ข้ามไปเนื้อหา

เจงกิส ข่าน

แก้ไขลิงก์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก เจงกิสข่าน)
บทความนี้เกี่ยวกับจักรพรรดิชาวมองโกล สำหรับความหมายอื่น ดูที่ เจงกิส ข่าน (แก้ความกำกวม)
สำหรับความหมายอื่น ดูที่ จักรพรรดิไท่จู่
เจงกิส ข่าน
พระบรมสาทิสลักษณ์ของเจงกิส ข่านจากชุดภาพวาดสมัยราชวงศ์หยวน
ข่านมองโกลผู้ยิ่งใหญ่ พระองค์แรก
ครองราชย์ช่วงฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1206 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1227
ราชาภิเษกช่วงฤดูใบไม้ผลิ ค.ศ. 1206
ถัดไปโอเกเดย์ ข่าน (ในฐานะข่าน)
โทโลย (ในฐานะผู้สำเร็จราชแทนพระองค์)
พระราชสมภพ5 มีนาคม ค.ศ. 1155
คามัคมองโกล
สวรรคต18 สิงหาคม ค.ศ. 1227 อายุ 72 ปี[1]
เซี่ยตะวันตก
ราชวงศ์บอร์จิกิง
ราชวงศ์การสืบเชื้อสายมาจากเจงกิส ข่าน
พระราชบิดาเยซูไก

เจงกิส ข่าน (อังกฤษ: Genghis Khan, /ˈdʒɛŋɡɪs ˈkɑːn/ หรือ /ˈɡɛŋɡɪs ˈkɑːn/;[2][3] มองโกเลีย: Чингис Хаан, Chinggis Khaan, Činggis Qaɣan; ประมาณ ค.ศ. 1155/ค.ศ. 1162 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1227) จักรพรรดินักรบชาวมองโกลผู้พิชิต ทรงก่อตั้งจักรวรรดิมองโกล มีพระนามเดิมว่า เทมูจิง (มองโกเลีย: Тэмүжин) ตามสถานที่พระราชสมภพริมฝั่งแม่น้ำโอนอน ทรงเป็นผู้นำครอบครัวแทนพระบิดาเมื่ออายุเพียง 13 ปี และต้องดิ้นรนต่อสู้ขับเคี่ยวกับชนเผ่าต่าง ๆ ที่เป็นอริอยู่หลายปี ทรงปราบเผ่าไนแมน ทางด้านตะวันตก พิชิตชนชาติตันกุต (เซี่ยตะวันตก) และยอมรับการจำนนของชาวอุยกูร์

ในปี พ.ศ. 1749 เทมูจิงได้ทรงเปลี่ยนพระนามมาเป็น "เจงกิส ข่าน" และจากปี พ.ศ. 1754 ด้วยการรบพุ่งหลายครั้ง เจงกิส ข่าน ทรงสามารถยึดครองจีนตอนเหนือ จักรวรรดิคารา-คิไต (Qara Khitai Empire) (เหลียวตะวันตก) จักรวรรดิคาเรสม์ และดินแดนอื่น ๆ อีกหลายแห่ง นับถึงเวลาเมื่อเจงกิส ข่าน สวรรคต จักรวรรดิมองโกลได้แผ่ขยายตั้งแต่ทะเลดำไปจดมหาสมุทรแปซิฟิก โดยทั้งหมดเริ่มที่จีนตอนเหนือ หลังจากยึดจงตู (ปัจจุบันคือกรุงปักกิ่ง) ได้แล้ว เจงกิส ข่าน ได้ส่งทูตไปยังเปอร์เซีย แต่ทางสุลต่านตัดหัวคนที่พระองค์ทรงส่งไป เจงกิส ข่าน จึงมีพระราชบัญชาสั่งระดมพลไปบุกเปอร์เซีย เมืองทุกเมืองที่ต่อต้านจะถูกปล้นชิงและทำลาย หลังการยึด เจงกิส ข่าน ได้มีพระราชบัญชาสั่งทหาร 10,000 คนบุกไปทางเหนือ โดยไม่ได้ถูกหยุดเลยจนถึงสุดขอบทะเลยังใกล้เคียงตะวันออกกลาง

เจงกิส ข่าน มีพระชนม์ชีพอยู่ตรงช่วงประมาณ 1 ศตวรรษ ก่อนพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ขึ้นครองราชย์และสถาปนากรุงสุโขทัย พระองค์ได้รับการยกย่องโดยทั่วไปว่าทรงเป็นนักการทหารที่เก่งที่สุดคนหนึ่งในประวัติศาสตร์ของโลก นอกจากความสำเร็จในทางการทหารแล้ว เจงกิส ข่าน ยังทรงสร้างระบบอักษรขึ้นใช้ในจักรวรรดิมองโกล โดยดัดแปลงมาจากอักษรอุยกูร์ พระองค์รวบรวมชนเผ่าเร่ร่อนต่าง ๆ ของมองโกลเข้าเป็นชาติเดียวกัน และปกครองโดยถือหลักเปิดกว้างต่อความเชื่อทางศาสนา นอกจากนี้พระองค์ยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างความมั่นคงในเส้นทางสายไหม ทำให้โลกมุสลิม เอเชียตะวันออก และยุโรป สามารถค้าขายและติดต่อสื่อสารถึงกันได้

ภายหลังเจงกิส ข่าน สวรรคต โอเกเดย์ ข่าน พระราชโอรสของเจงกิส ข่าน ได้นำทัพกลับไปที่ใกล้ตะวันออกกลาง แต่ในขณะที่จะเข้าเวียนนา โอเกเดย์ ข่าน ได้สวรรคตก่อน ทำให้การปะทะกันไม่อาจเกิดขึ้น

จักรวรรดิมองโกลประมาณ พ.ศ. 1800–1900

ชีวิตเมื่อทรงพระเยาว์

[แก้]

พระบรมวงศานุวงศ์

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ Ratchnevsky, Paul (1991). Genghis Khan: His Life and Legacy. Blackwell Publishing. p. 142. ISBN 0-631-16785-4. It is possible, however, to say with certainty that Genghis Khan died in August 1227; only in specifying the actual day of his death do our sources disagree.
  2. ↑ "Genghis Khan". Webster's New World College Dictionary. Wiley Publishing. 2004. สืบค้นเมื่อ July 29, 2011.
  3. ↑ "Genghis Khan". Oxford Dictionaries Online. Oxford University Press. 2011. สืบค้นเมื่อ July 29, 2011.[ลิงก์เสีย]

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
ก่อนหน้า เจงกิส ข่าน ถัดไป
ไม่มี ข่านแห่งมองโกล
(พ.ศ. 1749–1770) 		โอเกเดย์ ข่าน
โทโลย ข่าน
Stub icon

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=เจงกิส_ข่าน&oldid=11923251"