ชาวยิวเซฟาร์ดี
| ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
|---|---|
 อิสราเอล | 1.4 ล้าน |
 ฝรั่งเศส | 300,000–400,000 |
 สหรัฐอเมริกา | 200,000–300,000 |
 อาร์เจนตินา | 50,000 |
 บราซิล | 40,000 |
 สเปน | 40,000 |
 แคนาดา | 30,000 |
 ตุรกี | 26,000 |
 อิตาลี | 24,930 |
 เม็กซิโก | 24,000 |
 เอลซัลวาดอร์ | 8,000 |
 ปานามา | 8,000 |
 โคลอมเบีย | 7,000 |
 โมร็อกโก | 3,000 |
 กรีซ | 6,000 |
 บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา | 2,000 |
 ตูนิเซีย | 2,000 |
 บัลแกเรีย | 2,000 |
 คิวบา | 1,500 |
 เซอร์เบีย | 1,000 |
 เนเธอร์แลนด์ | 600 |
 มาซิโดเนียเหนือ | 200 |
 โรมาเนีย | 200 |
| ภาษา | |
| อดีต: ลาดิโน, ฮาเคเทีย, จูเดโอ-โปรตุเกส, จูเดโอ-คาตาลัน, จูเดโอ-โปรวองซ์, ภาษาฮีบรูเซฟาร์ดี, ภาษาท้องถิ่น ปัจจุบัน: ภาษาท้องถิ่นโดยเฉพาะ ฮิบรู, ฝรั่งเศส, อังกฤษ และ สเปน | |
| ศาสนา | |
| ศาสนายูดาย | |
| กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง | |
| ชาวยิวอัชเคนาซิ, ชาวยิวมิซราฮิ, ชาวยิวกลุ่มอื่นๆ, อาหรับ, ชาวสเปน, ชาวโปรตุเกส | |
ชาวยิวเซฟาร์ดี (อังกฤษ: Sephardi Jews; ฮีบรู: ספרדי; ฮิบรูมาตรฐาน: Səfardiไทบีเรีย Səp̄arədî; พหูพจน์ ספרדים, ฮิบรูใหม่: Səfaradim ไทบีเรีย: Səp̄arədîm; สเปน: Sefardíes; โปรตุเกส: Sefarditas, กรีก: Σεφάρδοι, ตุรกี: Sefarad, จูเดโอ-สเปน: Sefardies) เป็นชนกลุ่มย่อยของกลุ่มชนยิวที่มาจากคาบสมุทรไอบีเรีย และ แอฟริกาเหนือ ที่มักจะกล่าวว่าคู่กับชาวยิวอัชเคนาซิ (Ashkenazi Jews) หรือ ชาวยิวมิซราฮิ (Mizrahi Jews)
ความหมาย
[แก้]ชาวยิวเซฟาร์ดีคือชาวยิวในคาบสมุทรไอบีเรีย (ปัจจุบันคือสเปนและโปรตุเกส) และมาเกรบ (Maghreb) ซึ่งรวมทั้งชาวยิวที่สืบเชื้อสายมาจากผู้ที่ถูกเนรเทศออกจากสเปนภายใต้พระราชกฤษฎีกาอาลัมบรา (Alhambra decree) ของปี ค.ศ. 1492 หรือจากโปรตุเกสตามพระบรมราชโองการของสมเด็จพระเจ้ามานูเอลที่ 1 ในปี ค.ศ. 1497 และผู้สืบเชื้อสายมาจากชาวยิวคริพโต (crypto-Jews) ผู้อพยพออกจากคาบสมุทรในคริสต์ศตวรรษต่อๆ มา ในปัจจุบันคำนี้หมายถึงชาวยิวที่อาจจะไม่ได้เกิดเป็นชาวยิวเซฟาร์ดี (หรืออาจจะไม่ได้เป็นชาวยิวเลยก็ได้) แต่ทำการสักการะในซินากอกเซฟาร์ดีและถือปฏิบัติตามประเพณีเซฟาร์ดี ในปัจจุบันสเปนมีชาวยิวเซฟาร์ดี 12,000 คน และโปรตุเกสมี 2,500 คน[2] และในยิบรอลตาร์อีก 600 คน[3]
คำว่า “Sephardi” มาจาก “Sepharad” (เซฟาราด) (ฮีบรู: ספרד ; ตุรกี: Sefarad) ซึ่งเป็นชื่อสถานที่ในคัมภีร์ไบเบิล[4] ที่อาจจะเป็นที่เดียวกับ “Saparda” ที่กล่าวถึงในคำจารึกของเปอร์เซีย ที่ตั้งที่แท้จริงยังเป็นที่โต้แย้งกันอยู่ แต่อาจจะเป็นซาร์ดิส (Sardis) ในอานาโตเลีย “เซฟาราด” เป็นคำที่ชาวยิวใช้ในการกล่าวถึงคาบสมุทรไอบีเรีย และยังคงหมายถึง “สเปน” ในภาษาฮิบรูสมัยใหม่
ในทางศาสนาและในอิสราเอลสมัยใหม่ “เซฟาดิม” มักจะมีความหมายที่กว้างกว่าที่รวมทั้งชาวยิวเชื้อสายเอเชียและแอฟริกาที่ใช้บทสวดแบบเซฟาร์ดี แต่เนื้อหาของบทความนี้จำกัดเฉพาะทางชาติพันธุ์มิใช่ความหมายของการใช้ในภาษาสมัยใหม่
การแบ่งแยก
[แก้]เดิมเซฟาดิมคือชาวยิวที่เกี่ยวข้องกับคาบสมุทรไอบีเรียที่ประกอบด้วย
- สาขาที่สำคัญที่สุดคือผู้ที่สืบเชื้อสายมาจากขายยิวที่ถูกขับออกจากสเปนในปี ค.ศ. 1492 ผู้ไปตั้งถิ่นฐานในบริเวณต่างๆ ของจักรวรรดิออตโตมันโดยเฉพาะในซาโลนิคา และ อิสตันบุล และเป็นผู้ใช้ภาษาจูเดโอ-สเปน หรือที่เรียกว่า ภาษาลาดิโน
- อีกสาขาหนึ่งไปตั้งถิ่นฐานอยู่ทางตอนเหนือของโมร็อกโกและพูดภาษาที่แผลงมาจากภาษาจูเดโอ-สเปนที่เรียกว่าภาษาฮาเคเทีย แต่ชาวยิวโมร็อกโกย้ายกลับคาบสมุทรไอบีเรียมาตั้งถิ่นฐานอยู่ในยิบรอลตาร์ ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 ภาษาสเปนสมัยใหม่ก็มาแทนที่ภาษาฮาเคเทียเป็นภาษาแม่ในบรรดาชาวยิวเซฟาร์ดีโมร็อกโก[5].
- สาขาที่สามเรียกว่า “ชาวยิวสเปนและโปรตุเกส” ที่คือชาวยิวที่อยู่ในสเปนและโปรตุเกสที่แสร้งทำตัวเป็นคริสเตียน และต่อมาเปลี่ยนกลับไปนับถือศาสนยูดายตามเดิมในอิตาลี, เนเธอร์แลนด์, ทางตอนเหนือของเยอรมนี, อังกฤษ หรือในโลกใหม่
- สาขาที่สี่เรียกว่าชาวยิวคริพโตที่เลือกที่จะซ่อนตัวระหว่างสมัยการไต่สวนศรัทธา โดยปฏิบัติพิธีกรรมอย่างลับๆ เป็นส่วนตัว[6] กลุ่มที่สี่นี้มักจะไปตั้งถิ่นฐานอยู่ทางตอนเหนือของนูดว เลออนในเม็กซิโก ทางตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกาเช่นในนิวเม็กซิโก แอริโซนา และทางใต้ของเท็กซัส แคริบเบียน และ อเมริกาใต้
อ้างอิง
[แก้]- ↑ https://qz.com/427032/mapped-where-sephardic-jews-live-after-they-were-kicked-out-of-spain-500-years-ago/.
{{cite web}}:|title=ไม่มีหรือว่างเปล่า (help) - ↑ Census of Portugal 2003
- ↑ 2006 Jewish statistics around the world
- ↑ Obadiah, 1-20: And the captivity of this host of the children of Israel shall possess that of the Canaanites, even unto Zarephath; and the captivity of Jerusalem, which is in Sepharad, shall possess the cities of the south. (KJV)
- ↑ Samuel Toledano, Espagne: les retrouvailles, in: Les Juifs du Maroc (Editions du Scribe, Paris 1992)
- ↑ Library of Congress, Microfiche 7906177
ดูเพิ่ม
[แก้]
 | บทความนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัดหมวดหมู่โครงให้เข้ากับเนื้อหาของบทความ (ดูเพิ่มที่ วิกิพีเดีย:โครงการจัดหมวดหมู่โครงที่ยังไม่สมบูรณ์) |