจ และจัดทำรายงานตามระบบแบบแผนของการทำบัญชี มาตรฐาน เช่น จัดการเอกสารงบการเงิน ทั้งเรื่องงบกำไรขาดทุน งบดุลต่าง ๆ การทำธุรกรรมทางการเงิน เป็นต้น ขอบเขตงานแบ่งเป็นสองกลุ่มใหญ่

1. การบัญชีเพื่อการจัดการ (Managerial Accounting) เพื่อนำเสนอแก่คนภายในองค์กร เพื่อวางแผนการดำเนินงาน ได้แก่ กรรมการบริหาร ผู้จัดการ หัวหน้าฝ่าย หัวหน้าแผนก
2. การบัญชีการเงิน (Financial Accounting) เน้นการนำเสนอแก่ผู้ใช้ภายนอกกิจการ ได้แก่ นักลงทุน เจ้าหนี้ ผู้ถือหุ้น หน่วยงานราชการ ลูกจ้าง

ตำแหน่งงาน

1. ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA - Certified Public Accountant) ตรวจสอบและรับรองความถูกต้องของงบการเงิน เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้กับรายงานทางการเงินของบริษัท ต้องได้รับใบอนุญาตจากสภาวิชาชีพบัญชี
2. ผู้สอบบัญชี (EA - External Auditor) ทำหน้าที่ตรวจสอบงบการเงินและการดำเนินงานของบริษัทจากภายนอก เพื่อให้ความเห็นอย่างเป็นอิสระเกี่ยวกับความถูกต้องและความน่าเชื่อถือของรายงานทางการเงิน อาจเป็น CPA หรือไม่ก็ได้ ขึ้นอยู่กับข้อกำหนดของหน่วยงานกำกับดูแล
3. ผู้ทำบัญชี (Accountant) บันทึกรายการทางบัญชี จัดทำงบการเงินและรายงานทางการเงินต่างๆ ตามมาตรฐานการบัญชีและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
4. นักบัญชีบริหาร (MA - Management Accountant) วิเคราะห์ข้อมูลทางการเงินเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจทางธุรกิจ วางแผนและควบคุมต้นทุน รวมถึงให้คำแนะนำด้านการเงินแก่ผู้บริหาร
5. นักบัญชีภาษีอากร (TA - Tax Accountant) เชี่ยวชาญด้านกฎหมายภาษี วางแผนภาษีให้เหมาะสมกับธุรกิจ และจัดทำแบบแสดงรายการภาษีประเภทต่างๆ เพื่อให้ถูกต้องตามกฎหมายและประหยัดภาษีอย่างถูกวิธี
6. ผู้ตรวจสอบภายใน (IA - Internal Auditor) ตรวจสอบระบบควบคุมภายในขององค์กร ประเมินประสิทธิภาพการดำเนินงาน และระบุความเสี่ยงทางธุรกิจ เพื่อปรับปรุงกระบวนการทำงานและการกำกับดูแลกิจการที่ดี

การศึกษา

ในประเทศไทย การประกอบอาชีพนักบัญชีมีหลากหลายตำแหน่ง ซึ่งแต่ละตำแหน่งต้องการระดับการศึกษาและคุณสมบัติที่แตกต่างกันไป ดังนี้:

ระดับอาชีวศึกษา

ปวช. (ประกาศนียบัตรวิชาชีพ) และ ปวส. (ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง): ผู้ที่จบการศึกษาระดับนี้สามารถทำงานในตำแหน่งผู้ช่วยบัญชี หรือเจ้าหน้าที่บัญชีในองค์กรขนาดเล็กถึงกลาง ซึ่งเน้นการปฏิบัติงานพื้นฐานด้านการบัญชี เช่น การบันทึกบัญชี การทำงบการเงินพื้นฐาน และการจัดทำรายงานทางการเงินประจำเดือน

ระดับปริญญาตรี

บัญชีบัณฑิต (บช.บ.): ผู้ที่จบการศึกษาระดับปริญญาตรีจากคณะบริหารธุรกิจหรือคณะการบัญชี สามารถทำงานในตำแหน่งนักบัญชี หรือเจ้าหน้าที่บัญชีในองค์กรขนาดใหญ่ ซึ่งต้องการทักษะการวิเคราะห์และการจัดทำงบการเงินที่ซับซ้อน นอกจากนี้ยังสามารถทำงานในตำแหน่งที่เกี่ยวข้องกับการวางแผนทางการเงิน และการบริหารการเงินขององค์กรได้

ใบรับรองวิชาชีพ

ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA): การที่จะเป็นผู้สอบบัญชีหรือที่ปรึกษาทางการเงิน ผู้ที่จบการศึกษาระดับปริญญาตรีต้องผ่านการสอบและได้รับใบรับรองคุณวุฒิผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA) ซึ่งจัดสอบโดยสภาวิชาชีพบัญชีในพระบรมราชูปถัมภ์ ตำแหน่งนี้มีความต้องการสูงในตลาดงานและสามารถทำงานในบริษัทตรวจสอบบัญชี หรือเป็นผู้ตรวจสอบบัญชีอิสระได้

ระดับปริญญาโทและปริญญาเอก

ปริญญาโทและปริญญาเอกด้านบัญชีหรือการเงิน: สำหรับผู้ที่ต้องการทำงานในตำแหน่งที่สูงขึ้น เช่น ผู้บริหารทางการเงิน (CFO) หรืออาจารย์ในสถาบันการศึกษา การศึกษาระดับนี้จะเน้นการวิจัย การพัฒนากลยุทธ์ทางการเงิน และการบริหารจัดการองค์กรในภาพรวม