แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกส

แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกส
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Cnidaria
ชั้น:	Hydrozoa
อันดับ:	Siphonophora
วงศ์:	Physaliidae
สกุล:	Physalia
สปีชีส์:	P. physalis
ชื่อทวินาม
	Physalia physalis; (Linnaeus, 1758)
ชื่อพ้อง
	Medusa utriculus Gmelin, 1788; Physalia pelagica Lamarck, 1801; Physalia utriculus (Gmelin, 1788);

แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกส หรือ แมงกะพรุนไฟเรือรบโปรตุเกส (อังกฤษ: Portuguese man-of-war, Portuguese Man o' War, Blue bubble, Floating terror) เป็นไซโฟโนฟอร์ชนิดหนึ่ง ^[2] อยู่ในไฟลัมไนดาเรีย ในชั้นไฮโดรซัว มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Physalia physalis แม้จะถูกเรียกว่าเป็นแมงกะพรุน แต่เป็นสัตว์คนละชั้นกับแมงกะพรุนแท้ทั่วไป

รูปร่างลักษณะและอันตราย

ที่ได้ชื่อว่าหมวกโปรตุเกสหรือเรือรบโปรตุเกส เนื่องจากรูปร่างคล้ายหมวกของทหารเรือ ชาวโปรตุเกสในยุคศตวรรษที่ 18^[3] หรือเรือรบของโปรตุเกสในยุคล่าอาณานิคมที่เรียกว่า "Man-of-war"^[4]

มีรูปร่างสีฟ้าหรือสีม่วง มีหนวดยาว จัดอยู่ในวงศ์ Physaliidae และสกุล Physalia ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิดเท่านั้น โดยปกติจะไม่พบในน่านน้ำไทย โดยจะพบในทะเลเปิดของมหาสมุทรแอตแลนติกเหนือ, ทะเลเมดิเตอเรเนียน, มหาสมุทรแปซิฟิก และมหาสมุทรอินเดีย แต่จะอาจจะถูกกระแสน้ำพัดมาเกยตื้นหรือเข้าสู่น่านน้ำไทยได้ในบางฤดูกาล^[5] หนวดที่มีเข็มพิษอาจยาวได้ถึง 30 เมตร และมีปากมากกว่าหนึ่งปาก เป็นสัตว์ที่อยู่เป็นฝูง และเป็นสัตว์ที่เกิดมาจากเอมบริโอของสัตว์ที่แตกต่างกันหลายชนิดมารวมกัน ซึ่งแต่ละตัวจะมีลักษณะเด่นและมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันออกไป และมีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง อาจมากกว่า 1,000 ตัวขึ้นไป^[6]

จัดเป็นแมงกะพรุนชนิดที่มีพิษร้ายแรงที่สุดในโลก เทียบเท่าแมงกะพรุนกล่องหรือแมงกะพรุนอิรุคันจิ และเป็นสัตว์ชนิดหนึ่งที่มีพิษร้ายแรงที่สุดในโลกด้วย ซึ่งพิษนั้นจะทำลายระบบประสาท ผิวหนัง หัวใจ เมื่อถูกต่อยจะมีอาการปวดแสบปวดร้อนอย่างมาก ส่วนใหญ่ผู้ที่โดนพิษจะช็อค และหัวใจล้มเหลวก่อนที่จะกลับเข้าถึงฝั่ง วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นได้แก่ล้างแผลด้วยน้ำทะเล ใช้วัสดุแข็งเขี่ยหนวดออก ห้ามถูหรือนวดบาดแผล จากนั้นรีบนำส่งโรงพยาบาล^[7]

และแม้จะมีพิษร้ายแรง แต่แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกสก็ยังตกเป็นอาหารของทากทะเลหรือทากเปลือยบางชนิด โดยที่เข็มพิษของแมงกะพรุนไม่สามารถทำอันตรายทากทะเลได้^[6]