ถ้ำวิทยา

กร็อตเดฟอซโฟ-โมเนเยอร์ มูตีแยร์-โอต-ปีแยร์ (ประเทศฝรั่งเศส)

ลำแสงของดวงอาทิตย์ภายในโพรงของรอกกาอีลาบิสซู ฟอนดาเกลลี ฟันตีนา แคว้นปกครองตนเองซิซิลี

ถ้ำวิทยา (อังกฤษ: Speleology) คือการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ของถ้ำและคุณลักษณะคาสต์, ภาพรวม, โครงสร้าง, คุณสมบัติทางกายภาพ, ประวัติ, รูปแบบชีวิต และกระบวนการโดยการก่อตัวขึ้น (การถือกำเนิดของถ้ำ) และเปลี่ยนไปตามกาลเวลา (ถ้ำสัณฐานวิทยา) นิยามศัพท์ถ้ำวิทยา บางครั้งใช้กับกิจกรรมสันทนาการของการสำรวจถ้ำ แต่นี้เป็นที่รู้จักมากขึ้นอย่างถูกต้องว่าเป็นกิจกรรมสำรวจถ้ำ (caving หรือ potholing) หรือ นิยามศัพท์อเมริกันการสำรวจถ้ำโดยผู้เข้าร่วม (spelunking) ที่เลิกใช้แล้ว ถ้ำวิทยาและการสำรวจถ้ำมักเชื่อมต่อ เนื่องจากทักษะทางกายภาพที่จำเป็นสำหรับการศึกษาในแหล่งกำเนิดจะเหมือนกัน

ถ้ำวิทยาเป็นสาขาวิชาข้ามสาขา ที่รวมความรู้ด้านเคมี, ชีววิทยา, ธรณีวิทยา, ฟิสิกส์, อุตุนิยมวิทยา และวิชาเขียนแผนที่ เพื่อพัฒนาภาพเหมือนของถ้ำ และระบบการพัฒนาที่ซับซ้อน

ขอบเขตอื่นของวิทยาศาสตร์ถ้ำ

นักถ้ำวิทยายังทำงานร่วมกับนักโบราณคดีในการศึกษาซากปรักหักพังใต้ดิน, อุโมงค์, ท่อน้ำทิ้งและท่อระบายน้ำ เช่น ปากทางเข้าและทางออกต่าง ๆ ของโกลอากาแมกซิมา ในกรุงโรม

แหล่งข้อมูลอื่น

• National Speleological Society
• The Virtual Cave, an online guide to speleothems
• Biospeleology; The Biology of Caves, Karst, and Groundwater, by Texas Natural Science Center, the University of Texas at Austin and the Missouri Department of Conservation
• Speleogenesis Network, a communication platform for physical speleology and karst science research
• National Cave Research and Protection Organization, India
• cave-biology.org Cave biology, biospeleology in India
• Cave Biota; an evolving "webumentary", sponsored by Hoosier National Forest and Indiana Karst Conservancy
• IJS – Home Page (International Journal of Speleology) (in English, Italian, French, German, and Spanish)
• Caving News เก็บถาวร 2015-12-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Daily news and articles on caves, caving, speleology, karst and other information for cavers.