คงกี
| คงกี | |
 หินคงกีพลาสติก | |
| ชื่อเกาหลี | |
|---|---|
| ฮันกึล | 공기 or 공기놀이 |
| อาร์อาร์ | gonggi or gongginori |
| เอ็มอาร์ | konggi or kongginori |
คงกี (เกาหลี: 공기, สัทอักษรสากล: [koːŋɡi]) หรือที่รู้จักกันในชื่อ แจ็กเกาหลี และ เจ็ดหิน เป็น เกมพื้นบ้านของเกาหลี ที่นิยมเล่นกันในหมู่เด็ก ๆ โดยดั้งเดิมใช้ก้อนกรวดเล็ก ๆ ขนาดประมาณผลองุ่นจำนวน 5 ก้อนหรือมากกว่า ปัจจุบันเด็ก ๆ มักซื้อหินพลาสติกหลากสีมาใช้แทนก้อนกรวด เกมนี้สามารถเล่นคนเดียวหรือเล่นกับเพื่อนได้ โดยอุปกรณ์ที่ใช้เล่น ได้แก่ หินที่เรียกว่า คงกีดล (เกาหลี: 공깃돌, แปลตรงตัว 'หินคงกี') และพื้นเรียบหนึ่งพื้นที่ ความเรียบง่ายของเกมทำให้สามารถเล่นได้เกือบทุกที่และเข้าถึงได้สำหรับทุกคน
เกมที่คล้ายกันยังพบในวัฒนธรรมอื่น ๆ เช่น ใน อินเดีย เรียกว่า "กุตเตะ" ใน เนปาล เรียกว่า "กัตติ" ใน อินเดียใต้ (โดยเฉพาะในรัฐทมิฬนาฑูและเกราลา) เรียกว่า "กัลลู" ซึ่งหมายถึงหิน กติกาคล้ายคลึงกัน ฃใน ตุรกี เรียกว่า "5 taş" ซึ่งหมายถึง "หิน 5 ก้อน"ในเกาหลี เกมนี้ยังมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามภูมิภาค เช่น จาเกบาทกี ในจังหวัด จังหวัดคย็องซังเหนือ ซัลกู ในจังหวัดคย็องซังใต้ดาจจักกอรี ในจังหวัดช็อลลาใต้ [1]
วิธีการเล่น
[แก้]เกมเริ่มต้นโดยผู้เล่นแต่ละคนโยนก้อนหินจากฝ่ามือขึ้นไปในอากาศ ขณะก้อนหินลอยอยู่ ผู้เล่นจะพลิกมือให้หลังมือขึ้น และรับก้อนหินบนหลังมือ ผู้ที่สามารถรับก้อนหินได้มากที่สุดจะได้เล่นก่อน
ระดับการเล่น
[แก้]- ระดับ 1:ผู้เล่นโยนก้อนหินลงบนพื้น จากนั้นเลือกก้อนหิน 1 ก้อนมาโยนขึ้นไปในอากาศ ขณะก้อนหินลอยอยู่ ผู้เล่นต้องเก็บก้อนหินที่อยู่บนพื้น 1 ก้อน และรับก้อนหินที่โยนขึ้นไป ทำซ้ำจนเก็บก้อนหินได้ครบทุกก้อน
- ระดับ 2:ผู้เล่นโยนก้อนหินลงบนพื้นเหมือนเดิม แต่ครั้งนี้ต้องเก็บก้อนหินครั้งละ 2 ก้อน
- ระดับ 3:ผู้เล่นโยนก้อนหินลงบนพื้น และต้องเก็บก้อนหินครั้งละ 3 ก้อนและ 1 ก้อนในครั้งต่อไป
- ระดับ 4:ผู้เล่นโยนก้อนหิน 1 ก้อนขึ้นไปในอากาศ วางก้อนหินที่เหลือลงบนพื้น แล้วรับก้อนหินที่ลอยอยู่ จากนั้น โยนก้อนหินเดิมขึ้นไปอีกครั้ง และเก็บก้อนหินทั้งหมดที่วางไว้บนพื้น ก่อนรับก้อนหินที่ลอยอยู่
- ระดับ 5:ผู้เล่นโยนก้อนหินจากฝ่ามือขึ้นไปในอากาศ ขณะก้อนหินลอยอยู่ ผู้เล่นพลิกมือให้หลังมือขึ้น แล้วรับก้อนหินบนหลังมือ จากนั้นโยนก้อนหินขึ้นไปอีกครั้ง และรับก้อนหินบนฝ่ามืออีกครั้ง จำนวนก้อนหินที่รับได้จะนับเป็นคะแนนของผู้เล่น ระดับนี้ยังมีกลเม็ดต่าง ๆ เช่น "มังกร และ "การปรบมือและการโยน" อย่างไรก็ตาม เทคนิคพิเศษเหล่านี้ไม่ได้รับอนุญาตในเกมแข่งขันอย่างเป็นทางการ
เทคนิคพิเศษในระดับ 5 (ที่มีความยากมาก)
[แก้]- มังกร (ในภาษาเกาหลี: อาริรัง) :ขณะก้อนหินลอยอยู่ ผู้เล่นพลิกมือให้หลังมือขึ้น รับก้อนหินบางส่วน จากนั้นพลิกมือกลับมา และรับก้อนหินที่เหลือ
- ตบมือโยน:ขณะก้อนหินลอยอยู่ ผู้เล่นตบมือ 1 ครั้งก่อนรับก้อนหิน
- คะแนนพิเศษ:เทคนิค "มังกร" และ "ปรบมือโยน" ให้คะแนนผู้เล่นเพิ่มเป็นสองเท่าจากจำนวนก้อนหินที่รับได้
สถานการณ์วิกฤต
[แก้]เกมถูกเรียกว่า "วิกฤต" เพราะเมื่อผู้เล่นทำคะแนนได้ถึงระดับหนึ่ง ผู้เล่นต้องผ่าน "วิกฤต" เพื่อดำเนินเกมต่อไป โดยในเกาหลี คะแนนวิกฤตมักเป็นจำนวนที่ลงท้ายด้วยเลข 5 (5, 10, 15, ...) หรือมีตัวเลข 3, 6, หรือ 9 (3, 6, 9, 13, 16, 19, 23, 26, 29, 30, …) เมื่อผู้เล่นถึงคะแนนวิกฤต กติกาของเกมจะเปลี่ยนไป:
กติกาในสถานการณ์วิกฤต
[แก้]- ระดับ 1:ผู้เล่นโยนก้อนหินลงบนพื้นเหมือนเดิม แต่ในวิกฤต ผู้เล่นไม่ได้เลือกก้อนหินแรกที่จะโยนเอง แต่จะให้ผู้เล่นคนอื่นเลือกก้อนแรกแทน กฎที่เหลือเหมือนเดิม ขณะที่ก้อนหินแรกลอยอยู่ในอากาศ ผู้เล่นต้องเก็บก้อนหินอีกก้อนบนพื้น และจับก้อนหินที่ลอยอยู่ การเล่นนี้ดำเนินไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะเก็บก้อนหินครบเนื่องจากผู้เล่นคนอื่นไม่ต้องการให้ผู้เล่นทำคะแนนเพิ่ม จึงมักเลือกก้อนที่ยากต่อการเก็บ เช่น หากมีก้อนหินสองก้อนอยู่ติดกัน ผู้เล่นคนอื่นจะมั่นใจว่าไม่เลือกก้อนใดก้อนหนึ่ง เพื่อสร้างความยากลำบากให้ผู้เล่น
- ระดับ 2 & 3:ผู้เล่นโยนก้อนหินลงบนพื้นเหมือนในระดับ 1 โดยให้ผู้เล่นคนอื่นเลือกก้อนแรกแทน ขั้นตอนที่เหลือเหมือนเดิม
- ระดับ 4:ผู้เล่นใช้มือคลุมก้อนหินทั้ง 5 และเขย่าบนพื้น เมื่อผู้เล่นคนอื่นตะโกนว่า "หยุด!" ผู้เล่นต้องหยุดเขย่า จากนั้น ผู้เล่นคนหนึ่งเลือกก้อนหิน 1 ก้อนและโยนมันใส่ก้อนหินอีก 4 ก้อน ผู้เล่นต้องเก็บก้อนหินที่โยนมา และดำเนินเกมต่อในระดับ 4 โดยโยนก้อนหินนั้นขึ้นไป เก็บก้อนหินที่เหลือ และจับก้อนหินที่ลอยอยู่
ผู้เล่นคนอื่นจะพยายามโยนก้อนหินอย่างแม่นยำและรุนแรงเพื่อทำให้ก้อนหิน 4 ก้อนที่เหลือกระจัดกระจาย การกระจายนี้จะเพิ่มความยากให้ผู้เล่นต้องเก็บก้อนหินที่กระจาย
- ระดับ 5:ก่อนที่ผู้เล่นจะโยนก้อนหินจากฝ่ามือขึ้นไปในอากาศ ผู้เล่นคนอื่นเลือกว่าจะให้เก็บ "เลขคู่" หรือ "เลขคี่" ผู้เล่นต้องจับจำนวนก้อนหินที่ตรงกับคำสั่ง เช่น หากเลือก "เลขคี่" ผู้เล่นต้องจับ 1, 3 หรือ 5 ก้อน หากจับผิดจำนวน เกมจะถูกส่งต่อไปยังผู้เล่นคนถัดไป และผู้เล่นต้องทำระดับ 5 ซ้ำในรอบถัดไป
เกมหอยทาก
[แก้]เกมนี้มักถูกสอนให้เด็กเล่นก่อนที่พวกเขาจะเรียนรู้วิธีเล่น คงกี ความแตกต่างเพียงอย่างเดียวระหว่างเกมหอยทากและ คงกี คือวิธีการเก็บก้อนหิน ในเกมหอยทาก ขอบมือของผู้เล่นจะต้องสัมผัสพื้นดินในทุกขั้นตอน แทนที่จะโยนก้อนหินขึ้นไปในอากาศ ผู้เล่นจะปัดมือของตัวเองไปรอบ ๆ พื้นในวงกลมใหญ่และเก็บก้อนหินจำนวนหนึ่ง จำนวนก้อนหินที่ผู้เล่นต้องเก็บในแต่ละครั้งจะเหมือนกับใน คงกี เกมนี้เป็นวิธีง่าย ๆ ในการทำความคุ้นเคยกับจำนวนก้อนหินที่ต้องจับในแต่ละระดับรูปแบบการเล่น ระดับ 1 และ 2
อัจฉริยะ คงกี
[แก้]เกมนี้เหมาะสำหรับผู้ที่มีทักษะในการเล่น คงกี อยู่แล้ว ความแตกต่างจาก คงกี คือผู้เล่นจะไม่โยนหินขึ้นทีละก้อน แต่จะโยนหินทั้งหมดที่อยู่ในมือพร้อมกัน หลังจากโยนหินหลายก้อนแล้ว ผู้เล่นจะต้องเก็บหินก้อนอื่นจากพื้นและจับหินทั้งหมดที่โยนขึ้นไปในอากาศ เช่นเดียวกับเกมหอยทาก จำนวนหินที่ผู้เล่นต้องเก็บในแต่ละขั้นตอนจะเหมือนกับใน คงกี
คำเรียกขณะเล่นเกม
[แก้]เกม คงกี มีคำเรียกขณะเล่นอยู่มากมาย โดยคำเรียกที่มาตรฐานได้ถูกรวบรวมไว้ด้านล่างนี้ "การทำผิดพลาด" จะส่งผลให้ผู้เล่นที่ทำผิดต้องส่งก้อนหินไปให้ผู้เล่นคนถัดไป
- "การสัมผัสสองครั้ง"เกิดขึ้นเมื่อผู้เล่นแตะหิน คงกี มากกว่าหนึ่งครั้งระหว่างการเล่น
- "เห็ด" หรือ "เพชร": เกิดขึ้นเมื่อหิน คงกี ถูกสมดุลในตำแหน่งทแยงมุม บางเวอร์ชันจะให้น้ำหนักคะแนนพิเศษหรือจบเทิร์นของผู้เล่นทันที
- "เหนือศีรษะ": เกิดขึ้นเมื่อผู้เล่นโยนหิน คงกี สูงขึ้นเหนือระดับศีรษะ
- "หล่น": เกิดขึ้นเมื่อผู้เล่นเก็บหินทั้ง 5 ก้อนในมือได้ แต่ทำหล่นกลับลงพื้น
- "การจัดเรียง": ในระดับ 5 เกิดขึ้นเมื่อผู้เล่นจงใจปรับตำแหน่งหิน คงกี ในมือ
- "การแทรกแซง": เกิดขึ้นเมื่อมีบุคคลอื่นเข้ามารบกวนผู้ที่กำลังเล่น
- "คอง": เกิดขึ้นเมื่อผู้เล่นจับหินพลาดแล้วใช้การกระเด้งหินในมือจับซ้ำโดยไม่ได้ตั้งใจ
- "การเคลื่อนไหว": เกิดขึ้นเมื่อผู้เล่นเคลื่อนตัวเพื่อจับหรือเก็บหิน การเคลื่อนไหวนี้ห้ามในเกมแบบเป็นทางการ แต่ในเกมทั่วไปมักจะอนุโลม
- "กบต้นไม้": เกิดขึ้นเมื่อผู้เล่นในระดับ 3 เลือกเก็บหินทีละก้อนก่อน แล้วจึงเก็บกลุ่มที่เหลือสามก้อน (ผู้เล่นควรเก็บกลุ่มที่มีสามก้อนก่อน ตามด้วยอีกก้อนหนึ่ง)