กระทุ่มนา
| กระทุ่มนา | |
|---|---|
| |
| ภาพวาด "Stephegyne diversifolia" | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ 
| |
| อาณาจักร: | พืช |
| เคลด: | พืชมีท่อลำเลียง |
| เคลด: | พืชดอก |
| เคลด: | พืชใบเลี้ยงคู่แท้ |
| เคลด: | แอสเทอริด |
| อันดับ: | ดอกหรีดเขา |
| วงศ์: | วงศ์เข็ม |
| สกุล: | Mitragyna (Wall. ex G.Don) Havil.[1] |
| สปีชีส์: | Mitragyna diversifolia |
| ชื่อทวินาม | |
| Mitragyna diversifolia (Wall. ex G.Don) Havil.[1] | |
| ชื่อพ้อง | |
|
Stephegyne tubulosa Fern.-Vill. | |
กระทุ่มนา กระท่อมขี้หมู หรือ ตุ้มแซะ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Mitragyna diversifolia) เป็นพืชในวงศ์เข็ม ลักษณะเป็นไม้ต้น สูง 8–15 เมตร หูใบรูปขอบขนาน ยาว 1–1.5 เซนติเมตร ใบเป็นใบเดี่ยวรูปไข่หรือรูปรี ออกเรียงตรงข้าม ยาว 5–16 เซนติเมตร ก้านใบยาว 1–2.5 เซนติเมตร ดอกออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกแน่น เรียงคล้ายช่อกระจุกแยกแขนงสั้น ๆ หรือช่อซี่ร่ม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5–2 เซนติเมตร มีใบประดับย่อยรูปเส้นด้าย ยาว 2–3 มิลลิเมตร หลอดกลีบเลี้ยงยาวประมาณ 1.5 มิลลิเมตร ปลายจักตื้น ๆ หลอดกลีบดอกยาว 3–4 มิลลิเมตร กลีบรูปสามเหลี่ยม ยาว 2.5–3.5 มิลลิเมตร ก้านชูอับเรณูสั้น อับเรณูยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร รังไข่เกลี้ยง ก้านและยอดเกสรเพศเมียยาว 6–7 มิลลิเมตร ออกดอกเดือนมิถุนายน–กรกฎาคม ผลแบบผลแห้งแตก ช่อผลเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.3–1.8 เซนติเมตร ผลย่อยรูปไข่ ยาวประมาณ 5 มิลลิเมตร ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก[2][3]
กระทุ่มนามีถิ่นกำเนิดในจีนตอนใต้ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไปจนถึงเกาะนิวกินี[4] ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง ปลูกเป็นไม้ประดับเพราะดอกมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ใบกระทุ่มนามีสรรพคุณแก้ท้องร่วง แก้บิดมูกเลือด เปลือกต้นใช้รักษาโรคผิวหนัง คุดทะราด[5]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ The Plant List: Mitragyna diversifolia (accessed 3/6/2013
- ↑ สารานุกรมพืชในประเทศไทย (ฉบับย่อ), ราชันย์ ภู่มา และคณะ, หน้า 22, พ.ศ. 2559, โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ กรุงเทพฯ
- ↑ "กระทุ่มนา". ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง. สืบค้นเมื่อ March 25, 2019.
- ↑ "Mitragyna diversifolia (Wall. ex G.Don) Havil. - Plants of the World Online". Kew Science. สืบค้นเมื่อ March 25, 2019.
- ↑ "กระทุ่มนา - อุทยานธรรมชาติวิทยาสิรีรุกขชาติ". คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-03-25. สืบค้นเมื่อ March 25, 2019.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Mitragyna diversifolia
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Mitragyna diversifolia ที่วิกิสปีชีส์- IPNI: Mitragyna diversifolia (accessed 2/7/2017)
 | บทความพีชนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |