สารบัญแฟ้มดาวฤกษ์ใกล้เคียงของกลีเซอ
สารบัญแฟ้มดาวฤกษ์ใกล้เคียงของกลีเซอ (อังกฤษ: Gliese Catalogue of Nearby Stars) เป็นสารบัญแฟ้มดาวฤกษ์ซึ่งได้รับการอ้างอิงถึงบ่อยครั้ง โดยได้บันทึกรายการดาวฤกษ์ (รวมถึงดาวแคระขาวบางดวง) ซึ่งอยู่ภายในระยะ 25 พาร์เซก (81.54 ปีแสง) จากโลก
ฉบับพิมพ์ครั้งแรกและภาคผนวก
[แก้]ในปี 1957 วิลเฮ็ล์ม กลีเซอ นักดาราศาสตร์ชาวเยอรมัน[1] ได้เผยแพร่รายการวัตถุท้องฟ้าชุดแรก โดยระบุสมบัติของดาวเกือบ 1,000 ดวงภายใน 20 พาร์เซกจากโลก เรียงลำดับตามไรต์แอสเซนชัน ดาวที่บันทึกไว้ได้รับการกำหนดรหัส GL ตามด้วยหมายเลขตั้งแต่ 1 ถึง 915[2]
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันใช้คำนำหน้าเป็น Gl (l เป็นแอลตัวพิมพ์เล็ก) หรือ GJ[3] โดย GJ ใช้กับสารบัญแฟ้มกลีเซอ–ยาไรส์ ที่ต่อเติมขึ้นภายหลัง (รายละเอียดอ่านที่หัวข้อถัดไป)[4]
ในปี 1969 กลีเซอได้ตีพิมพ์สารบัญแฟ้มใหม่ซึ่งได้ขยายขอบเขตเป็น 22 พาร์เซกและมีการปรับปรุงมากมาย[2] การใส่เพิ่มนี้ทำให้จำนวนดาวฤกษ์ทั้งหมดเป็น 1,529 เพื่อรักษาลำดับตามไรต์แอสเซนชันที่ถูกต้อง ดาวที่บันทึกไว้ใหม่จะได้รับการกำหนดหมายเลขด้วยเลขทศนิยมระหว่างเลขที่มีอยู่ เช่น Gl 4.1 และ Gl 4.2 ถูกเพิ่มเข้าไประหว่าง Gl 4 และ Gl 5[2]
ในปี 1970 ริชาร์ด วูลีย์ และคณะ ได้เผยแพร่ส่วนต่อเติมซึ่งขยายช่วงไปจนถึง 25 พาร์เซก ดาวที่บันทึกใหม่จะใช้ชื่อนำหน้าเป็น Wo โดยกำหนดหมายเลขตั้งแต่ 9001 ถึง 9850 ตามลำดับไรต์แอสเซนชัน แต่มีบางส่วนที่ซ้ำซ้อนกับส่วนที่เพิ่มในปี 1969 เช่น Gl 4.1 = Wo 9001[5]
ฉบับแก้ไขโดยยาไรส์ (GJ)
[แก้]กลีเซอได้จัดพิมพ์ฉบับที่สองเพิ่มเติมในปี 1979 ร่วมกับฮาร์ทมูท ยาไรส์ สารบัญแฟ้มนี้ปัจจุบันเรียกกันทั่วไปว่า สารบัญแฟ้มกลีเซอ–ยาไรส์ (สารบัญแฟ้ม GJ)[6] สารบัญแฟ้มนี้มี 2 ตาราง คือตารางแรกซึ่งเป็นส่วนหมายเลข 1000 ถึง 1294 ซึ่งได้รับการยืนยันแล้วว่าเป็นดาวฤกษ์ที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียง และในตารางที่ 2 ซึ่งเป็นส่วนที่มีหมายเลขตั้งแต่ 2001 ถึง 2159 เป็นดาวฤกษ์ที่สงสัยกันว่าอยู่ในบริเวณใกล้เคียง[7]
นับตั้งแต่มีการเผยแพร่สารบัญแฟ้มฉบับนี้ การตั้งชื่อระบบ GJ ก็ได้รับการนำมาใช้กับดาวทั้งหมดที่มีอยู่ในฉบับก่อนหน้าและที่ตามมาและส่วนเพิ่มเติม
ในปี 1991 กลีเซอร่วมกับยาไรส์ตีพิมพ์สารบัญแฟ้มดาวใกล้เคียงฉบับที่สาม (CNS3) ซึ่งมีข้อมูลเกี่ยวกับดาว 3,803 ดวง แม้ว่าสารบัญแฟ้มนี้จะเป็นแบบร่าง แต่ก็ยังใช้อยู่ในปัจจุบัน[8] ดาวหลายดวงได้รับการกำหนดหมายเลข GJ แล้ว แต่มีดาว 1,388 ดวงที่ไม่มีหมายเลขและจำเป็นต้องตั้งชื่อ ดังนั้นพวกเขาจึงกำหนดหมายเลข 3001 ถึง 4388 ตามลำดับไรต์แอสเซนชัน สารบัญแฟ้มปัจจุบันมีตัวเลขเหล่านี้ด้วย ตัวอย่างของดาวที่มีหมายเลข GJ อย่างไม่เป็นทางการคือ GJ 3021 (HD 1237)
ในปี 1998 ยาไรส์ได้จัดทำส่วนเพิ่มเติมทางออนไลน์เท่านั้นและพร้อมให้บริการที่สถาบันการคำนวณทางดาราศาสตร์ของมหาวิทยาลัยไฮเดิลแบร์ค
ดาวฤกษ์บางดวง เช่น กลีเซอ 581 และกลีเซอ 710 เป็นที่รู้จักจากหมายเลขสารบัญแฟ้มดั้งเดิม ดวงดาวในสารบัญแฟ้มนี้มักเป็นเป้าหมายในการศึกษาเนื่องจากอยู่ใกล้โลก
ส่วนเพิ่มเติมล่าสุดเผยแพร่ในปี 2010 และมีการประสานข้อมูลจาก 2MASS เท่าที่จะทำได้[9]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Gliese, W. (1957). Katalog der Sterne naher ALS 20 Parsek fur 1950.0 (ภาษาเยอรมัน). Astronomisches Rechen-Institut, Heidelberg, 89 Seiten. Bibcode:1957MiABA...8....1G.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Gliese, W. "Catalogue of Nearby Stars. Edition 1969". Veroffentlichungen des Astronomischen Rechen-Instituts Heidelberg, Nr. 22, Verlag G. Braun, Karlsruhe, 117 Seiten. Bibcode:1969VeARI..22....1G. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-02-18. สืบค้นเมื่อ 2023-06-18.
- ↑ "Result of query: info cati GJ$". SIMBAD. สืบค้นเมื่อ 2020-03-23.
- ↑ Woolley, R. V. D. R.; Epps, E. A.; Penston, M. J.; Pocock, S. B. Stars within 25 pc of the Sun (Woolley+ 1970) (VizieR On-line Data Catalog: V/32A. Originally published in: 1970ROAn....5....1W ed.). SIMBAD. Bibcode:1997yCat.5032....0W.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - ↑ "HD 123 -- Double or multiple star". SIMBAD. สืบค้นเมื่อ 2020-03-24.
- ↑ Gliese, W.; Jahreiß, H. (1979). "Nearby Star Data Published 1969-1978". Astronomy & Astrophysics, Supplement Service. 38: 423–448. Bibcode:1979A&AS...38..423G.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - ↑ "Dictionary of Nomenclature of Celestial Objects". ศูนย์ข้อมูลดาราศาสตร์สทราซบูร์. สืบค้นเมื่อ 2009-12-11.
- ↑ Gliese, W.; Jahreiß, H. (1991). "Preliminary Version of the Third Catalogue of Nearby Stars". ใน L.E. Brotzmann; S.E. Gesser (บ.ก.). The Astronomical Data Center CD-ROM: Selected Astronomical Catalogs. Vol. I. Greenbelt, MD: NASA/Astronomical Data Center, Goddard Space Flight Center. Bibcode:1991adc..rept.....G.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - ↑ STAUFFER J.; TANNER A.M.; BRYDEN G.; RAMIREZ S.; BERRIMAN B.; CIARDI D.R.; KANE S.R.; MIZUSAWA T.; PAYNE A.; PLAVCHAN P.; VON BRAUN K.; WYATT P.; KIRKPATRICK J.D (2010). "Accurate Coordinates and 2MASS Cross-IDs for (Almost) All Gliese Catalog Stars". Publications of the Astrophysical Society of the Pacific,. 122: 885–897. arXiv:1006.2441. Bibcode:2010PASP..122..885S. doi:10.1086/655773.
{{cite journal}}: CS1 maint: extra punctuation (ลิงก์) CS1 maint: uses authors parameter (ลิงก์)