ตำบลหนองบัวใหญ่

ตำบลหนองบัวใหญ่
ตำบล
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Tambon Nong Bua Yai
ตำบลหนองบัวใหญ่ ที่ตั้งในจังหวัดชัยภูมิ
พิกัด (สำนักงานเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่): 15°34′21.7″N 101°51′29″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ชัยภูมิ
อำเภอ	จัตุรัส
พื้นที่
• ทั้งหมด	52 ตร.กม. (20 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2565)
• ทั้งหมด	7,254 คน
• ความหนาแน่น	140.30 คน/ตร.กม. (363.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	36130
รหัสภูมิศาสตร์	360610
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่
เทศบาลตำบล
คำขวัญ:  ชุมชนน่าอยู่ มุ่งสู่แหล่งท่องเที่ยว ส่งเสริมด้านเศรษฐกิจ ชีวิตมีคุณภาพ ตลาดชุมชนสะอาด พริกปลอดสาร ประเพณีปิดทองรอยพระพุทธบาท หมู่บ้านปราศจากยาเสพติด
พิกัด (สำนักงานเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่): 15°34′21.7″N 101°51′29″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ชัยภูมิ
อำเภอ	จัตุรัส
การปกครอง
• นายกเทศมนตรี	ประหยัด ชาติวิเศษ
รหัส อปท.	05360603
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 202 หมู่ 2 ตำบลหนองบัวใหญ่ อำเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ 36130
โทรศัพท์	044-851 415
โทรสาร	044 -851 414
เว็บไซต์	www.nongbuayaicity.go.th
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

หนองบัวใหญ่ เป็นตำบลในอำเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ เป็นย่านเศรษฐกิจรอง และเป็นที่ตั้งของหน่วยงานราชการบางส่วนของอำเภอจัตุรัส องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ คือ เทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมดของตำบล ซึ่งเป็นหนึ่งในเทศบาลตำบลทั้งสามแห่งของอำเภอจัตุรัส อันประกอบไปด้วย เทศบาลตำบลจัตุรัส เทศบาลตำบลหนองบัวโคก และเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ ตำบลหนองบัวใหญ่เป็นชุมชนเมืองสี่มุมเก่า ก่อนจะย้ายเมืองไปอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ห่างจากที่ตั้งเดิมประมาณ 1 กิโลเมตร ที่ บ้านกอก ซึ่งเป็นสถานที่ตั้ง ที่ว่าการอำเภอจัตุรัสปัจจุบัน

ประวัติ

• พ.ศ. 2367 ปรากฎหลักฐานการตั้งถิ่นฐานชุมชนหนองบัวใหญ่ขึ้น ในสมัยพระยานรินทร์สงคราม (ทองคำ) เจ้าเมืองสี่มุมองค์ที่ 2 ท่านได้ปรึกษากับกรมการเมืองแล้วเห็นว่าเมืองสี่มุมเดิมไม่เหมาะที่จะเป็นเมืองใหญ่ จึงย้ายที่ตั้งเมืองสี่มุมในที่แห่งใหม่ ห่างจากที่ตั้งเมืองสี่มุมเดิมประมาณ 40 กิโลเมตร มาตั้งที่ บ้านหนองบัวใหญ่ และท่านได้ชักชวนราษฎรช่วยกันสร้างวัดขึ้นทางทิศใต้ของหมู่บ้าน ชื่อว่า วัดสว่างอารมณ์ หรือ “วัดปทุมชาติ” นับเป็นวัดแห่งแรกที่สร้างขึ้นมาเคียงคู่กับเมืองสี่มุม ต่อมาทางวัดปทุมชาติและชาวบ้านหนองบัวใหญ่ได้พร้อมใจกันจัดสร้าง “ศาลเจ้าพ่อพระยานรินทร์สงคราม” ขึ้นด้วยแรงศรัทธา เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานระลึกถึงคุณงามความดีของท่านเจ้าเมืองผู้สร้างวัดปทุมชาติ พร้อมทั้งประดิษฐานรูปหล่อเหมือน “พระยานรินทร์สงคราม (ทองคำ)” ไว้ให้บูชาสักการะสืบมา
• พ.ศ. 2424 ในสมัยพระนรินทร์สงคราม (บุญเฮ้า) เจ้าเมืองสี่มุมองค์ที่ 5 เนื่องจากเกิดน้ำท่วมใหญ่ ประกอบกับเกิดพุยุ(อหิวาตกโรค)ระบาดหนัก ท่านจึงได้ย้ายเมืองสี่มุมจากบ้านหนองบัวใหญ่มาตั้งที่บ้านกอก ซึ่งห่างจากที่ตั้งเดิมไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 1 กิโลเมตร ที่ตั้งเมืองอยู่บริเวณหมู่ที่ 1 ตำบลบ้านกอก อำเภอจัตุรัส
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลหนองบัวใหญ่ แยกออกจากตำบลบ้านกอก จำนวน 5 หมู่บ้าน โดย
  • หมู่ที่ 1 โอนจากหมู่ที่ 8 ตำบลบ้านกอก
  • หมู่ที่ 2 โอนจากหมู่ที่ 9 ตำบลบ้านกอก
  • หมู่ที่ 3 โอนจากหมู่ที่ 10 ตำบลบ้านกอก
  • หมู่ที่ 4 โอนจากหมู่ที่ 11 ตำบลบ้านกอก
  • หมู่ที่ 5 โอนจากหมู่ที่ 12 ตำบลบ้านกอก

• วันที่ 27 ตุลาคม พ.ศ. 2552  ได้จัดตั้งจากองค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัวใหญ่ เป็นเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ทั้งตำบลหนองบัวใหญ่มีเนื้อที่ประมาณ 52 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 32,500 ไร่ หมู่บ้านซึ่งตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่  มีทั้งหมดจำนวน  10 หมู่บ้าน

ภูมิศาสตร์

ที่ตั้งและอาณาเขต

ตำบลหนองบัวใหญ่ อยู่ในเขตการปกครองอำเภอจัตุรัส จังหวัดชัยภูมิ ห่างจากที่ว่าการอำเภอจัตุรัสไปทางทิศตะวันออกประมาณ 1 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดชัยภูมิ  37  กิโลเมตร บนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข   201   มีพื้นที่ทั้งหมด  52  ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 32,500 ไร่ มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลบ้านกอกและตำบลหนองบัวบาน อำเภอจัตุรัส
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลละหานและเขตอำเภอเนินสง่า
• ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลบ้านกอกและเขตอำเภอเนินสง่า
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลบ้านกอก อำเภอจัตุรัส

ภูมิประเทศและภูมิอากาศ

ลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปของตำบลหนองบัวใหญ่เป็นที่ราบและที่ราบสูง เป็นบางส่วน ทางทิศใต้ไม่มีภูเขา

ลักษณะภูมิอากาศเป็นแบบมรสุม มี 3 ฤดู

• ฤดูร้อน  เริ่มประมาณเดือนมีนาคม ถึงเดือนมิถุนายน
• ฤดูฝน  เริ่มประมาณเดือนกรกฎาคม ถึงเดือนตุลาคม
• ฤดูหนาว  เริ่มประมาณเดือนพฤศจิกายน ถึงเดือนกุมภาพันธ์

แหล่งน้ำธรรมชาติ

• บึงหนองบัวใหญ่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลหนองบัวใหญ่มีพื้นที่ติดต่อกับบ้านหนองบัวใหญ่ บ้านหนองบัวรอง และบ้านจานทุ่ง ตำบลหนองบัวใหญ่ บึงหนองบัวใหญ่ มีเนื้อที่ประมาณ  800  ไร่ ปัจจุบันเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ ได้มีการพัฒนาให้เป็น สวนสาธารณะและเป็นแหล่งท่องเที่ยว พักผ่อนหย่อนใจ
• หนองหินตั้ง ตั้งอยู่ในพื้นที่บ้านหนองบัวรอง หมู่ที่ 10  ตำบลหนองบัวใหญ่แยกออกมาจากบึงละหาน และมีลำห้วยแยกออกมาชื่อห้วยหินตั้ง
• ลำคันฉู เป็นลำห้วยที่ใช้แบ่งเขตพื้นที่ระหว่างเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่กับตำบลบ้านกอก ไหลมาจากอ่างเก็บน้ำลำคันฉูอยู่ในเขตพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาตินายางกลักพื้นที่อ่างเก็บน้ำขนาด 5,810   ไร่ครอบคลุมตำบลโคกเพชรพัฒนา อำเภอบำเหน็จณรงค์และ ตำบลห้วยยายจิ๋ว อำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ ใช้งบประมาณในการก่อสร้าง  266.47 ล้านบาท เริ่มก่อสร้างในปี 2532 ตัวเขื่อน เป็นคันดิน ขนาดความกว้าง 8 เมตรความยาว สันเขื่อนรวมคันดินรอบเขื่อนกว่า 2 กม. แล้วเสร็จในปี 2539  และเริ่มกักเก็บน้ำเดือนตุลาคม 2539
• ห้วยกอก แยกออกจากลำห้วยคันฉู บ้านวังเสมาหมู่ที่  2 ตำบลกุดน้ำใส อำเภอจัตุรัส ไหลผ่านบ้านคงคาล้อม บ้านสำโรงทุ่ง ตำบลบ้านกอก บ้านหนองบัวใหญ่ บ้านจานทุ่ง เทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ และไหลลงบึงละหานต่อไป - ห้วยหินตั้ง เป็นลำห้วยแยกออกมาจากหนองหินตั้ง ผ่านบ้านหนองบัวรอง หมู่ที่ 10  บ้านหนองบัวใหญ่ หมู่ที่ 1,2 บ้านห้วยมะนาว หมู่ที่ 6
• ห้วยตาแก้ว เป็นลำห้วยแยกออกมาจากบึงละหาน ผ่านบ้านหนองบัวรอง หมู่ที่ 10 บ้านห้วยมะนาวหมู่ที่ 6

การปกครอง

ตำบลหนองบัวใหญ่ มีหมู่บ้านที่อยู่ในการปกครองทั้งสิ้น 10 หมู่บ้าน จำนวนครัวเรือน 2,915 ครัวเรือน จํานวนประชากร 7,254 คน ประกอบด้วย

หมู่ที่	ชื่อชุมชน	จำนวนครัวเรือน	จำนวนประชากร
1	บ้านหนองบัวใหญ่	606	1,409
2	บ้านหนองบัวใหญ่	524	1,266
3	บ้านหนองบัวรอง	247	555
4	บ้านจานทุ่ง	276	813
5	บ้านหนองไผ่ล้อม	251	687
6	บ้านห้วยมะนาว	100	302
7	บ้านโนนพันชาติ	435	905
8	บ้านน้อยเกตุจำปา	78	255
9	บ้านหนองตะไก้สามัคคี	166	519
10	บ้านหนองบัวรอง	232	543

หมายเหตุ ข้อมูลทะเบียนราษฎร์ อำเภอจัตุรัส ณ เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2565

การคมนาคม

ตำบลหนองบัวใหญ่ ห่างจากที่ว่าการอำเภอจัตุรัสประมาณ  1  กิโลเมตร อยู่ห่างจากตัวเมืองชัยภูมิ 37 กิโลเมตร อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร 293 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากจังหวัดนครราชสีมา 82 กิโลเมตร มีการคมนาคมทางบกเป็นเส้นทางที่ติดต่อสำคัญ มีทางหลวงแผ่นดินผ่าน 2 สาย ได้แก่ ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 201 และทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2170

เศรษฐกิจ

• เกษตรกรรม  ในปัจจุบันประชากรตำบลหนองบัวใหญ่ส่วนใหญ่ ประกอบ อาชีพ ทางการเกษตร ผลผลิตทางการเกษตรที่สำคัญ ได้แก่ การทำนา ทำไร่ ทำสวน นอกจากนี้ ยังประกอบอาชีพ ค้าขายและรับจ้างทั่วไป
• การประมง มีเกษตรกรที่ทำอาชีพประมง ได้แก่ เลี้ยงปลา เลี้ยงกุ้ง เพาะพันธุ์ปลา เพาะพันธุ์กุ้ง
• การปศุสัตว์  มีเกษตรกรทำอาชีพเลี้ยงโค กระบือ
• การบริการ สถานประกอบการด้านบริการ เช่น บริการเสริมสวย บริการซ่อม และอื่น ๆ
• การท่องเที่ยว พัฒนาบึงหนองบัวใหญ่ เป็นแหล่งท่องเที่ยว
• อุตสาหกรรม อุตสาหกรรมของตำบลหนองบัวใหญ่ จำแนกเป็น ประเภทอุตสาหกรรมผลิตและบริการ ได้แก่ โรงสีข้าว โรงงานประกอบรถขนพืชผลทางการเกษตร โรงกลึง โรงงานประกอบฟอร์นิเจอร์ โรงงานน้ำดื่ม โรงงานผสมคอนสรีตสำเร็จ โรงงานประกอบหลังคาเมทัลชีส
• การพาณิชและกลุ่มอาชีพ ตำบลหนองบัวใหญ่มีตลาดการค้าที่สำคัญจำนวน 2 แห่ง ที่ทางเทศบาลสามารถจัดเก็บรายได้ได้เองคือ
  1. ตลาดสดเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ ตั้งอยู่ในบริเวณพื้นที่หมู่ที่ 1 และหมู่ที่ 7
  2. ตลาดเช้าตำบลหนองบัวใหญ่ ตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 2

ส่วนการพาณิชยกรรมในเขตตำบลหนองบัวใหญ่ เป็นกิจการค้าปลีกและค้าส่ง สินค้าต่าง ๆ ได้แก่ เครื่องใช้ไฟฟ้า เครื่องเขียนแบบเรียน เสื้อผ้าและเครื่องนุ่งห่ม เครื่องยนต์การเกษตร พันธุ์พืช และวัสดุการเกษตร สังฆภัณฑ์และเวชภัณฑ์ สถานประกอบอาหาร และสินค้าอุปโภคบริโภค

• ธนาคาร มีสาขาของธนาคาร 1 แห่ง ได้แก่
  • ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) สาขาหนองบัวใหญ่

การศึกษา

• โรงเรียนระดับประถมศึกษา 4 แห่ง คือ
  • โรงเรียนบ้านหนองบัวใหญ่
  • โรงเรียนบ้านหนองบัวรอง(อินทรผลบำรุง)
  • โรงเรียนบ้านจาน(นิเทศอุปถัมภ์)
  • โรงเรียนบ้านหนองไผ่ล้อม
• โรงเรียนระดับอนุบาล 2 แห่ง คือ
  • โรงเรียนอนุบาลเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ 1
  • โรงเรียนอนุบาลเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่ 2
• ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 2 แห่ง คือ
  • ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองบัวใหญ่
  • ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหนองไผ่ล้อม

ศาสนสถาน

• วัด 5 แห่ง คือ
  • วัดปทุมชาติ
  • วัดป่าสุวรรณไพโรจน์
  • วัดหนองบัวรอง
  • วัดสนามนาง
  • วัดเวฬุวนาราม
• ศาลเจ้า 6 แห่ง คือ
  • ศาลเจ้าพ่อพระยานรินทร์สงคราม
  • ศาลเจ้าพ่อขุนกัณฑ์
  • ศาลเจ้าพ่อขุนด่าน
  • ศาลเจ้าพ่อสุริวงศ์เกรียงไกร
  • ศาลเจ้าพ่อหลวงประจักษ์
  • ศาลเจ้าพ่อขุนภิภักดิ์หลักเมือง

วัฒนธรรม

ในเขตตำบลหนองบัวใหญ่มีภาษาถิ่นหลากหลายที่ใช้สื่อสารในชีวิตประจำวัน ทั้งภาษาอีสาน ภาษากลาง แต่แม้ว่าจะมีภาษาถิ่นไทยต่างกัน แต่ก็ยังมีประเพณีและวัฒนธรรมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ดังนี้

• งานประจำปีนมัสการปิดทองรอยพระพุทธบาทจำลองวัดปทุมชาติ ประมาณเดือน กุมภาพันธ์
• ประเพณีสงกรานต์ ประมาณเดือน เมษายน
• ประเพณีเข้าพรรษา ประมาณเดือน กรกฎาคม
• ประเพณีออกพรรษา ประมาณเดือน ตุลาคม
• ประเพณีลอยกระทง ประมาณเดือน พฤศจิกายน

สถานที่สำคัญ

• โรงพยาบาลจัตุรัส
• สำนักงานเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่
• สำนักงานการประปาส่วนภูมิภาค สาขาจัตุรัส
• สำนักงานปศุสัตว์อำเภอจัตุรัส
• สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 3
• ศาลเจ้าพ่อพระยานรินทร์สงคราม (เจ้าเมืองสี่มุม)
• รอยพระพุทธบาทจำลอง วัดปทุมชาติ (วัดแห่งแรกสร้างขึ้นพร้อมกับเมืองสี่มุม)
• ตลาดสดเทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่
• จุดพักรถ ที่พักริมทางหลวงหมายเลข 201 หมวดทางหลวงจัตุรัส กรมทางหลวง

อ้างอิง

• http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2554/E/017/18.PDF
• https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/views/showVillageData.php?rcode=36060610&statType=1&year=62

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์เทศบาลตำบลหนองบัวใหญ่