ข้ามไปเนื้อหา

อันดับสัตว์กินแมลงแท้

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก Eulipotyphla)

อันดับสัตว์กินแมลงแท้
ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: แม่แบบ:Geological range/linked
Clockwise from upper left: a solenodon, hedgehog,[a] mole and shrew
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ แก้ไขการจำแนกนี้
โดเมน: ยูแคริโอตา
Eukaryota
อาณาจักร: สัตว์
Animalia
ไฟลัม: สัตว์มีแกนสันหลัง
Chordata
ชั้น: สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
Mammalia
Magnorder: Boreoeutheria
อันดับใหญ่: Laurasiatheria
อันดับ: อันดับสัตว์กินแมลงแท้

Waddell et al., 1999
Families
ชื่อพ้อง

Eulipotyphla (/ˌjuːlɪpoʊˈtɪflə/, จาก eu- + Lipotyphla ความหมายคือ ขาดแคลนลําไส้ใหญ่ส่วนต้น;[1] บางครั้งเรียกว่า อันดับสัตว์กินแมลงแท้ หรือ true insectivores[2]) เป็นอันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ได้แก่วงศ์ Erinaceidae (เฮดจ์ฮอก และหนูผีป่า); Solenodontidae (โซเลโนดอน); Talpidae (ตุ่น, หนูผี-เหมือนตุ่น และ เดสมาน); และ Soricidae (หนูผี)

ประวัติศาสตร์อนุกรมวิธาน

[แก้]

ในอดีต สัตว์เหล่านี้จะถูกจัดกลุ่มรวมกับสัตว์อื่นๆ เช่น กระแต หนูผีช้าง และ กาเลโก ภายใต้หมวดหมู่ที่กว้างกว่าสัตว์กินแมลงซึ่งประกอบด้วยสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีรกขนาดเล็กที่กินแมลงทั้งหมด วิลเฮ็ล์ม ปีเตอรส์ ระบุกลุ่มย่อยของสัตว์กินแมลงสองกลุ่ม ซึ่งแยกแยะได้จากการมีหรือไม่มี กระเปาะลำไส้ใหญ่ในลำไส้ใหญ่[3] ใน Generelle morphologie der organismen ปี พ.ศ. 2409 แอร์นสท์ เฮคเคิลตั้งชื่อกลุ่มเหล่านี้ว่า Menotyphla และ Lipotyphla[3] จาก μένω ("ยังคงอยู่")/λείπω ("ขาด" หรือ "ทิ้งไว้ข้างหลัง") ตามลำดับ + τυφλὸν แปลว่า "ขาดแคลน" อย่างแท้จริง เช่นใน τυφλὸν ἔντερον ("ขาดแคลนกระเปาะลำไส้ใหญ่" ซึ่งภาษาละติน intestinum caecum มาจากคำว่า calque)[1][4]

ตั้งแต่ช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 1990 เป็นต้นมา การศึกษาระดับโมเลกุล ได้แสดงหลักฐานว่าไลโปไทฟลาไม่ใช่กลุ่ม โมโนไฟลีติก สิ่งนี้ทำให้ tenrecs, นาก Shrews, และ golden moles ถูกจัดอยู่ในอันดับใหม่ (Afrosoricida ในอันดับ Afrotheria) โดยสมาชิกที่เหลือของ Lipotyphla ถูกจัดประเภทใหม่เป็น Eulipotyphla[3][5][6]

การศึกษาวิจัยในปี 2023 แสดงให้เห็นว่าลำดับการสูญพันธุ์เริ่มมีความหลากหลายก่อน การสูญพันธุ์ K-Pg โดยอิงจากการประมาณค่า นาฬิกาโมเลกุล[7]

การจำแนกประเภท

[แก้]
ตุ่นยุโรป (Talpidae)
เฮดจ์ฮอกยุโรป (Erinaceidae)
หนูผีธรรมดา (Soricidae)
โซเลโนดอนฮิสปันโยลา (Solenodontidae); มีการสันนิษฐานกันว่าโซเลโนดอนมีวิวัฒนาการมาจาก eulipotyphla ชนิดอื่นที่ยังมีอยู่ในยุคครีเทเชียสตอนปลาย[8][9]
  • อันดับ Eulipotyphla (= 'Lipotyphla' - Afrosoricida = 'Erinaceomorpha' + 'Soricomorpha')
    • วงศ์ Erinaceidae[10]
      • วงศ์ย่อย Erinaceinae: เฮดจ์ฮอก
      • วงศ์ย่อย Galericinae: หนูผีป่า หรือ หนูเหม็น
    • วงศ์ Soricidae[11]
      • วงศ์ย่อย Crocidurinae: หนูผีฟันขาว
      • วงศ์ย่อย Soricinae: หนูผีฟันแดง
      • วงศ์ย่อย Myosoricinae: หนูผีฟันขาวแอฟริกา
    • วงศ์ Talpidae[12]
      • วงศ์ย่อย Talpinae: ตุ่นโลกเก่าและเดสมานตุ่นโลกเก่าและ
      • วงศ์ย่อย Scalopinae: ตุ่นโลกใหม่
      • วงศ์ย่อย Uropsilinae: ตุ่นหนูผี
    • วงศ์ Solenodontidae: โซเลโนดอน
    • † วงศ์ Nesophontidae: หนูผีอินเดียตะวันตกที่สูญพันธุ์ไปแล้วหนูผีอินเดียตะวันตกที่สูญพันธุ์ไปแล้ว
    • † วงศ์ Amphilemuridae
    • † วงศ์ Nyctitheriidae
    • † วงศ์ Plesiosoricidae

[5][13]

Eulipotyphla

กลุ่มย่อยฐานบนและล่างภายในต้นไม้คืออันดับย่อย Solenodonota และ Erinaceota ตามลำดับ[13] คาดว่าสองสาขานี้แยกออกจากกันเมื่อประมาณ 72–74 ล้านปีมาแล้ว[13][8][9] เชื่อกันว่า Nesophontidae และ Solenodontidae แยกออกจากกันเมื่อประมาณ 57 ล้านปีก่อน[13] คาดว่าเวลาแยกตัวของวงศ์ตุ่นเทียบกับหนูผีบวกกับวงศ์เฮดจ์ฮอก และสำหรับหนูผีเทียบกับวงศ์เฮดจ์ฮอก อยู่ที่ 69 ล้านปีก่อนและ 64 ล้านปีก่อนตามลำดับ[14]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ↑ Either a European hedgehog or a northern white-breasted hedgehog

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 Ohl, Michael (2018). The art of naming. แปลโดย Lauffer, Elisabeth. Cambridge, Massachusetts London: The MIT Press. pp. 7–9. ISBN 978-0-262-03776-1.
  2. ↑ Buckley, Michael; Harvey, Virginia L; Orihuela, Johanset; Mychajliw, Alexis M; Keating, Joseph N; Milan, Juan N Almonte; Lawless, Craig; Chamberlain, Andrew T; Egerton, Victoria M; Manning, Phillip L (2020-06-04). "Collagen Sequence Analysis Reveals Evolutionary History of Extinct West Indies Nesophontes (Island-Shrews)". Molecular Biology and Evolution. 37 (10): 2931–2943. doi:10.1093/molbev/msaa137. ISSN 0737-4038. PMC 7530613.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Douady, C. J.; Chatelier, P. I.; Madsen, O.; de Jong, W. W.; Catzeflis, F.; Springer, M. S.; Stanhope, M. J. (ตุลาคม 2002). "หลักฐานวิวัฒนาการทางโมเลกุลที่ยืนยันแนวคิด Eulipotyphla และสนับสนุนให้เม่นเป็นกลุ่มพี่น้องของหนูผี". วิวัฒนาการทางโมเลกุลและวิวัฒนาการ. 25 (1): 200–209. doi:10.1016/S1055-7903(02)00232-4. PMID 12383761.
  4. ↑ "caecum | นิรุกติศาสตร์ของ caecum โดย etymonline". www.etymonline.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2024-10-23.
  5. ↑ 5.0 5.1 Roca, A. L.; Bar-Gal, G. K.; Eizirik, E.; Helgen, K. M.; Maria, R.; Springer, M. S.; O'Brien, S. J.; Murphy, W. J. (2004-06-10). "ต้นกำเนิดของสัตว์กินแมลงในอินเดียตะวันตกในยุคมีโซโซอิก". Nature. 429 (6992): 649–651. Bibcode:2004Natur.429..649R. doi:10.1038/nature02597. PMID 15190349. S2CID 915633.
  6. ↑ Bininda-Emonds, O. R. P.; Cardillo, M.; Jones, K. E.; MacPhee, R. D. E.; Beck, R. M. D.; Grenyer, R.; ราคา, S. A.; Vos, R. A.; Gittleman, J. L.; Purvis, A. (2007-03-29). "The delayed rise of present-day mammals". Nature. 446 (7135): 507–512. Bibcode:2007Natur.446..507B. doi:10.1038/nature05634. PMID 17392779. S2CID 4314965.
  7. ↑ Foley, Nicole M.; Mason, Victor C.; Harris, Andrew J.; Bredemeyer, Kevin R.; Damas, Joana; Lewin, Harris A.; Eizirik, Eduardo; Gatesy, John; Karlsson, Elinor K.; Lindblad-Toh, Kerstin; Zoonomia Consortium‡; Springer, Mark S.; Murphy, William J.; Andrews, Gregory; Armstrong, Joel C. (2023-04-28). "ไทม์สเกลจีโนมสำหรับวิวัฒนาการของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในรก". Science (ภาษาอังกฤษ). 380 (6643): eabl8189. doi:10.1126/science.abl8189. ISSN 0036-8075. PMC 10233747. PMID 37104581.
  8. ↑ 8.0 8.1 de Lazaro, Enrico (19 March 2018). "Solenodon Genome Sequenced". Sci-News.com. สืบค้นเมื่อ 2019-06-23.
  9. ↑ 9.0 9.1 Grigorev, K.; Kliver, S.; Dobrynin, P.; Komissarov, A.; Wolfsberger, W.; Krasheninnikova, K.; Afanador-Hernández, Y. M.; Brandt, A. L.; Paulino, L. A.; Carreras, R.; Rodríguez, L. E.; Núñez, A.; Brandt, J. R.; Silva, F.; Hernández-Martich, J. D.; Majeske, A. J.; Antunes, A.; Roca, A. L.; O'Brien, S. J.; Martínez-Cruzado, J. C.; Oleksyk, T. K. (2018). "Innovative assembly strategy contributes to understanding the evolution and conservation genetics of the endangered Solenodon paradoxus from the island of Hispaniola". GigaScience. 7 (6): giy025. doi:10.1093/gigascience/giy025. PMC 6009670. PMID 29718205.
  10. ↑ Kim, N.H.; Lim, S.J.; Chae, H.M.; Park, Y.C. (2017). "Complete mitochondrial genome of the Amur hedgehog Erinaceus amurensis (Erinaceidae) and higher phylogeny of the family Erinaceidae". Genetics and Molecular Research. 16 (1). doi:10.4238/gmr16019300. PMID 28198504.
  11. ↑ Dubey, S.; Salamin, N.; Ohdachi, S.D.; Barrière, P.; Vogel, P. (2007). "Molecular phylogenetics of shrews (Mammalia: Soricidae) reveal timing of transcontinental colonizations". Molecular Phylogenetics and Evolution. 44 (1): 126–137. doi:10.1016/j.ympev.2006.12.002. PMID 17267241. S2CID 3136125.
  12. ↑ He, K.; Shinohara, A.; Helgen, K.M.; Springer, M.S.; Jiang, X.-L.; Campbell, K.L. (2017). "Talpid Mole Phylogeny Unites Shrew Moles and Illuminates Overlooked Cryptic Species Diversity". Molecular Biology and Evolution. 34 (1): 78–87. doi:10.1093/molbev/msw221. PMID 27795230.
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 Brace, S.; Thomas, J. A.; Dalén, L.; Burger, J.; MacPhee, R. D. E.; Barnes, I.; Turvey, S. T. (2016). "ประวัติวิวัฒนาการของ Nesophontidae สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมสายพันธุ์ใหม่ที่ไม่มีใครรู้จักล่าสุด". ชีววิทยาโมเลกุลและวิวัฒนาการ. 33 (12): 3095–3103. doi:10.1093/molbev/msw186. PMID 27624716.
  14. ↑ Springer, M. S.; Murphy, W. J.; Roca, A. L. "การปรับเทียบฟอสซิลที่เหมาะสมและข้อจำกัดของต้นไม้ช่วยยืนยันการแยกตัวของโซเลโนดอนจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น ๆ ในยุคมีโซโซอิก". วิวัฒนาการเชิงโมเลกุลและวิวัฒนาการ. doi:10.1016/j.ympev.2018.01.007. PMID 29331683. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |ปี= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |หน้า= ถูกละเว้น (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |เล่ม= ถูกละเว้น (help)
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อันดับสัตว์กินแมลงแท้&oldid=12179987"