คาโพ

ผู้นำคาโพคนหนึ่ง ณ ค่ายกักกัน Salaspils โดยสวมดาวสีเหลืองและปลอกแขนตำรวจค่าย (Lagerpolizist)

คาโพ (เยอรมัน: Kapo) หรือ ผู้ทำหน้าที่คุมนักโทษ (เยอรมัน: Funktionshäftling) เป็นนักโทษในค่ายกักกันนาซีซึ่งเวรยามเอสเอสได้มอบหมายหน้าที่ให้กำกับดูแลการใช้แรงงานทาสหรือปฏิบัติภารกิจบริหารอย่างอื่น

ระบบนี้มีอีกชื่อว่า "การปกครองตนเองของนักโทษ" ซึ่งลดค่าใช้จ่ายเนื่องจากค่ายต้องใช้กำลังคนเอสเอสน้อยลง ระบบนี้ออกแบบมาเพื่อหันผู้เสียหายเข้าหากันเอง เพราะคาโพต้องรับหน้าเพื่อนนักโทษด้วยกันเพื่อรักษาไว้ซึ่งความโปรดปรานของผู้คุมเอสเอสอีกทอดหนึ่ง หากปรากฏว่าคาโพทอดทิ้งหน้าที่แล้ว ก็จะถูกลดสถานภาพกลับไปเป็นนักโทษปกติและอยู่ภายใต้คาโพคนอื่นอีกที คาโพหลายคนถูกเกณฑ์มาจากแก๊งอาชญากรรุนแรงมากกว่านักโทษการเมือง ศาสนาและเชื้อชาติที่มีจำนวนมากกว่า โดยผู้ต้องโทษอาญาเช่นนี้ขึ้นชื่อเรื่องความป่าเถื่อนต่อนักโทษคนอื่น โดยเอสเอสยอมรับความป่าเถื่อนเช่นนี้และเป็นส่วนสำคัญของระบบค่าย

คาโพไม่ต้องถูกล่วงละเมิดทางกายและใช้แรงงานหนัก หากว่าสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้จนเอสเอสพอใจ นอกจากนี้ยังมีเอกสิทธิ์บางอย่าง เช่น ได้สวมเสื้อผ้าพลเรือนและมีห้องส่วนตัว

หลังสงครามโลกครั้งที่สองยุติ คำนี้กลายเป็นคำดูหมิ่น ซึ่งตามหนังสือพิมพ์ เดอะจิวอิชโครนิเคิล ระบุว่าเป็น "คำดูหมิ่นเลวที่สุดที่ยิวใช้ด่ากันเอง"