คุยกับผู้ใช้:Natapatsu/ทดลองเขียน

พิธี “ลื่อทีบอโค๊ะ" หรือการเลี้ยงผีฝาย เป็นประเพณีชาวกะเหรี่ยงที่สืบทอดต่อกันทุกปี เริ่มในช่วงต้นฤดูฝน ฤดูเพาะปลูกพืชผล-ผลผลิตทางการเกษตร ก่อนที่ชาวนาจะทำนาปลูกข้าว ชาวปกาเกอะญอ จะต้องเลี้ยงผีฝาย (ลื่อทีบอโค๊ะ) ก่อน เพื่อเป็นการบอกกล่าวผีฝาย ให้ช่วยดูแลข้าว ดูแลน้ำท่าให้ดี สำหรับให้ผลผลิตออกมาดีมีคุณภาพ ตลอดจนคุ้มครองชาวนาที่ทำนา ให้มีสุขภาพแข็งแรงและปลอดภัย โดยชาวนาทุกคน ทุกครอบครัวที่ทำนาจะต้องนำเหล้า 1 ขวด และไก่ 1 ตัว มาที่ลานเลี้ยงผีฝาย พร้อมประกอบอาหารรับประทานจนหมด ซึ่งการนำไก่มาฆ่าเพื่อประกอบอาหารนั้นก็เหมือนการเซ่นไหว้บนบานศาลกล่าวนั้นเอง โดยพิธีได้กำหนดให้ใช้ไก่ ติดต่อกัน 3 ปี เมื่อถึงปีที่ 4 จะใช้หมู และปีถัดไปก็จะใช้ไก่ สลับกันอย่างนี้ตลอดไป พร้อมมีข้อห้ามว่า เมื่อมารับประทานแล้วห้ามอาเจียน โดยหากมีใครอาเจียนจะต้องหาวันดีและเริ่มทำพิธีใหม่ทั้งหมด ซึ่งประเพณีนี้ รุ่นลูก รุ่นหลาน จะสืบทอดต่อไปจากรุ่นสู่รุ่นตราบนานเท่านาน ปัจจุบันยังพบการสืบทอดการทำพิธี “ลื่อทีบอโค๊ะ" หรือการเลี้ยงผีฝายในชุมชนกะเหรี่ยงหลายแห่ง เช่นชุมชนบ้านป่าไร่เหนือ ต.พระธาตุ อ.แม่ระมาด ชุมชนบ้านยะพอ ต.วาเลย์ อ.พบพระ ชุมชนบ้านวะโดโกร ต.แม่สอง อ.ท่าสองยาง จ.ตาก และชุมชนบ้านปิพอ ต.แม่ตื่น ชุมชนบ้านแม่หลองน้อย ต.สบโขง ชุมชนบ้านแม่แฮหลวง ต.ยางเปียง อ.อมก๋อย ชุมชนบ้านแม่มะลอ ต.แม่นาจร อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่เป็นต้น ส่วนทีบอโคะ หรือบางแห่งออกเสียงว่า ทีบอโกร หมายถึง ระบบเหมืองฝายผันน้ำเข้านาของชาวกะเหรี่ยง “ทีบอ” แปลว่า ร่องน้ำ และ “โคะ” แปลว่า หัว หมายถึง จุดเริ่มต้น เป็นการสร้างฝายทดน้ำของชาวกะเหรี่ยงทำจากท่อนซุงของต้นไม้ที่หักล้ม และใช้ไม้ไผ่ขัดกันเป็นชั้นเพื่อยกระดับน้ำในลำห้วยให้สูงขึ้น และให้ไหลเข้าร่องน้ำที่ขุดไว้เป็นทางลัดเลาะตามแนวเขา สำหรับจุดที่ไม่สามารถขุดลำเหมืองได้จะทำท่อน้ำจากท่อนซุงที่ขุดเป็นร่อง (ลี) เพื่อช่วยลำเลียงน้ำไปยังพื้นที่การเกษตร