ไพ่จับหมู

จับหมู (จีน: 拱猪 Gong Zhu) เป็นเกมไพ่คล้ายฮาร์ทส์ เล่นกันสี่คน มีการลงไพ่ครั้งละ 1 ใบ เมื่อผู้เล่นลงไพ่คนละ 1 ใบครบทั้ง 4 คนก็นับว่าเป็น 1 ครั้งหรือ 1 ทริก ในแต่ละครั้งใครลงไพ่แต้มสูงก็เป็นผู้กินคือเก็บไพ่ทริกนั้นไป ซึ่งไพ่บางใบมีแต้ม ไพ่บางใบไม่มี แต่ละรอบลงไพ่กันสิบสามทริก มีการจดแต้มไว้ในแต่ละรอบสะสมกันไปจนจบเกม เกมจะจบเมื่อผู้คนใดคนได้แต้มสะสมรวมได้แต้มสูงสุดหรือต่ำสุดตามแต่จะตกลงกัน เช่น +500 แต้มหรือ -500 แต้ม เป็นต้น ส่วนมากเกมจะจบลงที่ทุกคนได้คะแนนเป็นลบ ใครได้แต้ม -500 ก่อนเรียกว่าเป็น หมู แต่ก็เคยปรากฏว่าผู้ชนะได้แต้มรวมเป็นบวกก็มี

กติกา

แจกไพ่หมดทั้งกองให้ผู้เล่นทั้งสี่คน ได้คนละ 13 ใบเท่ากัน ในรอบแรกผู้ที่มีไพ่ 2 ดอกจิกจะต้องเป็นผู้ลงไพ่คนแรกของรอบ หรือเรียกกันว่าเป็นผู้ lead ก่อน และต้อง lead ด้วย 2 ดอกจิก มีคำถามว่าทำไมถึงต้อง lead ด้วย 2 ดอกจิก คำตอบก็คือดอกจิกเป็นหน้าที่เป็นกลางกว่าหน้าอื่น และการ lead ด้วย 2 ซึ่งเป็นตัวเล็กที่สุดจะมีการได้เปรียบเสียเปรียบกันน้อยที่สุด

การ lead ไพ่จะหงายไพ่ลงตรงกลางวง โดยผู้ lead จะเลือกไพ่หน้า (ดอก) ไหนก็ได้ ยกเว้นทริกแรกที่ต้อง lead ด้วย 2 ดอกจิกดังกล่าว ผู้เล่นคนถัดไปคือคนทางซ้ายมือ leader จะต้องลงไพ่หนึ่งใบที่เป็นหน้า (ดอก) เดียวกันกับไพ่ของ leader เท่านั้น เช่น Leader วาง 8 ดอกจิก เป็นใบแรก ในวงรอบนั้นจะต้อง ลงหน้า ดอกจิก เท่านั้น ยกเว้นว่าจะไม่มีหน้าไพ่นั้น ๆ ที่เรียกกันว่า วอยด์ (void) จึงจะสามารถเลือกใพ่ใบไหนในมือวางลงไปก็ได้ แต่เฉพาะในทริกแรก ห้ามลงไพ่ที่มีแต้ม (ห้ามยัด) เมื่อลงไพ่ครบสี่คนแล้ว จึงจะดูว่าแต้มหน้าไพ่ของใครสูงที่สุด (ดูเฉพาะไพ่หน้าเดียวกับผู้ Lead เท่านั้น) จึงจะเป็นผู้ชนะได้กินไพ่ทั้ง 4 ใบไป และผู้กินจะเป็นคน lead ในทริกต่อไป เล่นกัน 13 ทริก เมื่อไพ่หมดมือก็จะนับแต้มของไพ่ที่ได้มา จดแต้มแล้วแจกไพ่ใหม่ และเกมต่อ ๆ ไปได้คนที่ได้กินครั้งสุดท้าย (การ lead รอบที่ 13) จะเป็นคนลีดในเกมถัดไป เล่นจนกว่าจะมีคนได้ครบแต้มสูงสุดหรือต่ำสุดตามแต่จะตกลงกันก็ถือว่าจบเกม

การนับแต้ม

จะนับแต้มตามไพ่ที่ได้มาในการลีดแต่ละครั้ง

• หน้าโพดำ (♠) - มีแต้มเฉพาะควีนโพดำ (Q♠) หรือ แหม่มดำ (หรือเรียกว่า หมู หรือ หมูจิ๋ม) มีแต้ม -100
• หน้าโพแดง (♥) - ไพ่ตัวเลขแต่ละใบมีแต้มลบตามเลข คือ -2 ถึง -10, แจ็คโพแดง (J♥) มีแต้ม -20, ควีนโพแดง (Q♥) มีแต้ม -30, คิงโพแดง (K♥) มีแต้ม -40, เอซโพแดง (A♥) มีแต้ม -50
• หน้าข้าวหลามตัด (♦) - มีแต้มเฉพาะแจ็คข้าวหลามตัด (J♦) หรือ แจ็คเหลี่ยม หรือ แจ็คหล่อ มีแต้ม +100
• หน้าดอกจิก (♣) - มีแต้มเฉพาะ 10 ดอกจิก (10♣) หรือเรียกว่า "กระจก" มีสองกรณีคือ ถ้าผู้เล่นได้ 10♣ ใบเดียวจะได้ +50 แต้ม แต่ถ้าได้ไพ่ใบอื่นมาด้วย 10♣ จะใช้เป็นตัวคูณสองของแต้มที่ได้ในรอบนั้น ๆ
• กรณีที่ผู้เล่นไม่ได้ไพ่ที่มีแต้มเลย จะถือว่าได้แต้ม -50
• กรณีที่ผู้เล่นคนหนึ่งได้ ไพ่หน้าโพแดง (♥) ครบทั้ง 13 ใบ จะเรียกว่า ช้วน หรือ ช้วนเล็ก (ช้วนเป็นคำภาษาจีนที่ใช้เรียกการกินหมดมือของเกมเลี๊ยบตุ่ย เป็นการทับศัพท์เฉย ๆ แต่ช้วนในเกมจับหมูนี้นี้คงจะมาจากศัพท์ของไพ่ Bridge ว่า Small Slam ซึ่งเป็นการกินได้ 12 tricks จากไพ่ทั้งสำรับ 13 tricks) แต้มจะกลายเป็นบวกเท่ากับ +194 แต้ม ถ้าผู้เล่นได้ช้วนโดยได้แหม่มโพดำด้วย จะนับแหม่มเป็น+100 ในแต่ละแห่งอาจมีกติกาต่างกันบ้างกรณีมีผู้ช้วน ถ้ามีผู้อื่นได้แหม่มโพดำไป บางแห่งจะนับแต้มเป็น -100 บางแห่งจะนับเป็น +100
• กรณีที่ผู้เล่นคนหนึ่งได้ ไพ่ที่มีแต้มทุกใบอยู่คนเดียว เรียกว่า บิ๊กช้วน (มาจากศัพท์ของไพ่ Bridge ว่า Slam หรือ Big Slam ซึ่งเป็นการกินได้หมดทั้ง 13 tricks) และได้แต้ม +1000
• ถ้าอยากเล่นจับหมู แต่ว่าขาไม่ครบ (หมูพิการ) (หมู 1 ตัว มี 4 ขา) เล่น 3 คน ก็ได้ คือเอาไพ่ออกแบบสุ่ม 1 ใบ คว่ำไว้ในแต่ละตา